Kış Yolculuğu ve Peşindeki Öyküler kitabının çok ilginç bir öyküsü var, tâ 1979 yılına uzanan. Georges Perec, 1979’da Kış Yolculuğu adını verdiği kısa bir öykü yayımladı. Öyküde genç bir edebiyat öğretmeni Kış Yolculuğu isimli gizemli bir kitaba rastlıyor, ancak edebiyat tarihini baştan aşağı değiştirebilecek olan bu kitabı, gizemini çözemeden kaybediyor ve hayatının kalanını bu kitabı aramaya adıyor. Sonunda genç öğretmen kitabın gizemini çözmeyi başaramadan hayatını kaybediyor.
Perec’in bu birkaç sayfalık öyküsü kısa bir sürede en bilinen metinlerinden biri haline gelecekti. Asıl serüven tam da bundan sonra başladı. Italo Calvino, Raymond Queneau ve Georges Perec gibi OULIPO (Potansiyel Edebiyat İşliği) grubunun en üretken isimlerinden biri olan Jacques Roubaud, 1992’de Perec’in öyküsü üzerinden, Kuş Yolculuğu adını taşıyan bir devam öyküsü yazdı. Kuş Yolculuğu Perec’in öyküsünün peşinden giden ilk metindi. Ardından OUİLOPO’nun diğer üyelerinin metinleri geldi. Roubaud’nun öyküsünün yayınlanmasından birkaç yıl sonra Hervé Le Tellier’nin öyküsü geldi. Onu yıllara yayılan bir şekilde diğer OUİLOPO üyelerinin metinleri takip etti. En son 2013’te Daniel Levin Becker’ın yazdığı son öyküyle birlikte Perec’in öyküsünün serüveni tamamlanmış oldu. Böylece kitabı yayına hazırlayan Ayberk Erkay’a göre “Perec’in Kış Yolculuğu tekil bir öykü olmaktan çıkıp bir kolektif yaratıya, bir çoğul yazıya dönüştü”.
ÇEVİRİ İÇİN DESTEK
İlginç bir şekilde, bu kolektif yaratı süreci, kitabın Türkçeye tercümesinde de devam etmiş. Perec’in öyküsü ve ona eklenen 20 anlatıyı çevirmek için masasına oturan Ayberk Erkay, bir türlü çeviriyi istediği gibi yapamaz. Nihayet sorunun nerede olduğunu bulur: “Sorun çoğulluktu. Bu hiper-romanı oluşturan seslerin sahici çoğulluğu karşısında tekil bir sese sahiptim, bir başka deyişle, tekil sesimi çoğaltsam bile, sahici farklılığı yapay bir farklılıkla karşılamanın ötesine geçemeyecektim.”
Bundan sonra değerli edebiyatçı ve çevirmenleri bu öykülerin Türkçedeki sesi olmak için davet eder. Böylece kitabın tercümesinin de kolektif bir yaratı sonucu ortaya çıkmasını sağlar öykülerin ruhuna uygun olarak.
Şimdi sıra okurda: Bu sıra dışı edebiyat kurmacasının öyküsü artık onlarda devam edecek.
