İskenderun Körfezi'nde 6 Eylül 2004 tarihinde batan toksik atık yüklü M/V Ulla gemisinin büyük bir kısmı hala denizin dibinde bulunuyor.
İskenderun Körfezi'nde üçüncü yılını dolduran M/V Ulla adlı geminin deniz altında kalan atıklar çimentonun hammaddesi olduğu için taşlaşmış durumda bekliyor.
Körfezin 40 metre derinliğindeki Ulla gemisinin çıkartılması için üç yıldan fazla süre geçmesine rağmen geminin atığının sadece yüzde 40'ı çıkartılabildi.
İskenderun Kaymakamı Cengiz Horozoğlu, Ulla gemisinin çıkartılması noktasında çalışmaların yetersiz kaldığına dikkat çekerek, "Geminin içerisindeki atık taşlaştığı için çıkartılamadı, çalışmalar yarım kaldı.Geminin bu şekilde çıkartılması imkansız. İskenderun Körfezi'nin 2 mil açığında batan geminin çevreye her hangi bir zararı söz konusu değil. Laboratuar inceleme sonuçları ve yetkili birimler ile İskenderun Belediyesi bu konuda sürekli denizden numuneler alıyorlar ve inceliyorlar. Geminin atığı ile birlikte çıkartılması için Çevre Bakanlığı bu iş ile ilgileniyor. Geminin çıkartılırsa özellikle İskenderun halkı psikolojik yönden rahatlayacak." dedi.
Dava ile ilgilenen avukat Maruf Kaymaz, 4.5 yıl İskenderun Körfezi'nde bekledikten sonra batan M/V Ulla gemisinin çıkartılma sürecinde hükümetin yetersiz kaldığına vurgu yaptı.
Kaymaz, "Geminin batması ile mağdur olan İskenderun ve Dörtyol balıkçılar adına İspanya hükümeti aleyhine davalar açıldı, ancak bu davalar hala sonuçlanmadı. Danıştay 4 vali ve 2 kaymakam hakkında bakanlığın soruşturma izni vermeme kararını 1 karşı oya karşı oy çokluğu ile verdi. Memurlar hakkında Hatay Ceza Mahkemesi yetkisizlik kararı verdi. Ulla konusunda bir türlü net bir karar verilemiyor. İskenderun ve Dörtyol Su Ürünleri Kooperatifleri adına açtığımız 2 tazminat davası tebligata takılmıştı. İspanyanın direnmesine karşı biz de İspanya büyükleçiliğe tebligat yaptık. Ama bunu da kabul etmediler. Tabi bu birşey değiştirmez. Tebligat yapılmış sayılır. Bundan sonra işin esasına girerek delilleri sunacağız." diye konuştu.
İskenderun Çevre Koruma Derneği Başkanı Aylin Canpolat Ödemiş, atığın halkın psikolojisini rahatlatmak açısından mutlaka çıkartılması gerektiğine dikkat çekerek, atığın çıkması ile halkın psikolojik yönden rahatlayacağına inandıklarını dile getirdi.
Ödemiş, "Bu atığın İskenderun Körfezi'nde batması İskenderun ve Türkiye'de çevreye karşı olan duyarsızlığımızı açıkça göstermektedir. Atığın çıkartılması ile dünyaya zehirli atık ticaretine önemli bir mesaj olacağı kanısındayız. Etkin önlemlerin alınması, yasa dışı ticari gelir elde etme peşinde olan Mavi Denizcilik ve benzeri firmalar üzerinde yaptırım uygulaması tehlikeli atık ticaretinden rant elde etmeye çalışan kişi ve şirketlerin önünü kesilmesi gerekmektedir" şeklinde konuştu.
İskenderun Su Ürünleri Kooperatif Başkanı Nihat Beyazıt ise Ulla gemisinin batması ile balıkçı esnafının çok zarar ettiğini ve balık satışlarının düştüğünü belirterek, "Artık halkımızın Ulla konusunda endişesi olmamasına rağmen hala psikolojik olarak etkilenen insanlarımız var. Geminin tamamı çıkartılması ile bu sorun giderilir. Fakat şu aşamada geminin içerisindeki atık bir tehlike arz etmiyor. İnşallah bu sezon balıkçılarımız için berektli bir yıl olacaki" diye konuştu.
İspanyol bandıralı M/V Ulla adlı gemi 15 Aralık 1999 tarihinde İspanya'nın Aviles Limanından yüklediği atık maddeyi Cezayir'in Dijen limanına götürdü.
İspanya'nın 3 termik santralinden ihrac edildiği belirlenen toksik atıklar Cezayir'deki S.A. P/C De Dragados adlı İspanyol şirketine gönderiliyordu. Küllerin Cezayir'deki baraj yapımında kullanılacağı belirtilmişti.
Cezayir, gemideki yükün bozulduğu gerekçesiyle boşaltılmasına izin vermeyince M/V Ulla gemisi 25 Şubat 2000 tarihinde İskenderun Körfezi'ne giriş yaparak önce İskenderun Demir-Çelik Limanı'na demirledi.
1999 yılında geminin Türkiye'den götürülmesi içen Greenpeace üyeleri burada zincirli eylem yaptı. Ulla gümrükçüler tarafından mühürlenerek, Dörtyol Asliye Ceza Mahkemesi zehirli atığın geri çekilmesini kararlaştırıldı.
Ankara'nın da devreye girmesiyle İspanya'dan geminin geri çekilmesi istendi.Gemi daha sonra İskenderun Körfezi'ne demirledi. 20 Mart 2003 tarihinde Türk ve İspanyol yetkilileri bir araya geldi.
Türk tarafı İspanya'nın zehirli atık maddesini geri çekmesi gerektiğini bildirdi. İspanya talebi kabul etti. 30 Mayıs ta Dışişleri Bakanlığı'ndaki toplantıda İspanya yükü bir başka gemiyle alacağını belirtti. Ancak İspanyol şirketi adına şalışan Türk acentenin koydurduğu haciz sorun oldu. Çevre ve Orman Bakanlığı, 19 Şubat 2004 tarihirnde haczin kaldırılması için başvuruda bulundu. Haciz 17 Haziran 2004 tarihinde kaldırıldı. Bakanlık 1 Temmuz 2004 yılında haczin kaldırılmasını İspanya'ya bildirdi. 3 Eylül'de mürettebat İspanya'dan yola çıktı. Burada 4.5 yıl demirli kalan gemi 6 Eylül 2004 tarihde İskenderun Körfezi'nin 3 mil açığında battı.
Geminin çıkartılması için ihale açıldı. İhaleyi alan Omur Gemi Kurtarma ve İnşatta A.Ş. adlı firma, dalgıçlar ve vinçler aracılığı ile geminin çıkartılması için çalışma başlattı.
Atık maddesi taşlaştığı için çakırtılma çalışmaları sorun oldu ve atığın ancak yüzde 40'lık kısmı çıkartılabildi. 40 metre derinliktegemideki atığın çıkan kısmı Liberya bandralı 'Amorito' adlı gemiye nakledildi.
Kalan yük ise suda taşlaştığı için çıkartılamadı. Bu çalışmalar için 1 milyon dolar harcandı.
