Küçük gibi görünen ama hayatı derinden etkileyen travmalar, dört bir yanımızı sarıyor. Fiziksel bütünlüğü tehdit etmeyen ancak duygusal anlamda derin izler bırakabilen olaylar küçük travma olarak adlandırılıyor. Travmanın küçüğü mü olurmuş diye küçümsemenin doğru bir yaklaşım olmadığını savunan Psikolojik Danışman Safiye Yılmaz Dinç, “Bilimsel araştırmalara göre bu travma türü deprem, sel, trafik kazası gibi büyük gibi görünen travmalardan daha fazla patolojiye ve davranış bozukluklarına neden oluyor. Yani önemli olan olay değil, o olayın bize hissettirdikleri” dedi.
ERKEN DÖNEM TEDAVİ ŞART
- Otomobil ve bisiklet kazası, ciddi düşme, doğal afetler, terör saldırıları, savaş, yangın, hastalık, cinsel taciz gibi olaylar büyük travma olarak açıklandığını kaydeden Dinç, “Küçük travma ise çocukluk boyunca devam eden çoklu eylemler, zorbalık, kalıcı fiziksel hastalıklar, sürekli eleştiri, reddedilme, ihanet, olumsuz yorumlama, işini kaybetmek, anne babanın boşanması, karşılanmayan fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlar olarak açıklanıyor. Görüldüğü üzere küçük travma aile ve sosyal ilişkiler ile fizyolojik gereksinimlerde daha çok karşımıza çıkıyor. Travmalar erken dönemde tedavi edilmezse, etkisi ömür boyu sürebiliyor” diye konuştu.
DÖNGÜSEL ETKİSİ VAR
Ailede değer görmeyen bir çocuğun ömrü boyunca bu değeri aradığını anlatan Dinç, “Kendini değersiz hissettiren kişileri bularak bunlardan zorla değer koparmaya başlıyor. Bu kısır döngü şeklinde devam edip gidiyor” şeklinde konuştu.
TRAVMA LABİRENTİNDE KAYBOLUYORLAR
- Çocukların doğru araç - gereç ve kaynaklara da sahip olmadığında travma labirentinin içinde sıkışıp kaldığını ifade eden Dinç. “Çocuk heybesindeki stresle mutsuz yaşamına devam ediyor. Bazı zamanlar durumu anlayıp ve bu durumdan kurtulmakta zorlanabiliyor. Küçük travmanın kişi üzerinde bu tarz döngüsel etkisi olabiliyor. Erken dönemde küçük travma yaşayan kişiler, ileri dönemde karşılaştıkları tüm travmaları çözmekte zorlanıyor” ifadelerini kullandı.
Neler yapılabilir?
Travmanın tanımı, sınır çizgisinin bilinmesi açısından bir miktar faydalı olmakla birlikte yanıltıcı da olabiliyor. Bu kavram kültürden kültüre değişiklik gösterirken, travmanın sadece büyük travmadan ibaret olduğu algısının değişmesi gerekiyor.
- - Travmanın etki ve belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. Bazı kişiler travmayı daha az belirtiyle atlatırken, bazı kişiler daha ağır yaşıyor. Bu sebeple kişilerin psikolojik sağlamlığının arttırılması gerekiyor.
- Erken dönemde yaşanan travmatik durumlar, sağ beyinde örtük bir şekilde depolanıyor. Belleğe duygusal ve bedensel olarak kaydedilmeyen bu durumlar, sözel olarak ifade edilemezler. Bu sebeple somatik deneyimlemeler bu travma tipinin çözümünde etkili rol oynuyor.
- - Deprem, sel gibi büyük travmaları yaşayan danışanlar genellikle gerekli psikolojik yardımı alarak iyileşir. Çünkü büyük travmalar kişinin kontrol edemediği travmalar olduğundan danışan bu travmaları şahsına yönelik atfetmez ve daha kaderci davranarak iyileşmek adına daha hızlı şekilde motive olabilir.
-Pek çok insan büyük travmaların hayatı derinden etkileyen ve değiştirebilen bir olgu olduğunun farkına varabiliyor. Bununla birlikte zararsız gibi görünen birçok olayın da (örneğin; ihmal, eleştirilme, alay edilme ) travmatik olabileceği gözden kaçırılabiliyor. Bu olayların her ne kadar yıpratıcı etkisi olsa da söz konusu belirtiler uyku halinde olup yıllar boyunca saklı kalabiliyor. Bu sebeple küçük travmaların erken farkına varılıp, gerekli müdahalenin yapılması gerekiyor.
- - Tedavi ile birlikte önleme çalışmaları da oldukça önemli ve gerekli. Yani çocuğun güven ve huzur içinde büyüyeceği uygun ortamın sağlanması hayati önem taşıyor.
