Yard. Doç. Dr. Erol Vural hamilelikte diyabet ile ilgili görüşlerini şu şekilde paylaşıyor.
Hamilelik döneminde östrojen hormonu başta olmak üzere birçok hormon salgılaması olmaktadır. Bununla beraber kandaki şeker seviyesinde yükselme meydana gelir. Metabolizmadaki değişikliğe pankreas daha fazla insülin salgılayarak yanıt verdiği için kan şekerinde düşme olur. Bazı kadınlarda pankreas istenilen şekilde çalışmadığı için hamilelikte şeker hastalığı ortaya çıkabilir. Bu etki, anne adayının karnında olan bebeği de olumsuz olarak etkiler.
Hamilelikte oluşan şeker hastalığı gestasyonel diyabet olarak tanımlandığını ifade eden Yard. Doç. Dr. Erol Vural, 'Kadının vücudunda kendinin ve bebeğin kan şekeri seviyesini belirli bir düzeyde tutmak için, yeteri kadar insülin üretilemez. Kan şekerindeki yükselmeler kendini gebeliğin 24. ve 28. haftalarında belli etmeye başlar. Bebeği saran plesanta, hormonların etkisiyle beraber insüline daha fazla ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç giderilmediği zaman sık idrara çıkma, terleme, aşırı susama ve acıkma gibi diyabetin etkileri su yüzeyine çıkmaya başlar.' diye belirtmektedir.
Hamilelik döneminde hormonların artışı tüm gebelerde görülmektedir. Fakat hamilelik diyabetine sadece bazı kadınlarda rastlanır. Risk grubundaki anne adaylarını Yard. Doç. Dr. Erol Vural aşağıdaki şekilde sıralıyor;
- 1. derecede akrabalarında diyabet olanlar
- Kilolu ve aşırı şişman olanlar
- Önceki gebeliklerinde 4 kilo ve üzeri bebek doğuranlar
- Ölü doğum ve düşük yapmış olanlar
- Önceki gebeliklerinde 'gestasyonel diyabet' geçirmiş olanlar
- Hipertansiyonu ve kan yağları yüksek olanlar
- Yaşı 30 ve üstü olanlar
- Gizli şekeri olanlar
- Polikistik over sorunu olanlar.
Diyabet, anne adayı ve bebek için bazı olumsuzlukları beraberinde getirir. Bu nedenle anne adaylarının doktor kontrolünde gebe kalması daha sağlıklı olacaktır. Dokuz ay sürecek gebelik döneminde fiziksel, psikolojik ve duygusal olarak hazır olunması gerekmektedir. Gebe kalınmadan 3 ay önce kan şekeri değerleri kontrol altına alınmalıdır. Sağlanacak bu önlem doğacak bebekte görülebilecek sakatlık olasılığını azaltacaktır.
Bebeğin doğum ağırlığında artma söz konusu olabilir. Bu sorun makrozomik olarak tanımlanmaktadır. Bu etki hamilelik döneminde yapılacak ultrasonografi ile belirlenerek kontrol altına alınabilir. Fazla kilolu iri bebek olması halinde, sezaryen ile doğum yapılması en sağlıklı olanıdır. Doğum esnasında bebeğin kan şekerinde düşme, kandaki kalsiyum seviyesinin düşmesi, akciğerlerinde gelişme sorunu yüzünden solunum güçlüğü çekilmesi, sarılık gibi etkenler ciddi semptomlar arasında gösterilmektedir. Kan şekeri kontrol altına alınamayan bebeklerde, çocukluk döneminde fazla kilo alma eğilimiyle beraber obezite görülebilir.
Gestasyonel diyabeti olan anne adaylarının bebeklerinde obezite ve şeker hastalığı daha fazla görülerek gebelik şekerinin kontrol altına alınamaması durumunda buna bağlı olarak bebeklerde kan şekeri seviyesinde yükselme görülmektedir. Kan şekerinin düşürülmesi için, bebeklerin pankreasında daha fazla insülin salgılanması gerektiğini belirten Yard. Doç. Dr. Erol Vural, insülinin fazla salgılanması bebeklerde yağ dokusunu arttırmaktadır, bu da bebeklerde aşırı kilo meydana gelmesi, doğum anında omuz takılması, anne adayında doğum yırtığı oluşma riskini artırdığını ifade ediyor. Bebekte insülin salgılamasının artması nedeniyle, kan şekerinde düşmeye ve hipoglisemiye neden olabilir.
Bebeklerin anne karnında ya da doğumdan sonra ani ölüm, amnios sıvısında artış, doğumdan sonra bebeklerde solunum sıkıntısı, sarılık, kanda alyuvar hücrelerinde artış, kalsiyum seviyesinde düşme gibi farklı etkiler oluşabilmektedir. Bebeğin doğumdan sonra kan şekerinin kontrol edilmesi, altıncı haftada ve ilk yılda şeker yükleme testi yapılması ve her 3 yılda bir tekrar edilmesi gerekmektedir. Anne adayları gebelik döneminde ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde kalori miktarı almalı, idrarda keton oluşumu yapmayacak, ideal kiloda kalmasını sağlayacak, kandaki şeker seviyesini kontrol altında tutacak diyet uygulanması gerekmektedir.
