İstanbul’un içindeki kullanılmayan tarihi fabrikalar zaman içinde üniversiteye veya film platosuna dönüşüyor. Cibali’deki Tütün Fabrikası Kadir Has Üniversitesi, Silahtarağa Elektrik Santrali Bilgi Üniversitesi olarak uzun yıllardır hizmet veriyor. Bunun en son örneği de hepimizin bildiği gibi Kartal’daki Cevizli Tekel Fabrikası arazisine taşınan İstanbul Şehir Üniversitesi. Üniversite, bu dönüşüm sürecini ‘İzler: Tekel Fabrikası’ndan İstanbul Şehir Üniversitesi’ne adlı sergisiyle gözler önüne seriyor. Sergide Cevizli Tekel Fabrikası’nın tarihsel süreci ile ilgili eşyalar, evraklar ve fotoğraflar yer alıyor. Akademisyenlerin yaptıkları araştırmada Tekel’in bütün fabrikalarına ilişkin yazılı bilgiler varken Cevizli fabrikasına ilişkin bulguya rastlanmamış. Hatta bu konuyla ilgili de bir sözlü tarih çalışması yapılıyor.
SIRADA SÖZLÜ TARİH VAR
İstanbul Şehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi öğretim üyesi Halil İbrahim Düzenli, “Bu tip mekanların üniversite gibi bütün toplumu kesen işlevlere dönüşmesini çok olumlu buluyorum. Bu sergi fikri buraya taşındığımız tarihten beri aklımızda olan bir fikir. İstanbul Şehir Araştırmaları Merkezi’nin bu konu hakkında fabrikadan yolu geçen insanlarla yaptığı bir sözlü tarih çalışması da var” diyor. Bu çalışmanın sonuçları önümüzdeki aylarla kamuoyuyla paylaşılacak.
- İleride müze olacak
- Sergide yer alan malzemelerin Tekel’den arta kalanların yüzde biri olduğunu söyleyen Halil İbrahim Düzenli, çoğu eşyanın Tekel taşındıktan sonra çalındığını, bazılarının Tekel zamanında götürüldüğünü kaydediyor ve ekliyor: “Yine de elimizde olanlarla anlamlı bir sergi yaptık. Bunun on katı daha malzeme var elimizde. Üniversite yönetimi ileride bunu kalıcı bir müzeye dönüştürme fikrinde.” Turgut Cansever üzerine uzmanlaşmış olan Düzenli, Ufki Şehir diye formülleştirdiği bazı kavramların da sahibi. Üniversitenin Mimarlık ve Tasarım Fakültesi’nin 20 akademisyeninden biri.
