İkili ilişkilerde ağır ilerleyen ticaret, Türk vatandaşlarına vize uygulanması ve TürkAkımı'nın kuruluşundaki sorunlardan tutun da Ankara'nın Suriye'nin kuzeyine yönelik hedeflerine Rusya'nın şüpheli yaklaşımına kadar öne çıkan pek çok konu var. Bu yüzden iki liderin görüşmesi ve bu meseleleri masaya yatırması açısından doğru bir zamanlama. Putin'in seçimlerden sonra ilk ziyaretini Türkiye'ye yapması zamanın bir işareti. Moskova bu ziyaretle, Doğu ile daha güçlü ilişkiler geliştirmeye odaklandığını ve Doğu'yu Batı'nın önüne koyduğunun altını çiziyor.
BATI İLE GERİLİM İLİŞKİLERİ ETKİLEMEZ
Rusya'nın Batı ile ilişkilerinin Türkiye olan bağlarını etkileyeceğini düşünmüyorum. Hatta, Ankara ve Moskova arasında, Ankara ve Batı ile gördüğümden daha fazla yakınlık görüyorum. Türkiye'nin NATO üyeliği tabi ki Ruslar ve Rusya'nın askeri alandaki çıkarları için endişe uyandırıcı ancak ben, Ankara'nın bu bağlamda Rusya'nın endişelerini hafifletmeye istekli olduğunu düşünüyorum. Rusya ve Türkiye'nin Suriye'deki işbirliği de bu nedenle artış gösterdi. Türkiye, Rusya ve Batı arasındaki zehirlenme vakası (Skripal krizi) gibi yaşanan krizlerde bir tavır takınmadı ki Rusya da bunu takdir ediyor.
Bunu şimdiden söylemek zor. Suriye konusunda önemli işbirlikleri var ancak bazı anlaşmazlıklar da mevcut. Öte yandan, Rusya'nın Suriye'de artan askeri varlığı, askeri üsleri, iki ülkenin, örneğin Doğu Akdeniz bölgesinde işbirliği için yeni yollar bulmak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Moskova, aynı zamanda Arapları, İranlıları, İsraillileri ve Türkleri içeren bölgesel kolektif bir güvenlik sistemi kurulması fikrini savunuyor, ancak bu düşüncenin içinde bulunduğumuz dönemde çok fazla tepki ile karşılaşması bekleniyor.
KRİZLER İLİŞKİYİ GÜÇLENDİRDİ
İki lider arasında kesinlikle bir kimya var ve bu iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine de yardımcı oluyor. Ülkeler arası ilişkinin iki yıl önce bir krizde olması acı bir dönemdi ancak öyle görünüyor ki bu kriz, iki ülkenin de birbiriyle olan ilişkisinin gerçekten önemli olduğunu anlamasını sağladı. Rusya, Ortadoğu'da hiçbir ülkeyle olmayan bir ilişkiye Türkiye'yle sahip. Bu nedenle, bu krizin Putin ve Erdoğan arasındaki ilişkiyi güçlendirdiğine inanıyorum. Üstelik, iki lider de Batı'nın kendilerine karşı detaylı politik oyunlar peşinde olduğunu düşünüyor. Bu da onları birbirine yaklaştıran diğer bir neden.
Bariyerler kaldırılsın
Bu ilişkinin en öne çıkan parçası; bir dönem sekteye uğrayan ilişkilerde yara alan ticaret. Tarım ürünleri, kıyafet, sanayi veya diğer meseleler hala geliştirilmeye ihtiyaç duyulan alanlar. Aradaki bariyerlerin kaldırılması gerek. Ayrıca Rusya, Türkiye'den inşaat şirketleriyle daha çok iş yapmak için fırsat kolluyor.
S-400'ler sadece başlangıç
Rusya açısından bu kararı açıklamak kolay. Moskova yönetimi, Ankara'dan yapılan son açıklamalar nedeniyle Türkiye'nin ABD'den Patriot füzeleri satın almaya devam edeceğinden endişe ediyor. Bu yüzden S-400'lerin teslimini erkene almaya bakıyor. Rusya, Türkiye ile uzun dönemler sürecek askeri-teknik işbirliği yürütmenin peşinde. Putin, önceki gün Moskova'nın Türkiye'ye daha başka silah sistemleri de sağlamak istediğini açıkladı. Bu çerçevede, bu tarz bir işbirliği için S-400'ler iyi bir başlangıç.
