2007 yılında ihalesi yapılan ve Temmuz 2008’de temeli atılan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi törenle hizmete alındı. Yüzyılın önemli hamlelerinden biri olan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu’nda ilk tren yola çıktı. Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan’ın ortak projesi kapsamında inşa edilen hat sayesinde Pekin’den-Londra’ya uzanan ‘Demir İpekyolu’nun en önemli kavşağı olan 838 kilometrelik hattın ilk resmi seferi dün yapıldı. Proje ile Türkiye, dünyanın yeni zenginlik merkezi doğuya demiryoluyla da bağlandı. Türkiye ile Orta Asya ülkeleri arasındaki mevcut yük trafiğinin büyük ölçüde bu hata kayması öngörülüyor.
Bakü’ye yaklaşık 90 kilometre mesafedeki Alat Limanı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Başbakanı Bakıtcan Sagintayev, Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov ve Gürcistan Başbakanı Giorgi Kvirikaşvili katılımıyla düzenlenen ‘Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı’nın açılış töreninde, Türkmenistan ve Tacikistan’dan gelen yetkililer de hazır bulundu. Kazakistan’dan getirilen tahılın taşındığı treni Türkiye’ye uğurlayan liderler, başka bir trenle limandan Alat İstasyonu’na 12 dakika süren bir yolculuk yaptı. Kazakistan’dan getirilen tahılın bulunduğu yük konteyneri Alat İstasyonu’ndan Mersin Limanı’na taşınıyor.
Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı’yla, bölgedeki taşıma potansiyelinin değerlendirilmesi için Asya ile Avrupa arasındaki eski tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan arasındaki ilişkilerin daha da kuvvetlendirilmesi hedefleniyor. Uzunluğu 838 kilometre olan yeni demiryolunun, 76 kilometresi Türkiye, 259 kilometresi Gürcistan ve 503 kilometresi ise Azerbaycan'dan geçiyor.
Hattın Türkiye bölümünde dört istasyon, üç köprü ile 76 kilometrelik demiryolu inşa edildi. Türkiye ile Gürcistan sınır geçişi tünelle sağlandı. Tünelin 2 bin 375 metresi Türkiye, 2 bin 70 metresi ise Gürcistan topraklarında bulunuyor. BTK Demiryolu Hattı’nın Gürcistan kısmındaysa 105 kilometrelik demiryolu hattı yapıldı,154 kilometrelik ray yenilendi. Azerbaycan’da ise 503 kilometrelik demiryolu hattı projeye uygun hale getirildi.
Hatla birlikte Londra’dan Pekin’e kesintisiz demiryoluyla ulaşmak mümkün hale geldi. Çin’den yola çıkan yükün Kazakistan ve Türkmenistan üzerinden Hazar Denizi ile Bakü Alat Limanı’na, oradan da Gürcistan ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması öngörülüyor. İlk etapta hatla yıllık 1 milyon yolcu ve 6,5 milyon ton yük taşınabilecek. kapasitesinin 2034’e kadar 3 milyon yolcu ve 17 milyon ton yüke çıkartılması planlanıyor. Demiryolunun, taşıma koridorlarına önemli bir alternatif oluşturması, proje ortağı Türkiye’nin ise BTK ve Marmaray ile birlikte Çin-Avrupa demiryolu trafiğinde önemli bir rol üstlenecek.
Çin’den Avrupa’ya giden demiryollarının tamamı Rusya üzerinden geçiyor. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu’nun devreye alınmasıyla, mesafe yaklaşık 7 bin kilometre kısalacak. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu güzergahında taşınacak ürünler, Çin’den Avrupa’ya demiryoluyla 15 günde ulaşabilecek. Çin’den çıkan yüklerin Kazakistan ve Türkmenistan üzerinden Hazar Denizi ile Bakü Alat Limanı’na, oradan da Gürcistan ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılacak.
- Taşıma süresi 2 aydan 2 haftaya iniyor
- Eski hat üzerinden yük taşıma süresi yaklaşık 45-62 gün arasında sürerken, açılan yeni BTK projesi güzergâhından gittiğinde 12-15 gün içerisinde Avrupa ülkelerine ulaşacak. Bu durum rekabet anlamında büyük bir avantaj sağlayacak. BTK projesi, bölgeye gerek istihdam gerekse ticari açıdan da canlılık getirecek. Proje, enerji sektöründeki Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Bakü-Tiflis-Erzurum projelerinden sonra her üç ülkenin gerçekleştirdiği üçüncü büyük proje oldu.
Azerbaycan ve Gürcistan sınırları içerisinden geçen demiryollarının ray açıklığı Sovyet standartlarında. Türkiye’de ise UIC (Uluslararası Demiryolu Standardı) standardında. Bu nedenle boji değiştirme istasyonu Gürcistan sınırları içerisinde kalan Ahalkalaki istasyonunda yapılacak. Tamamlanan İpekyolu hattının tamamı İngiltere, Fransa, Belçika, Almanya, Avusturya, Macaristan, Sırbistan, Bulgaristan, Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan ve Çin’i kapsıyor.
