Genellikle sergi gezerken özgürce hareket edebilirsiniz ancak bu sergi kısmi bir labirent niteliğinde. Bu labirent, ayaklarınızın nereye gittiğini kontrol ediyor; yukarı baktığınızda Raqs Media Collective’in saatlerini ya da Nilbar Güreş’in etek totemini veya diğer sanat yapıtlarını görmenize imkan sağlıyor. Zaman için de durum aynı. Çoğumuz onun bizi kontrol altında tutmak için geliştirilmiş insan yapımı bir sistem olduğunu biliyoruz. Ancak kendimizi bilmez bir şekilde zamanın yolunu takip etmekten başka bir şey gelmiyor elimizden. Umudumuz sanatçıların size bir çıkış yolu göstermesi.” Bu sözler geçtiğimiz hafta Pera Müzesi’nde açılan Zaman Değişmeli isimli serginin küratörü olan ünlü İngiliz sanat eleştirmeni Alistair Hicks’e ait. Hicks küratörlüğünde hazırlanan bu sergi, Cao Fei, Nilbar Güreş ve Raqs Media Collective’in bugün pek çok sistem tarafından dayatılan zaman kavramına, alışılmışın dışındaki yaklaşımlarını ortaya koyuyor.
Sergi, üç farklı coğrafyadan; Çin, Türkiye ve Hindistan’dan Cao Fei, Nilbar Güreş ve Raqs Media Collective’in çizim, video, fotoğraf, yerleştirme ve yeni medya çalışmaları ile zaman kavramlarına dair bir düşünce alanı yaratıyor. Daha önce Türkiye’de de Küresel Sanat Pusulası adıyla yayınlanan önemli bir metin kaleme alan Hicks’e hem Zaman değişmeli hem de çağdaş sanatla ilgili sorular yönelttik. Sergideki sanatçıların, sadece dış dünyayı değil, kendimizle olan ilişkimizi de anlamamıza yardımcı olabilecek, zamana odaklanan işler ürettiklerini söyleyen Hicks, üçünün de, sınırlı zaman algısının prangalarından kurtulmak için hayata dair alternatif yollar önerdiklerini belirtiyor.
Sosyal medyanın dayatmaları, artan yayınlar ve tüm bu değişim içinde kişisel sanat pusulamızı nasıl hazırlayacağımızı sorduğumuzda ise Hicks, sergideki sanatçılardan Cao Fei tam olarak bu noktayı işaret ettiğiğini söylüyor. Hicks, “Etrafımızdaki bu hızlı dönüşüm elbette gerek sanal gerekse gerçek ilişkilerimize bazı lekeler bırakıyor. Bir sanat pusulasına hızlı değişen zamanlarında çokca ihtiyaç duyduğumuzu söyleyebiliriz. Ne olursa olsun düz yola olanlar kısa bir süre sonra kendilerini derinliklerinden çıkarırlar” diyor.
“Türkiye’de sanat piyasasında sonsuz sayıda değişim ve yeni akım var. Buraya her geldiğimde bir şeylere tepki gösteren ve bizi yeni doğrultulara yönlendiren sanatçılarla karşılaştım” diyen Hicks, “Sanat sandığımızdan daha büyük bir hızla mı değişiyor?” sorusuna ise şu şekilde cevap veriyor: “Bazı sanatçılar bizi de sarmalayarak yaşadığımız hayatın artan hızına karşı tepki gösterir, bazıları da bizi yavaşlatmaya, derin nefes aldırmaya ve düşündürmeye çalışır. Çoğu sanatçı, çoğu insan gibi ikisini de yapar.”
Hicks’e son olarak 2019’a girmek üzere olduğumuz son birkaç yılın dikkat çekici sanat olaylarını soruyoruz. Hicks şu yanıtı veriyor:
- “Bu benim için zor bir soru. Bu soruya sanat dünyasındaki bir çok insan takvimindeki sosyal sanat etkinliklerine göre cevap verebilir. Ama sanırım Leonardo Da Vinci’nin Salvator Mundi adlı tablosunun 450 milyon dolara satılması dikkate değer bir olaydı. Sadece büyük bir sanatçının eseri olduğu ya da sanat dünyasının dünya rekorunu kırarak canını çıkarttığı için değil, bundan tam beş yüz yıl önce yapılmasına karşın çağdaş bir satış gerçekleştiği için.”
