|

9 bin yıllık objeler hisleri taşıyor

Dokuz bin yıllık zaman dilimini kapsayan ‘Gündelik Yaşamın Arkeolojisi’ adlı sergide Neolitik çağdan Yunan, Roma, Selçuklu dönemlerine uzanan parçalar yer alıyor. Buluşların nesnelere etkisini aktaran Rezan Has Müzesi Koordinatörü Zeynep Çulha, "Teknolojiye göre üretim değişip gelişebiliyor ancak yapımdaki temel his hiç değişmiyor. Objelerle beraber hisleri de taşıdığımızı görüyoruz" diyor.

İlker Nuri Öztürk
04:00 - 1/11/2020 Pazar
Güncelleme: 02:12 - 1/11/2020 Pazar
Yeni Şafak
Restorasyon ve konservasyon ekibinin çalışmalarıyla parçalardaki detaylar ortaya çıkarken süsler, usta imzası, yazı çözümlemeleri keşfi derinleştiriyor. Günümüzde önemi sıklıkla hatırlatılan ve gelecek için önemli bulunan sürdürebilir kullanımın eski dönemlerde objeleri atmak yerine basit şekilde dönüştürmenin uygulandığını görüyoruz. Bu tip kullanıma dikkat çeken Zeynep Çulha şunları anlatıyor: "Sürdürülebilir kullanımın eski önemlerde var olduğuna şahit oluyoruz. Tamir edilip tekrar kullanılan tabaklar, eritilip farklı nesnelere dönüşen parçalar bunu bize gösteriyor. Acaba neden kullanmıyoruz dediğimiz, bugün bulunmayan malzemeler var. Örneğin ufak boyda süzgeçli kaşık yok. Günümüzde dümdüz bir üretim yapılırken burada görüyoruz ki bitki motifleri, hayvan sembolleriyle süslenen kaşıklar var."
Restorasyon ve konservasyon ekibinin çalışmalarıyla parçalardaki detaylar ortaya çıkarken süsler, usta imzası, yazı çözümlemeleri keşfi derinleştiriyor. Günümüzde önemi sıklıkla hatırlatılan ve gelecek için önemli bulunan sürdürebilir kullanımın eski dönemlerde objeleri atmak yerine basit şekilde dönüştürmenin uygulandığını görüyoruz. Bu tip kullanıma dikkat çeken Zeynep Çulha şunları anlatıyor: "Sürdürülebilir kullanımın eski önemlerde var olduğuna şahit oluyoruz. Tamir edilip tekrar kullanılan tabaklar, eritilip farklı nesnelere dönüşen parçalar bunu bize gösteriyor. Acaba neden kullanmıyoruz dediğimiz, bugün bulunmayan malzemeler var. Örneğin ufak boyda süzgeçli kaşık yok. Günümüzde dümdüz bir üretim yapılırken burada görüyoruz ki bitki motifleri, hayvan sembolleriyle süslenen kaşıklar var."

Anadolu ve çevresinde ortaya çıkartılan buluntulardan oluşan ‘Gündelik Yaşamın Arkeolojisi’ sergisi 9 bin yıllık geçmişi gözler önüne seriyor. Neolitik Çağ’dan Selçuklu döneminin sonuna kadar binlerce obje arasından yapılan 400 parçalık seçki, 31 Mayıs 2021’ kadar Rezan Has Müzesi’nde tarihi bir yolculuk vaat ediyor. Estetik anlayışı gösteren kolyeler, boncuklar; korunma ve avlanma için kullanılan ok uçları, kesici delici aletler, sapan taşları, boynuzlar; yemek ihtiyacı için ise bardak, kase, meyvalık gibi objeler serginin ilk bölümünde sizi karşılıyor. Dönemin ticari ve sosyal hayatı hakkında spesifik bilgi veren iki tablet de dikkat çeken parçalar arasında. Tunç ve Demir çağları ile başlayan sergi Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu dönemleriyle devam ediyor. Ziyaretçilerin görsel hafızalarına odaklanmak istediklerini belirten Rezan Has Müzesi Koordinatörü Zeynep Çulha, dönemler arasındaki değişimin bardaklar üzerinden bile gözlemlenebilir olduğunu söylüyor.


GÖRSEL HAFIZA BÜTÜNLÜĞÜ SAĞLAYACAK

  • “Bizans’tan kalma bir objeyi Selçuklu döneminde işleyip tekrar kullanabiliyorlar. Bu durumlarda bazen net konuşmak mümkün olmuyor” diyen Zeynep Çulha, dönemler arasındaki geçişler hakkında şunları söylüyor: “Neolitik dönemden sonra yerleşik hayata geçişle beraber bir dönem kapanıyor. Tunç döneminde yazının Anadolu’ya girmesi, çömlekçi çarkının keşfiyle seri üretime geçilmesi sistemleri değiştiren bir yenilik oluyor. Bu bütün formların değişmesine neden oluyor. İlişkiler, ticaret artıyor. Kentleşmeyle beraber ise demir çağında inanç ve ritüel objeleri daha fazla kullanılmaya başlıyor çünkü belirli sınıflar oluşuyor. Ayrıca Bizans ile Selçuklu gibi aynı dönemde Anadolu’da yaşamış iki farklı toplum olsa da içerik ve yöntemler aynı görünüyor. Geç Bizans dönemine ait bir forma sahip objenin üzerinde İslâmî yazıtlar görebiliyoruz. Devşirme malzemeler de var. İç içe geçmiş dönemler de görüyoruz. Dokuz bin yıldır bir şeyin değişmediği belli oluyor; insan aynı insan. Dönemin teknolojisine göre üretilen şeyler değişip gelişebiliyor ancak yapım aşamasında barındırdığı temel his hiç değişmiyor. Objelerle beraber hisleri de taşıdığımızı görüyoruz. Açıklayıcı metinlerimiz neredeyse yok. Sergiyi gezenler, görsel hafızanın bütünlüğü sağladığını anlayacaktır.”


#Dokuz bin yıllık
#Obje
4 yıl önce