Kadın kahramanlar Antep’te

Milli Mücadele yıllarında kadınların cephede savaşan orduya mühimmat imal etmek için Keskin Fişek Fabrikası’nda çalışmaları gösteren fotoğraf.

Geçtiğimiz hafta Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkanı Fatma Şahin’in ev sahipliğinde 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşında Kadın Kahramanlar adlı sergiyi görmeye gittik.

Sergi İstanbul’daki Hisart Canlı Tarih Müzesi koleksiyonundan özel olarak seçilmiş.Pek çok belge, fotoğraf ve mektup kadın kahramanların hikayesini gün yüzüne çıkarıyor. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan, Antep Savunması’nın her anını gözler önüne seren 25 Aralık Gaziantep Savunması Kahramanlık Panoraması ve Müzesi’ndeki sergi diğer bölümler gibi oldukça etkileyiciydi.

Özellikle öğrencilerin, ailelerin mutlaka ziyaret etmesi gereken yerlerden biri olduğunu söylemeliyiz. Bilindiği gibi hem 1. Dünya Savaşı’nda hem de Kurtuluş Savaşı’nda verilen mücadelede kadın, çoluk, çocuk birlikteydi. Kimi cepheye yaralı askerlere yardım etmek için koştu kimi de sırtında mermi taşıdı.

İşte Gaziantep’te açılan “1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda Kadın Kahramanlar Sergisi bizi bir kez daha o günlere götürüyor.

Sergi 1.Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı dönemlerinde, işgal edilen bir ülkenin ve yok edilmeye çalışılan bir halkın, tüm yokluklara rağmen ağır şartlar altında giriştiği mücadele esnasında Türk kadınının çektikleri zorlukları, yüklendikleri sorumlulukları ve gösterdiği kahramanlıkları konu alıyor.

İLK TÜRK HEMŞİRESİ: SAFİYE HÜSEYİN ELBİ

Sergisi kapsamında, Hilal-i Ahmer Cemiyeti (KIZILAY) tarafından kurulan Hemşirelik kursları belge ve fotoğrafları, yardım rozetleri ve kartpostalları ile ilk Türk hemşire Safiye Hüseyin Elbi’ye ait madalyalar, mektuplar ayrıca savaş esnasında cephane ve erzak taşıma faaliyetlerini gösteren fotoğraf ve evraklar, fişek fabrikasında çalışan kadın ve çocukların fotoğrafları, kartpostal, aksesuar, rozet, madalya, Şefkat nişanı, mektup, propaganda afişleri, dönemin gazete nüshaları, bilgi belge ve fotoğrafları ziyaretçilerle buluşuyor.

1.Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda Kadın Kahramanlar Sergisi’nde Milli Mücadele dönemine ait toplam 22 manken, 2 diorama ve 222 obje yer alıyor.

GİZLİ KAHRAMANLARIMIZ KADINLAR SERGİDE

Bu önemli sergiyi Hisart Canlı Tarih Müzesi’nin kurucusu ve sahibi koleksiyoner Nejat Cuhadaroğlu ve Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin ile birlikte gezdik.

Her bir eserinde 30 senelik maket deneyimi, 25 senelik diorama yeteneği ve 18 senelik koleksiyoner kimliğini bu sergide ziyaretçilerle buluşturan Hisart Canlı Tarih Müzesi kurucusu Nejat Çuhadaroğlu, Milli Mücadele tarihimizin gizli kahramanları kadınları konu alan serginin Gaziantep’te açılmasının önemine değinerek katkılarından dolayı Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Şahin’e teşekkürlerini sundu.

TÜRK KADINI CEPHEDE

Çuhadaroğlu; “Milli Mücadele döneminde işgali protesto etmek amacıyla düzenlenen mitinglere yoğun bir şekilde iştirak eden Türk Kadını, bu ölüm kalım mücadelesinde, hem cephelerde yer almış, hem de cephe gerisinde kurduğu yardım cemiyetleri vasıtasıyla yaralı ve hastaların bakımı, askerlerimize giyecek ve yiyecek temini, kağnılarla cepheye silah-erzak taşıma ve cephane imali işlerinde, sırası geldiğinde çocukları ile beraber çalışarak hizmet etmiştir. Milli mücadelenin en önemli aktörlerinden olan Türk Kadının çektiği zorlukları, yüklendiği sorumlulukları ve gösterdiği kahramanlıkları işleyen sergi; içinde barındırdığı eserler aracılığı ile taşıdığı anlam ve kültürel ağırlığı açısından tarihe ışık tutmaktadır’’ diyor.

EŞSİZ MİRASIMIZA SAHİP ÇIKALIM

İstanbul Çağlayan’da bulunan Hisart Canlı Tarih Müzesi, Roma imparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti, Osmanlı İmparatorluğu, Kurtuluş Savaşı, 1.ve 2. Dünya Savaşı, Körfez Savaşı gibi dünya tarihine etki eden medeniyet ve olaylara ait askeri ve etnografik eserlerin yanı sıra eşi benzeri olmayan binlerce esere ve Osmanlı dönemi padişahlarının kişisel eşyalarına da ev sahipliği yapıyor.

Temel hedefi ülke tarihimizin eşsiz mirasını ve bu mirasın kayıp halkalarını gün yüzüne çıkarmak olan Hisart Canlı Tarih Müzesi dünyada eşi benzeri olmayan teşhir, tanzim ve sergileme tekniği ile 1000 yıllık tarihe ışık tutuyor.

Hisart Canlı Tarih Müzesi, 2020 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kültürel mirasa ve sanat dünyasına katkıda bulunanlara verilen en prestijli ve değeri en yüksek ödül olan “Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Ödülleri’’nin sahibidir.

83 KADIN ŞEHİDİ UNUTMAYALIM

“1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda Kadın Kahramanlar Sergisi kadın kahramanlarımızı bir kez daha gündeme getiriyor. Bilindiği gibi bu savaşlarda canını vererek adını ölümsüzleştiren 83 kadın şehidimiz bulunuyor. Cepheden cepheye koşan kadın kahramanlarımız arasında pek çok da gazimiz vardır.

Sayısız kadın kahramanlarımızdan sadece bir kaçının hikayesini yeniden hatırlayalım: Henüz üniversitesi olan Münever Saime bunlardan biridir. Kadıköy mitinginde yaptığı konuşmadan sonra tutuklama emri çıkınca, Anadolu’ya geçerek Millî Mücadele’ye katılmıştır. Pozantı’da mücadele eden bir diğer kahramanımız ise tarihte Kılavuz Hatice olarak bilinir. 8 Mayıs 1920’de gece Fransız kuvvetlerine Kumcu Veli ile birlikte kılavuzluk ederek, onları Türklerin ateş hattına sokmuş ve ardından da Türk tarafına kaçmıştır. Böylece Türk ordusu sıkıştırdığı Fransız ordusuna karşı zafer kazanmıştır. Tayyar Rahmiye ise Güney cephesinde 9. Tümende gönüllü olarak bir müfrezenin komutanlığını yapmıştır. Erzurumlu Yusuf Ağa’nın kızı olan Fatma Seher Hanım yani Kara Fatma’yı ise hepimiz biliriz. Kara Fatma aynı zamanda merhum bir binbaşının da eşidir. Millî Mücadele’de oğlu ile birlikte çarpışmış, İzmit’te görev yapmıştır. Kendinin söylediğine göre, I. Dünya Savaşı’nda Edirne’de Yanıkkışla’da çarpışmıştır. Millî Mücadele’de Adana, Dinar, Afyon Karahisar, Nazilli, Sarayköy ve Tire’de asker olarak çalışmıştır. Hatta, bir savaş sırasında göğsünden yaralanmıştır. Harp tarihi ile ilgili vesikalarda başarılarından söz edilmektedir. Selânikli olan Binbaşı Ayşe ise 15 Mayıs 1919’da İzmir işgal edilince, ilk karşı koyma hareketine o da silahla katılmıştır. Yunanlılar İzmir’e hâkim olunca Aydın’a geçmiş, çete kurmuş, sonra da çetesiyle birlikte Köpekçi Nuri çetesine katılmıştır. Aydın muharebesinden sonra Koçarlı’ya çekilmişler ve bundan sonra devamlı Millî Mücadele’de görev almışlardır.

#Kadın Kahramanlar

#Gaziantep

#Aralık Müzesi

#1.Dünya Savaşı

#Kurtuluş Savaşı

#Hisart Canlı Tarih Müzesi