21. yüzyılın en önemli gerçeği teknolojik gelişmelerdir. Bu gerçekliğe bir de yaşadığımız pandemi süreci eklenince internet ve sosyal medya kullanımının artışa geçtiği düşünülmektedir. Özellikle okul dönemindeki çocuk ve ergenlerin ekran karşısında geçirdikleri sürenin artışı internetin faydalı olmaktan öte, sorunlu ve bağımlılık yapıcı bir unsur olmasına neden olabilmektedir.
Teknoloji kullanımının çocuklarda bağımlılığa dönüştüğünü nasıl anlarız?
Çocukta teknoloji ile aşırı zihinsel uğraşı olması durumunda (sürekli olarak bilgisayar, tablet, telefon vb. gibi teknolojik cihazlarla yapılan aktivitelerin hayalini kurma, yapılacak bir sonraki etkinliği düşünme),
Çocuğun istediği keyfi almak için giderek daha fazla oranda teknoloji kullanımına ihtiyaç duyması,
Çocukta teknoloji kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimlerin olması,
Teknoloji kullanımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi sonucu çocukta huzursuzluk, çökkünlük ya da kızgınlık hissi oluşması,
Çocuğun başlangıçta düşünülenden daha fazla sürede teknolojik aletlerle baş başa kalması,
Aşırı teknoloji kullanımı nedeniyle aile, okul, arkadaş çevresiyle sorunlar yaşaması, akademik başarısında gerileme olması,
Çocuğun ailesine ve çevresine teknoloji ile geçirdiği zaman konusunda yalanlar söylemesi, • Çocuğun interneti ve teknolojiyi problemlerden uzaklaşma veya olumsuz duygulardan (çaresizlik, başarısızlık, çökkünlük, üzüntü vb.) kaçmak için kullanması, Çocuğunuzda yukarıda sıralanan maddelerden en az beş tanesi mevcutsa çocuğunuz teknoloji bağımlısı adayıdır diyebiliriz.
Teknoloji bağımlılığı neden oluyor?
Ebeveyn kontrolünün yetersizliği,
Akademik başarısızlık,
Kişilik özellikleri (içe kapanıklık, meraklı kişilik, dürtüsellik, kırılgan narsisizm, eleştirilmeye ya da değerlendirilmeye yönelik aşırı hassasiyet, bağımlı kişilik yapısı, depresif kişilik yapısı gibi), İnternet uygulamaları ve bunların etkileri hakkında yeterli bilgiye sahip olmama,
Akıllı telefon kullanım oranındaki artış,
Sosyal medya paylaşımları, beğenilme ve takdir edilme ihtiyaçları (uygulamalarda yapılan fotoğraf paylaşımları ve beğeni oranları),
Yalnızlık duygusu, sosyal iletişimde zorlanma,
Eğlence, heyecan, meydan okuma veya duygusal başa çıkma amaçlı oyunlar (Özellikle gerçek hayatta başarısızlık duygusu ile mücadele eden çocuklar açısından risk barındırır.),
Çocukların boş vakitlerini sevdiği veya istediği bir etkinlikle dolduramaması,
Ebeveynlerin çocuklara sorumluluk vermekte isteksiz olması hatta çocuğa düşen görevlerin de ebeveyn tarafından yapılması,
Çocuğun stresten uzaklaşmak için teknolojik aletlere yönelmesi,
Ebeveyn tutumları: Aşırı otoriter tutum, aşırı serbest tutum, ebeveynler arası farklı tutumlar,
Aşırı öz güven (ben bağımlı olmam algısı) ya da öz güven eksikliği,
Ergenlik dönemindeki kimlik karmaşasına çözüm bulamamak,
Sosyal medya, kullanıcılara diğer insanlara açık (ya da seçilenlere) profiller oluşturma, diğer kullanıcılarla ve onların bağlantıda olduğu kişilerle ağ üzerinde bağlantılı ve etkileşim içinde olma imkânı veren web tabanlı platformlardır. Bu platformları en çok kullananların genellikle 14 yaş üzeri ergenler olduğu görülmüştür.
Mahremiyetimizi tehlikeye atacak içerikleri paylaştığımızda,
Faydalı içeriklerin yanında zararlı içeriklere de maruz kaldığımızı anlayamadığımızda, Toplumsal hayatımızdan izole olup, sosyalliğimizi bu platformlarda giderdiğimizde,
Yalnız kaldığımızda tüm yalnızlığımızı ve zamanımızı sosyal medya ile geçirdiğimizde,
Kendimizi ifade edecek alan olarak hissettiğimizde ve sadece sosyal medyada kendimizi psikolojik olarak güçlü hissettiğimizde,
Duygusal ihtiyaçlarımızı sosyal medya üzerinden gidermeye çalıştığımızda,
Haber kaynağı olarak sadece sosyal medyayı kullandığımızda,
Uyanır uyanmaz sosyal medya ile güne başladığımızda,
Sanal kimliklerimizin gerçek kimliklerimizin önüne geçmeye başlaması durumunda sosyal medya zararlı hâle gelir.
VI. TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞINDAKİ EN GÜÇLÜ UNSURLAR
Ebeveyn ya da arkadaş grubunda bağımlı bireylerin olması ve çocuğun başka herhangi bir bağımlılığının olması (ergenlikte sigara kullanımı gibi),
İzlenen ya da takip edilen filmlerin bölüm sayısının uzunluğu (Örneğin anime filmlerde ortalama 300 bölüm olduğu görülmektedir).
