|

Söz mizahı öldürür

Dünyayı gezip toplumlarda gördüklerini mizahi bir dille çizgilerine aktaran Japon sanatçı Hideo Takeda İstanbul''da geçtiğimiz hafta bir sergi açtı. Takeda, karikatürde mizahın sözle değil çizgiyle yapılması gerektiğini belirtiyor ve ekliyor: ''Söz, mizahı öldürür''

Büşra Sönmezışık
00:00 - 18/05/2014 Pazar
Güncelleme: 18:50 - 17/05/2014 Cumartesi
Yeni Şafak
Söz mizahı öldürür
Söz mizahı öldürür

ünyaca ünlü geleneksel Japon resim ve heykel sanatçısı Hideo Takeda, ''Hideo Takeda''s World Night Tours ''adlı sergisi için Türkiye''ye geldi. Geçtiğimiz hafta Schneidertempel Sanat Merkezi''nde bir sergi açan sanatçı dünyanın çeşitli kentlerinde yüzün üzerinde sergiye imza atmış. Bu sergiler arasında 1993''te Londra''da British Museum''da açtığı kişisel sergi ile 2007 yılında Fransa''da ünlü sanatçı Tomi Ungerer ile açtıkları müşterek sergi özel bir yere sahip. Sergiler dışında on bir kitaba imza atan, 1948 Osaka doğumlu Hideo Takeda, 1973''te Tokyo''daki ünlü Tama Art Üniversitesinin heykel bölümünden MA (master of arts) derecesiyle mezun olmuş. Karikatüre başladığında, çizgilerinin Japonya''nın o dönem ünlü manga dergisi Asahi Jurnal''da yayınlandığını söyleyen sanatçı ilk önce politikacıları eleştirerek işe başlamış. Politikacıları eleştirmesinden rahatsızlık duyanların tepkisi üzerine de kariyerinde küçük bir değişikliğe giderek insanın temel hallerini hicveden karikatürlere yönelmiş.

EN YOĞUN İLGİ ABD''DEN

Japonya''nın büyük kentlerinden biri olan Osaka''da yaşayan Takeda, kent yaşamıyla barışık bir hayat sürmek yerine kendine yeni bir dünya kurmuş. Kent yaşamını reddettiği gibi çizgilerinin de Japonya''da pek ilgi görmediğini itiraf ediyor. ''Ben de zaten onlara çizmiyorum'' diyen sanatçı, bu durumu şöyle açıklıyor: ''Japonya bu anlamda beni hiç ilgilendirmiyor. Çünkü son yıllarda Japonya''da daha çok komik Manga dediğimiz bir tarz seviliyor. Benim yaptıklarımla ilgilenmiyorlar. Sergi teklifleri de genellikle yurtdışından geliyor.'' Takeda, bütün bu yaşadıklarına rağmen Japon stilinden vazgeçmediğini ve çizgilerinin en çok ABD''de beğenildiğini söylüyor. Sanatçı, ''Japonya''nın tarihini ve kültürünü bilmeseler bile bakanların bir şeyler anlayabileceği tarzda çizimler yapıyorum. O yüzden yurt dışında anlaşılabiliyorum'' diyor. Geçen yıl çıkardığı son kitabı, World Night Tours''da dünyanın çeşitli ülke, yöre ve kentlerine mizahi bir gözle baktığını dile getiren sanatçı, bu çalışmalarını gittiği ülkelerdeki toplumların özelliklerini, kent yaşamlarını gözlemlemesi ile oluşturduğunu anlatıyor. Çizgiyle yapılan mizahın gücünü sözün zayıflattığını söyleyen Takeda, karikatürde konuşma balonlarının yer almasını eleştiriyor. Takeda''ya göre söz çizgideki mizahı öldürüyor.

TÜRK ÇİZGİLERİ İLGİNÇ

Hideo Takeda Türkiye''ye geldiğinde sadece Tan Oral''ın çizgilerini görebilmiş. Türk tarzını ilginç bulduğunu ve beğendiğini söyleyen sanatçının karikatüristlere tavsiyesi tabulara aldırmadan özgürce her konuda kendini kısıtlamadan çizmeleri yönünde.

JAPON SABRI 837.251 TOPLU İĞNE

Çizgi ve heykel dışında iddialı çalışmalara da imza atan Hideo Takeda, sabrı ve ustalığını Noktacılık (Pointillism) tekniğinin babası sayılan Georges Seurat''ın (1859 – 1891) ''Dimanche d''été a la Grande Jatte'' adlı tablosunu, ''Gerçek noktacılık tekniği asıl budur!'' diyerek, tam 837.251 renkli toplu iğne kullanarak yeni baştan yaparak konuşturmuş. Takeda bu resmi tam 372 günde bitirerek eşi görülmemiş

bir rekorun da sahibi olmuş.

Karikatürün kalitesi düşüyor

Hideo Takeda geçtiğimiz yıl Türkiye''de düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında jüri üyeliği yapmıştı. Başarılı çizer, son zamanlarda bütün dünyada da karikatürün kalitesinin giderek düştüğünü dile getiriyor. Teknolojinin bunda etkisinin büyük olduğunu belirten Takeda ''Bunda en başta Japonya''nın kabahatli olduğunu düşünüyorum. Komik Manga denilen tür çok tutulmaya başladı. Teknolojinin gelişimiyle birlikte internette veya televizyonda izlediğimiz animasyonlar, bilgisayar oyunları bunun birer parçası. İşin kötü tarafı bunu Batı da taklit etmeye başladı'' diyor.

10 yıl önce