İsrail işgalindeki Filistin’de insanların denizi görmesi yasak. Batı Şeria’daki birçok Filistinli plajlara erişim izni alamıyor. 2007’den beri yürürlükte olan İsrail ablukası altında olan Gazze’de ise halk sadece kıyıdan altı deniz milinden dışarı çıkabiliyor. Bu mesafede ise su kanalizasyonla kirlenmiş oluyor. Denize hasret büyüyen çocuklar için Filistinli girişimciler harekete geçtiler ve ülkenin ilk akvaryumunu Ramallah kentinde açtılar. Onlar için bu akvaryumu hizmete geçirmek hiç de kolay olmamış. İsrail karşılarına sürekli bir engel çıkarmış. Bir yıl süren uzun uğraşların sonunda en çok da Filistinli çocukların yüzünü güldüren akvaryum hayata geçmiş.
Açılışından bu yana her gün yüzlerce kişinin ziyaret ettiği 820 metrelik akvaryumda 250 balık türü var. Yüzde doksanı Filistin’de ilk kez görülen balık türlerinin çoğu Arjantin, Amazon, Endonezya ve Güney Afrika gibi yerlerden ithal edilmiş. Mercanlar, kızıldeniz balıkları ve Nil Timsahı da akvaryumda sergilenenler arasında. Filistin Akvaryumu’nda ayrıca timsahlar, kaplumbağalar ve iguanalar da var. Spot, neon ve mavi ışıklarla yapılan aydınlatma, fonda çalan müzikler, aile ve çocuklar için düşünülen birçok ayrıntı ziyaretçilerin büyük beğenisini topluyor. 3700 civarında deniz canlısını barındıran akvaryuma önümüzdeki günlerde denizanaları, denizatları ve köpek balıklarının da getirilmesi planlanıyor.
Bu merkezin kuruluşunu sağlayan kişi ise Amjad Omar olmuş. 91.2 milyon dolar gibi büyük bir bütçe gerektiren projesini bir grup Filistinli yatırımcı ile paylaşmış. Omar, akvaryumun açılışında yaptığı konuşmada, “Su canlılarının taşınması ve korunması sırasındaki gecikmeler nedeniyle zor durumda kaldık. Bütün güçlüklere göğüs gereceğiz ve burayı geliştirerek daha çok deniz canlısı getireceğiz” ifadelerini kullandı. Dünyada birçok ülkeyi görme şansına erişen Omar, Filistinlilerin çoğunun denize erişemediğini ve başka ülkelere seyahat etme fırsatına sahip olmadıklarına dikkat çekti ve şöyle konuştu: “Deniz altındaki alemi öğrenmeliyiz. Dünyanın geri kalanı gibi yaşayabilmeliyiz. Topraklarımız işgal altında olsa bile, ülkemiz için en iyi şekilde çalışmaktan vazgeçmeyeceğiz.”
Al Jazeera’ya açıklama yapan Filistinli mühendis Süfyan Qawasmeh ise İsrailli makamların sergi tanklarının ithal edilmesini geciktirdiğini belirtti. Canlıların alınması ve Ramallah’a getirilmesinin hayli zorlayıcı olduğuna vurgu yapan Qawasmeh sözlerine şöyle devam etti: “Bazı canlıların ithal edilmesi yasadışı diyerek engellenirken birçok canlı da sınırda bekletilirken tanklarda öldü. Bu sebeble mali kayıplar da arttı. Akvaryum şu an 22 çalışanı ile günün 24 saati erişime açık.” Qawasmeh, ağır işletme maliyetine rağmen Filistinliler’e büyük fayda sağlayan bu akvaryumu ayakta tutmakta kararlı olduklarını dile getiriyor. Denizden su alma imkanları olmadığı için Ramallah yakınlarındaki Saffa köyünde kendi tuzlu sularını üretiyorlar. Bir Filistinli şirketin yardımıyla gerçekleştirdikleri işlemle belediyeden gelen tatlı su ile kimyasal tuzları karıştırıyorlar. Süfyan Qawasmeh, akvaryumun her hafta kullanılan suyun yüzde 20’sinin geri dönüştürüldüğüne ve bu yolla sürdürülebilir bir işletme olmaya çalıştıklarına da vurgu yaptı.
Filistinliler, İsrail işgali altındaki suya erişimde içme suyu da dahil olmak üzere uzun zamandır eşitsizlik yaşıyorlar. İsrailliler, Filistinlilere göre kişi başına dört kat daha fazla su tüketiyor. İsrailli sakinler, İsrail ve Filistinliler tarafından paylaşılan yeraltı suları için önemli bir kaynak olan suyun yüzde seksenini kullanıyorlar. Bu nedenle Ramallah’ta açılan yeni akvaryum su sorunlarıyla karşı karşıya kalmaya devam edecek.
Filistinliler abluka nedeniyle denizi görmekten mahrum bırakılıyor. Bu duruma çare arayan Filistinli girişimciler ülkenin ilk akvaryumunu Ramallah’ta açtılar. 250 balık türünün bulunduğu akvaryumu her gün yüzlerce Filistinli ziyaret ediyor.
