Halep kırsalını ele geçirerek İdlib’e ilerleyen Esed rejiminin saldırıları devam ederken Türkiye ile Rusya arasındaki diplomatik çözüm arayışlarından sonuç alınamadı. Ankara’da geçtiğimiz hafta Rus yetkililerle gerçekleştirilen görüşmelerin ardından Türk heyet ikinci tur görüşmeler için Moskova’da bulunuyordu. Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki heyetin, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sergey Verşinin ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi Aleksandr Lavrentyev başkanlığındaki Rus temsilcilerle yaptığı ikinci tur görüşmelerde İdlib sorununun çözümü konusunda ortak bir noktaya varılamadı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Moskova’da netice çıkmazsa önümüzdeki günlerde liderler düzeyinde görüşmeler olabilir” demişti. Liderlerin bir araya gelmesi için çalışmaların başlatıldığı belirtiliyor. İdlib’de yaşanan trajedinin sona erdirilmesi için gözler bir kez daha Erdoğan ve Putin’e çevrildi.
Ankara ve Moskova’daki görüşmelerde İdlib’deki durum detaylı olarak masaya yatırıldı. Karşılıklı ateşkesin tesis edilmesi, Soçi mutabakatına tekrar geri dönülmesi ve Fırat’ın doğusunda devam eden ortak devriyeler gibi konularda taraflar görüşlerini paylaştı. Bugüne kadarki temaslarda Türkiye, Esed rejiminin Soçi mutabakatı sınırları dışına çıkarılması konusunda ısrar ederken Rusya’dan ise ‘çözümün anahtarının bölgedeki terörist grupların çıkarılması olduğu’ yönünde mesajlar geldi. Bölgede provokatif saldırılar olmakla birlikte Türkiye’nin tüm muhaliflerin ‘terörist’ olarak adlandırılmasına karşı çıktığı biliniyor.
İdlib’de diplomatik çözüm umutları her geçen gün azalırken Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) cephede her duruma karşı hazırlıklarını tamamladı. Bölgeye büyük oranda yığınaklanma yapan Türk ordusu, rejimi Türk gözlem noktalarının gerisine itmek üzere operasyonlara başlamak için emir bekliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, gözlem noktalarının hiçbir şekilde boşaltılmayacağı konusundaki kararlılığı her fırsatta dile getirirken, çatışmasızlık bölgesi sınırları dışına çıkması için Esed rejimine şubat sonuna kadar süre vermişti. İdlib’de son sözün ‘cephede’ söylenmesi halinde başta Soçi mutabakatı olmak üzere Suriye sorununun çözümünde Türkiye, Rusya ve İran nezdinde bugüne kadar önemli başarılara imza atılan Astana inisiyatifi büyük zarar görecek. Konuya ilişkin bir soruya verdiği cevapta AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Türkiye’nin tezlerinin Moskova’da net bir şekilde iletildiğini belirterek “İdlib’de rejim sınırlarına çekilmezse, yani Soçi mutabakatına uygun bir pozisyon almazsa bunu tahakkuk ettirmek için gerekli askeri hazırlıkları yaptığımız açık ve net bir şekilde karşı tarafa iletildi. Bu konudaki yaklaşımımız, birincisi terörle mücadele için, milli güvenliğimiz için ve insani bir felaketin önlenmesi için zorunlu bir yaklaşımdır” diye konuştu.
- Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rusya ile yapılan İdlib görüşmelerine ilişkin “Şu ana kadar müzakerelerden bizi tatmin edeci bir sonuç çıkmamıştır. Sunulan kağıdı ve haritayı kabul etmedik” dedi. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Külliye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında 3,5 saat süreyle toplandı. Toplantı devam ederken açıklamalarda bulunan ve soruları yanıtlayan Kalın, İdlib’de temel çizgilerinin Soçi mutabakatına derhal geri dönülmesi olduğunu vurguladı.
Kalın şöyle devam etti: “Burada empoze edilen şartları, birtakım zorlamaları ‘sahanın değişen şartları’ diye takdim etmenin bizim açımızdan kabul edilebilir olmadığını ifade etmek istiyorum. Buranın korunması ve sivillerin muhafaza edilmesi için bölgeye askeri tahkimat ve sevkiyatımız devam edecek. Burada bütün taraflara -bu anlaşmanın garantörü olan tarafları da dahil ederek- söylüyorum; bizim askerlerimize yönelik bir saldırı gerçekleşirse burada, ‘Kim yaptı, şu mu yaptı, bu mu yaptı’ diye bir şeye girmeden gerekli cevap en sert bir şekilde verilecektir. Umarım böyle bir durumla karşılaşmak zorunda kalmayız.”
