Temmuz ayı itibariyle enflasyon rakamları açıklandı ve
beklenildiği gibi
Temmuz enflasyonu da son ayların rekor seviyesine ulaştı.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE-Manşet Enflasyon) yıllık yüzde 18,95, aylık yüzde 1.8 artmış. Bu veriyle 2019’un 10. ayından itibaren yükselen
TÜFE Temmuz ayında zirve yapmış oldu.
Burada hemen şunu söyleyelim: hem yurtdışı hem yurtiçi gelişmeler nedeniyle
piyasalarda Temmuz ayında enflasyonun yükseleceği beklentisi vardı zaten.
Burada
iki noktanın altını çizmek gerekir:
birincisi, yaz aylarında
gıda fiyatlarının
düşmesi gerekirken (ithal girdi maliyet artışı, ihracat, kuraklık-arz daralması önemli etken)
TÜFE’yi artıran en önemli harcama kalemi
olması, 2003 yılından bu yana, hem temmuz aylarının, hem de ocak-temmuz dönemlerinin en yüksek enflasyonuna ulaşılmasına neden olmuştur.
İkinci önemli
nokta
ise ÜFE-Tüfe arasındaki 25 puanlık farkın,
iki değişkenin uzun dönem yakınsaması nedeniyle bir süre daha TÜFE’nin yüksek olacağı baskısıdır.
**
Yi- ÜFE de 2019’un onuncu ayında en düşük seviyesini gerçekleştirirken, bu tarihten sonra sürekli artmış ve temmuz ayı itibarıyla yüzde 44.92 gibi rekor bir seviyeye ulaşmıştır.
İmalat sanayiindeki
fiyat artışı
yüzde 47.86 ile yıllık ortalama değişimin üzerinde gerçekleşmiştir.
Yine
aramalı fiyat artışının
yüzde
57.23 olması
döviz kurlarındaki artışın üretim maliyetlerine yansımasının açık bir göstergesidir.
Alt sektörler
itibariyle bakıldığında;
ham petrol ve doğalgaz
fiyat artışının yıllık
yüzde 120.24, kok ve rafine petrol ürünleri artışının yüzde 110.98 ve ana metallerde fiyat artışının yüzde 108.50
olması, Yi- ÜFE’deki yüksek
artışın ipuçlarını vermektedir.
**
Bu rakamlar
iliklerimize kadar bir maliyet enflasyonu
yaşadığımız, bunun büyük ölçüde
ithalat
ve dolayısı ile de kurların neden olduğu bir enflasyon
olduğunu göstermektedir.
Ekonominin
ithalat bağımlılığı
, kur ve dünya fiyatlarındaki artışın güçlü şekilde
iç piyasa fiyatlarına yansımasını
beraberinde getirmektedir.
**
Merkez Bankası’nın 2. Çeyrek dönemi kapsayan enflasyon raporunda 2021 sonu enflasyon tahminini yüzde 12,2’den yüzde 14,1’e yükseltti. Bu artışta etkili olan faktörleri de ithalat fiyatları (0,8), gıda fiyatları (0,5), yönetilen/yönlendirilen fiyatlar v.s şeklinde sıraladı.
Merkez Bankası Başkanı'nın basına yansıyan açıklamasında özel sektörün fiyat artışlarını enflasyonun üzerinde tutmasından yakınıl
mıştır.
Beklentiler, para ve maliye politikalarına güven (davranışsal ekonomi) fiyat istikrarının sağlanmasında alınan
politik kararlardan daha etkilidir.
**
Enflasyon ciddi bir sorun; özellikle
sabit ve düşük gelirlerin yaşam standartlarına önemli ölçüde azaltmakta
, hem de bütün
makroekonomik dengeleri bozmaktadır.
Sadece sizin politikalarınız değil, yönetemeyeceğiniz
dışsal gelişmeler
de sizi bir mecraya doğru sürüklüyor. O nedenle böylesine
oynak bir zeminde içerdeki kamu politikalarında hata yapma marjı-lüksü hiç yok.
Yine,
özel sektörün üretici-büyük firma ayağında para-maliye politikalarına destek vermesi
(beklentilere sahip çıkması) önemlidir. İnertia enflasyon (enflasyonist katılık-atalet) ancak bu şekilde önlenebilir.
Kendini kurtarma
-kâr marjlarını koruma amaçlı fiyat artışları
yüksek enflasyon nedeniyle daralmaya neden olur. Ürünler elde-stokta kalır, işsizlik ve fiyat artışı birlikte hareket ederek en ağır ekonomik sorun olan
stagflasyona (kriz) kadar ekonomiyi sürükler.
**
Özetle;
enflasyon dünya piyasalarındaki fiyat artışlarının da etkisiyle zirve yaptı.
Temmuz sonrasında yavaş da olsa azalma eğilimi başlayacaktır.
Ayrıca, iç piyasada
sadece aktif kamu politikalarıyla enflasyonun
önlenemeyeceğini de görmemiz gerekir.
Merkez Bankası’nın
sıkı parasal duruşu, bütçe kanalında mali disiplinin devamı piyasa aktörlerinin bu politikalara desteği enflasyonun kontrol altına alınması için etkili olacaktır.
#TÜFE
#ÜFE
#Merkez Bankası
3 yıl önce
Enflasyonu dış konjonktür besliyor
Hocam biraz sosyoloji çalışsan
İslâm’ın içini boşaltan Müslümanlar
15 Temmuz başarılı olsaydı nasıl bir masa kurulurdu?
“Almanlar et başında”
Varsıllar vergi ödemesin!
