Malulen emeklilik, bir bireyin sağlık sorunları nedeniyle çalışma kapasitesini tamamen veya kısmen kaybetmesi durumunda devreye giren bir sosyal güvenlik hakkıdır. Bu özel emeklilik türü, çalışanların yaşadığı sağlık sorunlarına karşı bir güvence sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Türkiye'de malulen emekli olma hakkı elde etmek için belirli koşullar ve kriterler bulunmaktadır. Malulen emeklilik süreci, bu koşulları sağlayan bireylerin sosyal güvenlik sistemi tarafından tanınmasıyla başlar. Peki malulen emeklilik şartları neler, kimler yararlanabilir?
Sağlık raporu, çeşitli sağlık sorunlarına dayanarak bireyin çalışma gücü kaybını belirler. Belirlenen yüzdelik oran, kişinin iş kapasitesinin ne kadarını kaybettiğini gösterir. Malulen emeklilik için genellikle bu oranın en az yüzde 60 olması beklenir. Yani, bireyin çalışma gücü kaybı derecesi en az yüzde 60 ise, malulen emeklilik hakkına sahip olabilir. İşte malulen emeklilik için aranan şartlar...
Malulen emeklilik için ilk olarak çalışma gücü kaybı derecesi belirlenir. Bu derece, Sağlık Kurulu tarafından yaptırılan ve kişinin çalışabilme kabiliyetini objektif olarak değerlendiren bir rapor ile tespit edilir.
Raporda çeşitli sağlık sorunlarına dayalı olarak yüzdelik bir oran belirlenir ve bu oran çalışma gücü kaybını ifade eder. Çalışma gücü kaybı derecesi en az yüzde 60 olan kişiler malulen emeklilik hakkına sahip olabilir.
Çalışma gücü kaybı tespiti ve malulen emeklilik başvuruları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen esaslara göre yapılır. Başvuru sürecinde sağlık raporu, işyeri hekimi raporu, geçmiş tedavi kayıtları ve diğer tıbbi belgeler talep edilebilir.
Bu belgelerin yanı sıra kişinin sigortalı olarak çalıştığı süreler, prim ödeme durumu ve diğer sosyal güvenlik koşulları da değerlendirilir. Malulen emeklilik hakkı kazanan kişilere, geçici veya sürekli olarak malulen emeklilik maaşı bağlanır.
Malulen emeklilik maaşı, kişinin çalışma gücü kaybı derecesine göre belirlenen bir oran üzerinden hesaplanır ve belirli bir periyot boyunca düzenli olarak ödenir. Ayrıca, malulen emekli olan kişilere sağlık hizmetleri, ilaç temini ve diğer sosyal güvenlik hakları da sağlanır.
Malulen emeklilik konusu önemli bir sosyal güvenlik konusudur ve başvuruların titizlikle değerlendirildiği bir süreçtir. Bu nedenle, malulen emeklilik hakkı kazanma sürecindeki adımların doğru bir şekilde takip edilmesi ve gerekli belgelerin eksiksiz olarak sunulması önemlidir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise malulen emeklilik sürecinde sahte belge veya rapor düzenlemek gibi hukuka aykırı davranışların son derece ciddi yaptırımlarla karşılaşabileceğidir.
Bu nedenle, malulen emeklilik başvurusu yapacak kişilerin, başvuruyu mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirmesi ve sağlık raporunun doğru ve objektif bir değerlendirme sonucunda verilmesi büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, malulen emeklilik, sağlık sorunları nedeniyle çalışma gücünü kaybeden bireylerin sosyal güvence altında olmasını sağlayan bir hak olarak değerlendirilmektedir. Malulen emekli olma koşulları ve süreci, ilgili mevzuata uygun bir şekilde takip edildiğinde, hak sahiplerine adil ve güvenilir bir şekilde sunulmaktadır.
1-10 Yıllık Sigortalılık Süresinin Olması Şartı
Buna göre 10 yıllık filli çalışmasının bulunması gerekmektedir. Sigorta başlangıcının 10 yıl önce başlaması yeterli olmayıp, 10 yıl boyunca sigortalı şekilde çalışmasının bunması aranmaktadır.
2-1800 Gün Prim Ödenmiş Olması Şartı
En az 1800 gün prim ödenmiş olmalıdır. Ancak bildirdiği üzere eksik primler malulen emekli olmadan önce de toplu olarak ödenebilmektedir. Bu sebeple de bu şart sonradan tamamlanabilmektedir.
3-Başka Birinin Sürekli Bakımına Muhtaç Derecede Malul Olan Sigortalılar İçin İse, Sigortalılık Süresi Aramadan 1.800 Gün Malullük, Yaşlılık Ve Ölüm Sigortaları Primi Ödenmiş Olması Şartı
10 yıllık sigortalılık süresinin istisnası olarak bu şart getirilmiştir. Buna göre başkasının bakımına muhtaç derecede malul olan kişi 1800 gün prim, yaşlılık ve ölüm sigorta primi ödeyerek malulen emekli olabilecektir. Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere bu primler sonradan toplu olarak da ödenebilmektedir.
Başkasının bakımına muhtaç derecede malulen olup olmadığı hususunda da Tam Teşekkülü Sağlık Kurulundan bu konuda rapor alınması gerekli kalınmıştır. Bu hastaneye sevkin de Sosyal Güvenlik Kurumu ilgili Müdürlüğü tarafından yapılması gerekmektedir.
4-Malullüğün Sigortalı İşe Girdikten Sonra Meydana Gelmiş Olması Şartı
Sigortalının malulen emekli olabilmesi için maluliyetin işe girdikten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Ancak başvuru yapabilmesi için işten ayrılmış olması şarttır.
5-Malulük Durumunu Gösterir Maluliyet Raporunun Alınması Şartı
Sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte maluliyetin tespiti tam teşekkülü Sağlık Kurulundan maluliyet raporunun alınması gerekmektedir.
