Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ilan edilen 2018 Troya Yılı etkinlikleri hız kesmeden devam ediyor. Tarihi M.Ö. 3 binli yıllara kadar uzanan, savaşları, efsaneleri ve mitleriyle bugün hala cazibe noktası olan antik kent, ziyaretçileri ağırlamayı sürdürüyor. Konferans, panel, sergi başta olmak üzere birçok etkinliğe ev sahipliği yapan Troya, bu yılı müzeyle taçlandıracak. Kazı Başkanı Rüstem Aslan Troya’nın serüvenini Doğan Kitap etiketiyle yayımlanan “Yeni Başlayanlar İçin Troya” kitabında anlattı. Aslan, yer yer akademik yer yer hikaye tadındaki anlatımında tarih ve edebiyat meraklıları içinde yeni bir pencere açıyor. Aslan ile buluştuk, Troya’yı konuştuk…
Evet. Troya Savaşı aslında bizim son Tunç Çağı dediğimiz M.Ö. 1200’lerdeki güç dengelerinin değiştiği bir dönemde oluyor. Günümüzdeki anlamıyla bir Doğu-Batı çizgisi olmasa da kıtasal anlamda, Asya kıtasının Avrupa’ya en yakın olduğu noktadır Troya. Hitit metinlerine baktığımızda da böyle bir çizginin o dönemlerde yavaş yavaş çizildiğini görürsünüz.
Homeros sonrasında bunun modern anlamdaki Doğu-Batı ekseninde kültür, siyasi örtüşme ve üst üste gelen bir ideolojinin çıkış noktası olduğunu görüyoruz. Romalıların yapay anlayışıyla tarihi kendi kökenlerine ve kahramanlarına dayandırması, Anadolu’yu ve küçük Asya’yı askeri ve siyasi anlamda fetihte kendi atalarının toprağı olarak tanımlaması, Doğu-Batı savaşının en önemli çizgilerdir.
FATİH’İN TROYA YORUMU
Bu durum Ortaçağ sonrasında Fatih Sultan Mehmet Han’ın bakışıyla örtüşüyor. Fatih, 1462 yılında tarihçisiyle birlikte orayı ziyaret ettiğinde “İstanbul’u fethederek, Allah’ın bana verdiği güçle yüzyıllar sonra Troya’nın öcünü aldım” diyor. Bu söz aslında Doğu-Batı ekseninde Fatih’in de çıkış noktasını gösterir. Onun amacı da Roma’yı fethetmekti. Doğu-Batı çatışmasının da Ortaçağ’dan daha sonra da günümüze kadar farklı alanlarda yeniden işlenerek ulaştığını görüyoruz.
DÜNYADAKİ KARŞILIĞI TÜRKİYE’DEN FAZLA
Yurt dışındaki karşılığı Türkiye’deki karşılığından daha güçlü. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yanı sıra Yunus Emre Enstitüsü gibi kuruluşların düzenlediği uluslararası etkinlikler var. Türkiye, dünya genelindeki 100 farklı fuarda Troya ile sunulacak. Bunun merkezinde de Troya Müzesi var. Ben, Avrupa’da 8-10 kentte Troya Yılı’nı anlatacağım. Bunun karşılığı Avrupa’da ve Amerika’da çok fazla. Troya hem ilgi ve ziyaretçi sayısı hem de yapılan film ve belgeseller açısından son 100 yılın zirvesini yaşıyor diyebiliriz. Müze de bunu taçlandıracak. Asıl Troya Yılı da müze açıldıktan sonra başlayacak.
Son 3 yılda bazı arkeolojik sorunlara yönelik kazılarımız var. Kalenin içinde ve dışında çalışmalarımız sürüyor. Son Tunç Çağı’nın büyülüğü, kale dışındaki özellikleri, İlyada Destanı’ndaki yanları gibi konulara yönelik çalışmalarımız var. Ören yerinde çevre düzenlemesi ve yeni bir ziyaretçi yolu yapılıyor. Kazı yapmak kolay asıl iş oradan çıkan kalıntıları koruyabilmek. Bizim de önceliğimiz bu.
1 milyon ziyaretçiye yaklaşıyoruz
Çin, Kore, Hindistan biraz daha ağırlıklı. Avrupalı ve Amerikalı turistlerin sayısı da artıyor. Bu sene 1 milyonu zorlayacağız. Geçen seneye göre sayı üçe katlandı. Nitelikli turistlerin sayısı artıyor. 800 bini zorluyoruz şu anda.
