Kamu Denetçiliği Kurumu personel konularında vermiş olduğu kararlarla birçok sorunun çözümüne önemli katkılar sağlamaya başlamıştır. Kararlar tavsiye niteliğinde olsa da sorunların çözümüne ciddi katkı sağladığını, tavsiyenin dikkate alınmadığında da yargı mercilerinde personeli avantajlı hale getirdiğini görüyoruz. Bu yazımızda verilen bir karar özelinde konuyu açıklamaya çalışacağız.
Halk sağlığı uzmanı olan bir tabibin son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almaması nedeniyle sözleşmeli statüde geçirdiği hizmet sürelerinin hesaba katılarak 657 sayılı Kanunun 64'üncü maddesi kapsamında bir kademe verilmesi talebi kapatılan Devlet Personel Başkanlığı ve Personel Prensipler Genel Müdürlüğü görüşleri doğrultusunda reddedilmiştir.
İl Sağlık Müdürlüğünde Uzman Tabip olarak görev yapan kişi hakkında kapatılan Devlet Personel Başkanlığının 05/04/2017 tarihli görüş yazısında; Kurumlarından aylıksız izinli sayılarak sözleşmeli olarak istihdam edilen personelin bu süre zarfında disiplin cezası verilmesini gerektirecek fiil ve hallerde bulunmamış olsalar bile söz konusu sürelerin memurlukta geçirilmemiş olması sebebiyle mezkur 657 sayılı Kanunun 64’üncü maddesinin 4’üncü fıkrası ve geçici 36’ncı maddesinin (c) bendinin uygulanması açısından değerlendirilmesinin uygun olmayacağı” görüşüne yer verildiğinden ilgilinin Aile Hekimliği Kanununa tabi olarak geçen hizmet sürelerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64’üncü maddesinin 4’üncü fıkrası kapsamında dikkate alınmasının mümkün bulunmadığı ifade edilmiştir.
Ayrıca Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 15.09.2023 tarihli yazısında; “…7433 sayılı Kanun uyarınca memur kadrolarına atananların, 657 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonlarında ve anılan Kanunun 4’üncü maddesinin mülga (C) fıkrası kapsamında geçici personel pozisyonlarında geçen hizmet sürelerinin, 657sayılı Kanunun 64’üncü maddesinde yer alan son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama süresi kapsamında değerlendirilmesinin uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.” görüşlerine yer verilmiştir.
İdarece başvuranın talebinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüde istihdam edilen personelin devlet memuru olmadığı, sözleşmeli statüde geçen hizmetlerin disiplin cezası almaksızın geçirilen sekiz yıllık süresinin hesabında değerlendirilemediği gerekçeleriyle reddedilmiş olması karşında Kamu Denetçisi, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek, 657 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonunda geçen hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 64’üncü maddesinde yer alan “son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama” süresi kapsamında değerlendirilmesi ve başvurana 1 kademe verilmesi gerektiğini düşünüyor.
Danıştay 12. Dairesinin 05/02/2018 tarihli ve E.2017/2604, K.2018/402 sayılı kararında “657 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemelerin, anılan Kanun’un 4-D maddesi kapsamında çalışan işçiler için uygulanmasının mümkün olmamakla birlikte, Kanun’un 4/B maddesi kapsamında görev yapan sözleşmeli personel ile 4/C maddesi kapsamında görev yapan geçici personel hakkında referans norm olarak uygulanabileceği; nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 17/06/2013 tarihli, YD İtiraz No: 2013/357 sayılı kararında, 657 sayılı Kanun hükümlerinin anılan Kanun’un 4/B maddesi kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel için doğrudan uygulanmasının söz konusu olamayacağı, ancak “referans norm” olarak dikkate alınabileceğinin belirtildiği” ifadelerine yer verilmiştir.
Yine Danıştay 12. Dairesinin aynı yöndeki 22/06/2016 tarihli ve E.2013/9695, K.2016/4083 sayılı kararı ile 23/03/2017 tarihli ve E.2016/6676, K.2017/919 sayılı kararına da atıfta bulunularak “657 sayılı Kanun hükümlerinin 4/B maddesi hükmü kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel hakkında doğrudan uygulanması mümkün olmamakla birlikte gerek bu hükümlerin “referans norm” olarak alınabileceğine dair Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun içtihatları, gerekse de Adalet Bakanlığı Disiplin Yönetmeliği’nin Kapsam başlıklı 2’nci maddesinde yer alan, bu yönetmelik hükümlerinin sözleşmeli personel hakkında da uygulanacağını öngören hükmü karşısında davacının sözleşmeli personel olarak çalıştığı süre içinde herhangi bir disiplin cezası aldığı yolunda bir iddia ileri sürülmediğine ve bu sürenin de davalı idarece davacının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirildiği konusunda taraflar arasında bir çekişme bulunmadığına göre aynı sürenin 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi kapsamındaki hizmetlerin 64’üncü maddede belirtilen sekiz yıllık sürelerin hesabında değerlendirilmesi gerektiği” yönünde hüküm vermiştir.
Benzer durumlarda başvuru sahibi için ilgili dönemde uygulanabilecek bir disiplin veya benzeri yaptırım düzenlemesi bulunmuyorsa ve başvuru sahibi için bir yaptırım uygulanmadıysa Tavsiye Kararı (Kamu Denetçiliği Kurumunun 29/06/2020 tarihli ve 2020/405 dosya numaralı, 30/06/2020 tarihli ve 2020/5535 dosya numaralı, 06/10/2020 tarihli ve 2020/42362 dosya numaralı, 19/01/2021 tarihli ve 2019/18638 dosya numaralı kararları) verildiği görülmektedir.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun Esas No: 2023/5, Karar No: 2023/24 sayılı Bölge İdare Mahkemesi Kararları Arasındaki Aykırılığın Giderilmesi İstemi Hakkında Kararında; “…Bu durumda, 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüde çalışmakta iken aynı Kanun’un 4/A maddesi kapsamında kadrolu Devlet memuru olarak atananların, 657 sayılı Kanun’un 36. ve Geçici 41. maddeleri uyarınca sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet sürelerinin, kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin belirlenmesi bakımından, anılan Kanun’un 64. maddesi hükümlerinin haklarında uygulanması gerektiğinden ve anılan sürelerde disipline aykırı fiil veya davranışları varsa idarece tespit edildiği ve kayda alındığı dikkate alındığında, 657 sayılı Kanun’un 64/4. maddesi hükmündeki disipline ilişkin şartın bu çerçevede ilgilendirilerek haklarında idarece işlem tesisi mümkün olduğundan, taleplerinin bu şekilde değerlendirilerek sonuçlandırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır” ifadesine yer verilmiştir.
Somut olayda, her ne kadar yukarıda yer alan Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün ve kapatılan DPB’nin görüş yazılarında, aksi yönde görüş belirtilmiş olduğu görülmekte ise de yapılan inceleme ve araştırma neticesinde, yukarıda sözü edilen mevzuat hükümleri, yargı içtihatları ile Kurumumuzun emsal niteliğinde kararları kapsamında yapılan açıklamalar doğrultusunda, ilgili idarenin, başvuranın, 657 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonunda geçen hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde yer alan “son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama” süresi kapsamında değerlendirilmesi talebinin reddi yönünde tezahür eden işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bu kararda görüleceği üzere Kamu Denetçiliği Kurumu kapatılan DPB ile Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün aksine görüşü olmasına rağmen emsal yargı kararları doğrultusunda başvuran lehine karar vermiştir. Bu tür kararlar personel ve kurumlar arasında iyi niyet köprüsü olarak düşünülmelidir.
