Enerji ve protein gibi besin ögelerinin vücuda az alımı kilo ve kas miktarında azalma, fiziksel ve bilişsel fonksiyonlarda kötüleşmeye yol açıyor. Kanser, Parkinson, Alzheimer, inme ve ALS gibi hastalıkların yanı sıra mide ve bağırsak kaynaklı hastalıklara sahip kişilerde malnütrisyon görüldüğünü söyleyen KEPAN Genel Sekreteri, Gediatri Uzmanı Prof. Dr. Gülistan Bahat Öztürk, “Kanserli hastalarda tanı sırasında yüzde 50, ileri evrede ise yüzde 70-100 civarında malnütrisyon görülebilir. Verilere göre dünya genelinde ise her 10 yaşlıdan 3’ünde malnütrisyon ortaya çıkabilir” dedi. Öztürk, detayları Yeni Şafak için yazdı.
YETERLİ BESLEN SAĞLIKLI YAŞLAN
- Hastalıklar nedeniyle yetersiz besin alımı malnütrisyonun başlıca sebebi. Örneğin kanserli hastalarda tedavi nedeniyle tat almada değişiklik, bulantı ve iştahsızlık görülebilirken, inme veya diğer nörolojik rahatsızlıkları olan hastalarda yutma zorluğu veya kendi kendine beslenememe problemleri yaşanabilir. Yine KOAH, kronik kalp rahatsızlıkları, bunama, kalça kırığı, ani hastalık/hastaneye yatma, uzamış hastane yatışları malnütrisyon gelişimiyle yüksek ilişkili. Yaşlılar, altta yatan ek hastalıkları olmasa bile yaşlanmayla oluşan değişiklikler nedeniyle malnütrisyonun sık görüldüğü bir grup. İdeal beden kitle indeksi yaşlılarda gençlere göre belirgin olarak daha yüksek. Yani yaşlıların biraz daha kilolu olmaları, daha uzun ve bağımsız yaşamak için daha avantajlı bir durum. Yaşlılarda mottomuz “yeterli beslen, sağlıklı yaşlan” olmalı.
ÖĞÜNLER AZALIYORSA HEKİME BAŞVURUN
Son 6 ayda vücut ağırlığının istemsiz olarak yüzde 5’inden fazla kaybı (70 kilo için 3.5 kg kilo kaybı) veya daha uzun sürede yüzde 10 ve üstü kayıp (70 kilo için 7 kg); beden kitle indeksinin düşük olması; kas kütlesinde azalmadan birinin varlığı bize malnütrisyonu düşündürür. Hastalar kendilerinde kilo kaybı, kas erimesi, iştahsızlık, normal bir öğünde yediğinden daha azını yeme, çabuk doyma belirtileri, halsizlik, yorgunluk, daha önce yapabildikleri aktiviteleri yapamama durumunu hissettiklerinde doktora danışabilirler.
HASTALIKLARI TETİKLİYOR
- Malnütrisyon tedavi edilmezse birçok başka hastalık tetiklenir. Yatalak hastalarda yara oluşma ve enfeksiyon riski artar. Eğer büyük ameliyat geçiren bir hastada malnütrisyon varsa genellikle hastane yatış süresi uzar, dikiş iyileşmesinde sorunlar olabilir, tekrar hastane yatış gerekebilir. Malnütrisyon, hastanın kaybedilmesine sebep olabilen ciddi bir hastalıktır.
ÜRÜNLERİ SGK KARŞILIYOR
Kişi, istemsiz kilo kaybediyorsa, beden kitle indeksi düşmüşse, kas dokusu azalmışsa, besin alımında azalma-iştahsızlık varsa kişiye malnütrisyon tanısı koyarız. Uzman doktorlar ve bazı hastanelerde diyetisyenler birtakım basit testlerden de yararlanabilirler. Tedavide protein alımı önem taşırken, sağlık uzmanları hastalara SGK tarafından ödenen tıbbi beslenme ürünlerini reçete ediyor. Özellikle kas sağlığı için malnütrisyon tedavisini egzersizlerle desteklemek gerekiyor. Bazı diyetlerde yetersiz protein alımı yine bu hastalığa yol açıyor.
Malnütrisyon ölümle sonuçlanıyor
- Toplumda sıkça görülen malnütrisyonun ölümle sonuçlanabildiğini kaydeden Prof. Öztürk, günümüzde obezite, fazla kilo ve olumsuz sonuçları üzerinde çok duruluyor. Ancak yetersiz beslenme (malnütrisyon) ve gerekli tedavisi sıklıkla gözden kaçıyor. Tüm ileri yaştaki, önemli bir kronik hastalığı olan bireylerin, büyük ameliyat geçirenlerin ve son zamanlarda istemsiz kilo veren kişilerin doktor başvurularının olması ve yetersiz beslenme açısından değerlendirilmesini tavsiye ediyoruz” diye konuştu.
