Türkiye'de "tüp bebek" denildiğinde akla ilk gelen isimlerden biri de Prof. Dr. Teksen Çamlıbel'dir. Bebeği olmayan çok sayıda çifti uygulanan karmaşık yöntemlerle bebek sahibi yapan, hatta bu sayede birçok yuvanın kurtulmasına vesile olan Prof. Çamlıbel'le, sizler için 'tüp bebek'in aşamalarını, ailelerin neler yapması gerektiğini konuştuk. Prof. Çamlıbel, "Tüp bebek, kadın haklarına bir katkıdır" diyerek fikirlerini özetlese de, satır aralarında gizli çok sayıda mesaj sunuyor sizlere...
Çocuğu olmayan bir çift size geldi. Onlardan ne gibi tetkikler istiyorsunuz?
Şimdi biraz önce dediğim olayları engelleyebilecek her türlü olayların muayenesini yapıyoruz. Bize gelen çiftin en az 6 ay kendi kendilerini denemeleri gerekiyor. Ancak ondan sonra doktora gelmeliler. Daha doğrusu eğer kadının yaşı genç ise, yaşı 38'in altındaysa bunu istiyoruz. 38'in üzerindeyse bu altı ayı bazen üç aya kadar indirebiliyoruz. Diyelim ki geldiler, ilk yaptığımız şey sperm sayımı. Bu problemin yüzde 40-45'i erkekten kaynaklanır. Erkeğin bu konudaki rolü bir iki saatlik kontrolle ortaya çıkar. Erkeğin böyle bir avantajı var.
Kadında her ay bir tek yumurta çıkıyor sadece. O da yumurtanın çıktığından emin olmak için adetin üçüncü günü diye özel bir günü var. O gün bazı hormonlara bakılıyor. Bu, yumurtalığın gücünü gösteren hormonlardır. Ondan sonra onuncu gün gibi rahminin röntgeni çekiliyor.
Gebelik öncesi planlamada, kadının ve erkeğin bir hikayesi alınır. Ailesel bir genetik sorunları var mı, yok mu? Kan grupları nedir? Hepatitlerini geçirmişler mi? Bir zührevi hastalıkları var mı? Örneğin, kadın şeker hastası ise bunun çok iyi kontrol edilmesi durumunda düşük de olsa, doğuştan anomali riski artıyor çocukta. Şekerliyken gebe kalırsanız bebeğin anormal olma riski artar. Mesela erkekte sperm zayıf olduğu zaman kromozomuna bakıyoruz. Kromozomun bazı yerlerinde çok eksiklikler oluyor ve bu aynen bebeğe geçiyor. Babaya bazen diyoruz, 'Bak senin spermin çok zayıftı; tüp bebeğe muhtaç oldun. Oğlun da muhtaç olabilir. Ne dersin? 'Olsun' diyor. Baştan bu bilgiyi biz veriyoruz.
Bir sürü aileyi korudu tabii. Artı çocuğu olmayan çiftler de; erkeğin de ne kadar ciddi sorunları olabileceği ortaya çıktığı için pek çok kişinin sesi de kesildi. Hatta sorun erkekte ise, karısını kolundan tutup getiriyor. Sonuna kadar gidiyor. Çünkü biliyor ki başkasıyla da evlense çocuğu olmayacak. Sorun onda çünkü. Bu da pozitif bir katkı yaptı kadın hakları için.
Sperm hiç yoksa, sıfırsa erkeğin yumurtalığını parçalayıp orada da bulamazsak bugünkü teknolojiyle bir çözüm yok. Yumurtalıkta da öyle. Kadın menopoza girmişse veya menopozu gösteren hormon yükselmişse bu kişilerde de şans, yok denecek kadar azdır. Bunun için kök hücre teknolojisini bekliyoruz. Beş-altı yıl bekleyeceğiz.. Sık sık söylüyorum. Kadının yaşı ilerlemekte ve hâlâ evli değilse hormonuna baktırıp yumurtalığının bir kısmının alınıp dondurulma şansı var. Bu yöntem bugün geçerli.
