Fotogerçekçilik akımının Türkiye’deki ilk temsilcilerinden Nur Koçak’ın eserlerini bir arada görmek için uzun süredir bekliyorduk. İlk adım SALT’tan geldi.
Koçak’ın 1960’lardan 2000’lere uzanan üretim sürecini yansıtan desenleri ve resim serilerinden oluşan en kapsamlı sergisi SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da ziyarete açıldı. 1981 tarihli bir seriden esinle adlandırılan Mutluluk Resimlerimiz, kadın dergilerinden Hollywood sinemasına popüler kültürün yaygınlaşması ve Türkiye’deki yansımalarını eleştirel bir gözlemci anlatıcı olarak irdeleyen sanatçının üretimine ayrıntılı bir bakış sağlıyor.
45 YILLIK ÜRETİM
1970-1975 yılları arasında burslu olarak Paris’te eğitim gören ve sanat üretimine başlayan Koçak’ın öğrencilik yıllarına ait en eski tarihli çalışmalarını da sergide görebilir, sanat serüvenini evrelerine tanık olabilirsiniz. Küçük kolajlarla işe başladığını belirten sanatçı, “Arkasından makinelere merak saldım. Paris’te yaşadığım makineleşmiş, mekanik hayat, yalnız olmak, toplumun sizi yabancı olarak içine almaması gibi konular ilgimi çekiyordu” diyor.
Koçak, “Kültürümüzü anlatan ne yapabilirim diye düşünmüştüm. Cağaloğlu’nda kartpostalları keşfettim. Üzerlerine müdahalelerde bulundum. Bunları sergilere yolladım. Arkasından kendi kartpostallarımı üretsem ne yapardım acaba diye düşündüm. O arada Kelebek Gazetesi’nden kesip biriktirdiğim fotoğraflardan yola çıkarak kağıt üzerine kurşun kalemle ürettiğim kartpostalları yaptım” diyor.
İNSAN NESNELEŞTİRİLİYOR
İşlerinde eleştirel değil nesnel bir tavrın olduğuna dikkat çeken Koçak’ın Küreselleşen tüketim kültürünün İstanbul’un merkezindeki mağaza vitrinlerine etkisine bakan fotoğraf ve resimleri ise belgesel tadında. Sanatçı, “Burada eleştirel bir bakış yok, nesnel bir bakış var. Bir tavır var o da şu; belgesel bir tavır. Ey ahali bakın, insanlar nesneleştiriliyor, her şey alınıyor, satılıyor. Her şey paraya odaklı, bu olgularla insanların kulaklarını çekiyor” ifadelerini kullanıyor.
- CAHİDE SONKU’NUN ÖYKÜSÜ
- Koçak, tiyatro oyunlarından fotoğraflar ve filmlerden kareleri işlediği Cahide’nin Öyküsü de sergide yer alan işlerden. Beyoğlu’nda sergilenen bu iş popüler kültürde kadın imgesinin nasıl tüketildiğini tiyatro afişleri ve film kareleri üzerinden gösteriyor. Picasso’ya gönderme yapan renkler gençlik, masumiyet ve yaşlılık üzerinden işleniyor.
- 81'DEN SONRA İLK KEZ
- Sergiye adını veren “Mutluluk Resimlerimiz” 1981 yılında üretilmiş. Kadın ve erkeğin birlikte görüldüğü kartpostalların yanı sıra sadece erkek fotoğraflarının yer aldığı bu köşeye odaklanan Koçak, deneyimler ve temsilleri arasındaki uyumsuzluğa dikkati çekiyor. SALT Beyoğlu’ndaki enstalasyon, o dönemdeki gösterimden bu yana ilk kez, serideki bütün kartpostalların her iki yüzünün incelenmesine olanak tanıyor. Akademinin tariflediği kurallara karşın fotogerçekçi resimler yapmayı sürdüren Koçak, hem mecra ve teknik seçimindeki kararlılığıyla dikkat çekmişti.
