Uğruna ceza yenecek lezzet: Son çare köftecisi

Akşam saatlerinde beliren satıcılara karşı uzun yıllardır tam bir denetim sağlanmış değil. Hem kayıtdışılık hem de ürünlerin hijyeni açısından eleştirilen bu iş alanı defalarca haberlere konu olsa da manzara değişmiyor. Hal böyle olunca, Gazetecilere de haber anlamında sokak satıcılarından daha çok ekmek çıkacak gibi görünüyor.

Karşılaştığı her durumu fırsata çevirmeyi bilen seyyar satıcılar, yeni bir başarı hikayesi yazıyor. Köftecilerin başını çektiği bu girişimcilik modelinde yasaklar başlamadan birkaç saat öncesinde herkes yerini alıyor.

Zabıta ve polis denetimlerinden kaçarak evine yetişmeye çalışan vatandaşın bir bakıma çaresizliğini kazanca çeviriyorlar. Aslında mantık çok basit.

Market, restoran ve benzeri işletmenin kapanmaya başladığı saatlerde sokak satıcıları stratejik yerlerde beliriyor.

İŞYERLERİ KAPANIRKEN ONLAR AÇILIYOR

Evine yetişmeye çalışan vatandaşın karşısına son çare olarak çoğumuzun lezzetini bildiği sokak lezzetleri çıkıyor. Paket servisle uğraşmak istemeyen veya telefonla siparişe alışamayan vatandaşın imdadına koşuyorlar.

En azından kendilerini böyle savunuyorlar. Hem hızlı hem de ucuz bir atıştırmalık olarak tercih edilen ürünler için seyyar satıcılarla zabıta arasında kovalamaca da hiç bitmiyor.

Günde 200 liralık kazançların olduğu piyasa haliyle el arabasıyla dolaşanlar, ceza yemeye bile razı durumda.

EVE YETİŞMEYE ÇALIŞAN VATANDAŞIN TERCİHİ

İşportacılar, özellikle ara sokaklar ve otobüs duraklarına yakın yerlerde beliriyor. Simitçi, midyeci ve pilavcı aynı yöntemi denese de köfteciler bugünlerde açık ara şampiyon.

Akşam vakti acıkan bir midenin huzursuzluğu ile kıvranan Ahmet amcayı ancak ekmek arası köfte doyuruyor. Köprüden önce son çıkış hesabı çalıştıkları için haliyle hep yoğunlar.

Özellikle saat 20:00 ile 21:00 arasındaki eve yetişme kalabalığından yararlanan köfteciler, 4 saatlik satışı 1 saatte yaptıklarını söylüyor. Zabıtaların göz açtırmadığı köfte arabaları, ünlü fast-food zincirlerine meydan okuduğu gibi, turistlerin de gözdesi.

TURİSTLERİN DE TERCİHİ OLDU

Bazı günler 200 lira kazandıklarını belirten Köfteci Celal usta aylık ortalama 4 bin lira civarında gelirden bahsediyor. “Korona yüzünden satışlar yarı yarıya düştü” diyen Celal Usta, pandemi dönemindeki yeni stratejiyi şöyle anlatıyor:

“Gündüz Zabıta göz açtırmıyor malum, gece de her yer kapalı. Neticede biz de saat 5 ila 9 arasına sıkıştık. Ama gördük ki son dakikalarda yoğunluk var. Şimdilerde kısıtlamalar başlamadan işler arttı, ortalama 50 adet ekmek satıyoruz, en azından batmadık.” 7 buçuk liradan satılan ekmeklerden kazancı soruyoruz: “Yasaklar başlamadan her kesimden müşterimiz vardı. Yemek yiyecek yer bulamayan turistler sayesinde satışlarımız yüzde 40 arttı.” Son olarak et ve hijyen diyoruz, yemin billah ediyor. İnanıyoruz.

Zabıta ile köşe kapmaca

Şişli Elmadağ’da tezgah açan bir başka köfteci yeni normali anlatmaya başlıyor:

“Levent tarafına gidin oradaki gökdelenlerden inip köfte ekmek yemeye gidenleri görün. Bizim iş böyle. Günlük kazancımızın 150 lirası kıyma parasına gider. Kömür, yeşillik, kağıt, ekmek, lavaş derken giderim 150-200 civarıdır. Elimizde kalan ortalama 200 TL. ” Gülerek devam ediyor: “Kardeş, bizim işleri fazla özendirme. sonra duyan geliyor, denetim de artıyor, ekmeğimizle oynama.”

Kayıtdışı ekonomiyi anlamak

Sevgili okuyucu öncelikle iyi haberi vereyim, 5 gündür köfte ekmek yiyen biri olarak sağlığım yerinde.

Anlaşılan o ki vatandaşın ‘korona olurum’ diye sokak lezzetinden taviz vermeye niyeti yok. Mevzuatımızdaki denetimlerin uygulanması önemli mutlaka.

Ancak kayıtdışı ekonomi mevzusunun rakamlardan daha fazlası olduğunu da söylemek lazım. Mevzu demişken 5 günün sonundaki izlenimim: “Vallahi de billahi de lezzetli.”

#Sokağa çıkma yasağı

#Gel-al

#esnaf