Ramazan ayı, yılda bir defa bizi dünyanın kuyularından çekip almaya gelen bir kurtarıcıdır. Her Ramazanda, dünya nimetlerinin ayağımıza dolanmasından azad olur, birbirimize ruhen yaklaşır, yardımlaşır, bir oluruz. Bu yıl gönlümüz saldırıların bir türlü sona ermediği Filistin’de atıyor. Ramazan günlerinde her orucu kalbimiz buruk açıyor ve kardeşlerimiz için dua ediyoruz. Bunca zorluğun arasında Filistin ve Filistin halkı, imanı ve asaleti bütün dünyaya hatırlatan, eşsiz ve güzel varlığıyla Ramazan ayının manevi atmosferini daha da yüceltiyor. İsrail’in saldırılar için Ramazanı seçmesi ilk değil. 2006’da meşru seçimleri Hamas’ın kazanmasının ardından Gazze garı meşru bir ablukanın altında yaşıyor. 18 yıldır süren saldırılar arasında 2014 Ramazanında İsrail’in saldırılarının en yoğun yaşandığı zamandı. Binlerce Filistinlinin hayatını kaybettiği, on binlercesinin yaralandığı Ramazan saldırıları bayram günlerinde de devam etti. Ve o günden bugüne her Ramazan ayı, bir bahane ile saldırmaya devam ediyor.
Esir ve şehit ailelerinin baş misafir olduğu toplu iftarlar
Filistin’de Ramazan, saldırıların olmadığı zamanlarda, Filistin’e özgü her şey gibi eşsiz ve değerlidir. Esir ve şehit ailelerinin baş misafir olduğu toplu iftarlar düzenlenir ve ortak kültür mirasımız yiyecekler pişirilir. Tıpkı Osmanlı zamanındaki gibi sokaklar ışıklarla süslenir ve Mescid-i Aksa’da teravih kılınır. İftara maklube, mensef, meftul gibi yemekler ve kadayıf yapılır, zaman zaman baklava da ikram edilir. Sahurda ise humus, simit, yoğurt, hurma, zeytin gibi hafif ve sade yiyecekler tercih edilir. Mescid-i Aksa etrafındaki herkese açık iftar ve sahur sofralarına insanlar yüksek sesle buyur edilir. Dükkanlar gece yarılarına kadar açık olur ve diğer dinlere mensup Filistin halkı da Ramazanın bereketinden nasip alır. Sokaklarda çeşit çeşit Ramazana özgü içecekler satılır. Kimileri shrab al-loz, qamaradeen veya kerkade adlarıyla bilinen, bademden, kayısıdan, havuçtan, keçiboynuzundan, hibisküs çiçeklerinden yapılan çeşit çeşit içecekler Ramazan sofralarında mutlaka bulunması gerekenlerdendir. Qamaradeen, pestil haline getirilmiş kayısıların, şeker ve sıcak su eklendikten sonra blenderdan geçirilmesiyle yapılıyor. Keçiboynuzundan yapılan içecek için önce bol miktarda şeker karamelize edilir, ardından parçalanmış keçiboynuzu ve su eklenip kaynatılır. En son yine blenderdan geçirilip süzülür. Aşamalarda biraz daha su eklenerek kıvam verilir. Demirhindi ve kerkade diye bilinen hibisküs şerbetleri yapılırken, önce bir miktar sıcak su ile ıslatılır, ardından su ve şeker ilave edilip kaynatılır ve son aşamada süzülüp soğutulur. Havuçlarınsa taze olarak suyu sıkılır. Limonata, bizim bildiğimiz usulle içine nane eklenerek yapılır. Bu Ramazan, bu içeceklerin bir tanesini sevdiklerimize ikram edelim ve bu şerbetleri içmenin Filistin’de bir Ramazan geleneği olduğunu anlatıp dua edelim istedim. Özgür, mutlu bir Filistin Ramazanına ermek duasıyla, bugün Filistin Ramazan lezzetlerinden tarifler ekliyorum. Sağlıklı pazarlar, hayırlı Ramazanlar.
Maftoul
4 tavuk budu
1 çay kaşığı kişniş
1 çay kaşığı kimyon
1 çay kaşığı tarçın
1 çay kaşığı zerdeçal
2 çay kaşığı rezene
1 çay kaşığı karabiber
1 çay kaşığı tuz
3 yemek kaşığı zeytinyağı
2 kuru soğan
2 havuç
250 gram nohut
8 diş sarımsak
200 gram bal kabağı
Çeyrek limon
Bir avuç maydanoz yaprağı
250 gram kuskus
2 domates
Tavuk suyu
Tavuk butlarına tuz, karabiber,rezene,zerdeçal,tarçın,kimyon ve kişnişi serpip fırında güzelce kızarana kadar pişirelim. Nohutu bir gece önceden ıslatıp haşlayalım. Havuç ve balkabağını parmak kalınlığında doğrayalım. Soğanları 7-8 iri parçaya bölelim, sarımsakları soyalım, domateslerin kabuklarını soyup doğrayalım. Zeytinyağını bir tencerede ısıtalım, soğanı ve sarımsağı ilave edip kavuralım. Havucu ve bal kabağını ekleyelim. Nohutu ilave edelim. Domatesi ekleyip bir iki defa karıştıralım. Tavuk suyu ve tuzu ekleyelim, 15 dakika kısık ateşte kaynatalım. Süzerek tavuk suyunu alalım ve içine kuskusu atalım. Kısık ateşte kapağı kapalı olarak pişirelim. Maydanozu kıyalım. Limon suyunu sıkalım. Süzdüğümüz nohutlu sebzeleri, limon suyunu ve kıyılmış maydanozu ilave edelim. Bir servis tabağına alıp üzerine tavukları yerleştirerek servis edelim. Afiyet olsun.
Mansaf
4 kuzu incik
1 kuru soğan
Bir tatlı kaşığı yenibahar
Bir tatlı kaşığı kakule
Bir çay kaşığı karanfil
3 defne yaprağı
1 tarçın çubuğu
1 yemek kaşığı tuz
3 su bardağı pirinç
Kurutulmuş keçi yoğurdu (jameed) veya keş
1 tatlı kaşığı zerdeçal
2 diş sarımsak
1 fincan zeytinyağı
4 yemek kaşığı tereyağı
Bir su bardağı badem
Önce eti yenibahar, kakule, soyulmuş bütün soğan, defne yaprağı, tarçın ve bir çay kaşığı tuz ile haşlayalım. Köpüğü alalım, süzelim ve baharatları içinden çıkartalım. Ayrı bir yerde kurutulmuş keçi yoğurdu veya yerine kullanabileceğimiz keşi yavaş yavaş et suyu ilave ederek sıvılaştıralım, tuz ilave edelim. Pirinci ıslatalım ve yıkayalım. Bademleri ıslatalım, kabuklarını soyalım, zeytinyağında kavuralım. Tereyağını eritip pirinci kavuralım. Zerdeçal, 3 su bardağı su ve tuz ekleyerek kısık ateşte pişirelim ve dinlendirelim. Bir tavada zeytinyağını ısıtalım ve doğradığımız sarımsakları kızartıp yoğurt sosa ekleyelim. Bir servis tabağına lavaş ekmekleri koyalım. Üzerine keşten yaptığımız sostan dökerek hafifçe ıslatalım. Lavaşların üzerine pilavı, onun üzerine de eti koyalım. Üzerine çok az keşle yaptığımız sostan ilave edelim. Üzerine en son bademleri serpip servise alalım. Afiyet olsun.
