|

Üzgün bir ozanla şen eşeğin öyküsü

'Platero ve Ben', Endülüs kırlarında derin şiir duyarlılığına sahip ozan ile dünyayı pek de umursamayan neşeli eşeğinin öyküsü

Tuğba Mezararkalı
00:00 - 2/01/2008 Çarşamba
Güncelleme: 12:16 - 7/01/2008 Pazartesi
Yeni Şafak
Üzgün bir ozanla şen eşeğin öyküsü
Üzgün bir ozanla şen eşeğin öyküsü

Çağdaş İspanyol şiirinin kurucularından Nobel ödüllü ozan Juan Ramon Jimenez'in başyapıtı 'Platero ile Ben' Türkçede ilk kez tam metniyle Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanıyor. Akşit Göktürk ve öğrencisi Ayşe Nihal Akbulut tarafından dilimize kazandırılmış olan bu kitap, dile getirmiş olduğu hümanist duyarlılıkla evrensel olabilmeyi başarmış, yayınlandığı tüm ülkelerde büyük bir ilgi uyandırmış.


BİR ENDÜLÜS AĞITI

Uzun süre doğduğu yerlerden uzakta kalmış olan ozanın Endülüs kırlarındaki yaşayışına, bu yaşayışın değişmeyen günlük sıradan akışına değiniyor 'Platero ile Ben'. Ayrıca yazarın yalın sevinçlerine, acılarına ve doğduğu yere dönüşündeki gözlemlerini de dile getiriyor. Kitap, ozanın sahip olduğu derin şiir duyarlılığının; dağları, tepeleri, bataklıkları ile denize uzanan küçük bir Endülüs kasabası üzerine yansıması sonucunda 'Bir Endülüs Ağıtı'na dönüşüyor.


EŞEK OZANIN İKİNCİ BENLİĞİ

Her canlı doğanın, yaşamın bir parçası olarak büyük bir önem taşıyor Platero ile Ben'de: Çocuklar, çiçekler, hayvanlar, otlar doğadaki her şey ozanın arkadaşı. Aynı düşleri görürler paylaştıkları duygu aynıdır nerdeyse ozanın ikinci benliğidir Platero (eşek). Onunla konuşmalarında ozan, doğayla bir iç konuşmayı sürdürüyor gibidir. Aslında kitapta ozana eşlik eden Platero'yu doğanın bir simgesi olarak da algılayabiliriz. Neden mi? Çünkü kitapta zıtlıkları ortaya koyuyor ozan kendi içindeki iyi ile kötüyü, doğruyu ve yanlışı. İnsanı kendine çeken, okuyucuyu sarıp sarmalayan üslubunu da ortaya koyarsak kitap insanı biraz düşünmeye, hayata farklı bir pencereden bakmaya olanak sağlıyor gündelik hayatın monotonluğuna karşı.


DÖRT MEVSİMLİK BAYRAM

Platero ile Ben'i yazdığı sıralarda ağıt türü Juan Ramon'ın şiirinde özel bir yer tutuyor. Ayrıca bu kitapta ozanın Endülüs kırlarında geçirmiş olduğu çocukluğuyla gençliği arkasından söylediği bir ağıt olarak da görebiliriz. Juan Ramon acıklı bir etki kurmak için de kullanıyor ağıtı. Kitapta küçük sıradan bir kasabanın günlük doğal yaşayışını, ak badanalı evlerini, damlarını, sokaklarını, çatılarını, göz kamaştırıcı bir renklilikle sunuyor okuyucuya; çarpıcı bir güçle ve üslupla dört mevsimlik bayramlar, şenlikler, acılar, günlük sıradan seviçler, bulutlardaki, güneşteki, kırlardaki değişiklikler çarpıcı bir dille anlatılıyor. 'Platero ile Ben' hem büyükleri hem de küçükleri etkileyecek edebi güce sahip.

16 yıl önce