New York İslam Sanatları Merkezi Kurucusu, katı' sanatkârı Müjgân Başköylü, “Kurretu-l Ayn” sergisi ile İstanbul'a konuk oldu. Başköylü'nün çalışmalarının yer aldığı sergi Kuveyt Türk'ün Esentepe'deki binasında sanatseverlerle buluştu. Uzun yıllardır İslam sanatıyla alakadar olan, 2004-2010 yılları arasında TBMM Genel Sekreterliği, Milli Saraylar Daire Başkanlığı, Geleneksel Türk Sanatları Eğitim Merkezi, Katı' Atölyesi'nde, daha sonra Klasik Türk Sanatları Vakfı'nda Katı' alanında öğrenci yetiştiren Müjagan Başköylü'ye sergide öğrencileri Behnaz Karjoo, Ayşe Elanor Holand da eşlik etti. Sergi, geçtiğimiz gün sona erdi. Topluluk bu ay Brooklyn'de yer alacak. Müjgan Başköylü ile projelerini ve New York Islamic Arts'ı ve konuştuk...
Sadece bana ait bir sergi değil. Amerika'da New York Islamıc Arts diye bir grubumuz var. Ben New York'a yerleştikten sonra şimdi öğrencim olanların ısrarı üzerine kurduk ve derslere başladık. Yaklaşık 7 senedir eğitim veriyoruz. Son 3 senedir onların çalışmaları sergilenebilecek hale geldi. Mayıs ayında Eskişehir Üniversitesi bizim bir sergimizden haberdar olmuş. Bir çalışma yapabilir miyiz diye sordular. Kuveyt Türk de çalışmadan haberdar olup burada da yapabilir miyiz dedi. O serginin bir kısmını istediler. Bana ait 20 parça, öğrencilerime ait 5 parçalık çalışmalar var.
New York'a yerleştiğim ay içinde tezhip öğrenmek isteyen ve hoca arayan bir arkadaşımız vardı. Bana ulaştı. Ben de önceleri düşünmedim ama sonradan açalım dedim. Tezhip derslerine başladık. Daha sonra bu derslere ilgi çok arttı. Değişik milletlerden, İranlı, Amerikalı, Bosnalı, Yunanlı öğrencilerimiz de eklendi. Bu öğrenciler sıfırdan, İslam sanatıyla ilgil ihiçbir bilgileri olmadan işe başladılar.
Bahsettiğim kişilerin hepsi sonradan Müslüman olmuş kişiler. Dolayısıyla bir takım şeylere zaten aşinaydılar. Bir grup içerisinde çalıştık. Hedef kitlemiz üniversiteler ve kütüphanelerdi. Çünkü İslam sanatını entelektüel kesime anlatmak arzusundaydık. Bu yönde hep birlikte çalıştık. Bir çok üniversitede sergi açtık.
Bir kere inanamıyorlar. Bu kadar sabrın ve estetiğin bir arada olmasına inanamıyorlar. Şuanda 7 öğrencimiz var. Bu sanatlar çok özveri ve sabır ister. Çok hevesli gelip ben bunu yapamayacağım diyen de var, kendini iyice geliştiren de... Amerika dediğinizde insanlar gözlerinde büyütüyor fakat kültür açısından hiçbir şey yok. Evet bir sanat var ama bizim bildiğimiz bir sanat değil bu. 2012'de Metropolitan Müzesi'nde İslam Eserleri Bölümü açıldığında inanılmaz bir ses getirdi. İslam sanatını bilmiyorlar. Biz de güzel tarafını göstermek istiyoruz.
En çok bilinen hat sanatı. İlk başlarda kullanılan malzemelere çok şaşırıyorlar, bu kadar ince çizilir mi diyorlar. Malzemelerin kullanımının farklı bir teknikle olmasına şaşırıyorlar. Her şey onlar için çok yeni. Ardından tezhip geliyor. İnsanlar fırçayla yapıldığına inanmıyorlar kalem kullandıldığ düşünüyorlar. Anlatınca hepsine inanılmaz geliyor. Katı' ise zaten hiç bilmedikleri bir şey. Tabiri caizse küçük dillerini yutuyorlar. Böyle tepkiler hoşuma gidiyor. İnşallah bunlar gurura kapılmamıza neden olmazlar. Çünkü bunun altında yatan tevazu.
Biz pratiğini anlatırken teoriğini de anlatıyoruz. Tekniğin arkasındaki İslam sanatının ne olduğun anlatmaya çalışıyoruz. Hilye-i Şerif yapılacaksa bunu İslam medeniyetindeki manası nedir, niçin yapılmıştır, nerelere konur, nasıl davranılır bütün bunları anlatmak zorundayız ki hilyenin önce kendisine saygı duysun ve bunu yapabilsinler. Aksi takdirde sadece zanaat yapmış olursunuz. O işin ruhunu vermezsiniz. Bazı derslerimiz oluyor ki tek bir fırça darbesi vurmadan geçriyoruz. Ben İslam kültürünü anlatmaya çalışıyorum.
