Salı günü Mart ayı enflasyon rakamları açıklandı. Ve çift haneli düzeyini korudu.
Enflasyon bir ekonomi için çok mu önemli?
Evet, çok önemli istikrar göstergesi, yabancı-yerli yatırımcılar için teşvik unsuru, piyasa aktörlerinin sağlıklı planlama yapabilmeleri için önemli, ihracatçılar için önemli, sabit ve düşük gelirliler için önemli (gelir dağılımını bozucu etki).
Ülke riski, ülkenin ekonomik görünümü (imaj) noktasında değerlendirilen en önemli göstergelerden biri enflasyon (kredi derecelendirme kuruluşlarının not verirken değerlendirdikleri en önemli göstergelerden biri).
**
Şimdi de açıklanan enflasyon verilerine bakalım
Enflasyon (TÜFE) Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 0,99’luk artış kaydetti. Ekonomik çevreler tarafından Mart ayında TÜFE’de yüzde 0,95’lik bir artış beklentisi hakimdi. Reuters’in beklentisi ise %1’di.
Finans şirketlerince yapılan anketler sonucu ortaya çıkan bu ortalama oranın uç noktaları ise en düşük yüzde 0,70 en yüksek yüzde 1,25 olarak şekillenmekteydi.
Sonuçta sürpriz olmadı; mart ayı enflasyon rakamları beklentiler yönünde gerçekleşti ve yıllık enflasyon az bir azalışla Mart ayında yüzde 10,23’e geriledi (bir önceki ay yıllık %10,26).
**
Mart ayı enflasyon artışının da en önemli belirleyeni gıda fiyatlarındaki artış oldu. Gıda ve alkolsüz ürünler mart ayında yüzde 2,03 arttı.
Mart ayında gerçekleşen 0,99’luk artışın neredeyse yarısını (0,466) gıda fiyatlarındaki artış belirledi. Sağlık ve giyim-ayakkabı grubundaki artışlar en yüksek artışın yaşandığı diğer gruplar.
**
2017 yılının tamamında TÜFE’nin yüzde 11.92 düzeyinde gerçekleşmesinin arkasında da gıda fiyatlarındaki artış gösterilmektedir.
İç talepteki canlılık, kurlardaki artış ve petrol fiyatlarının yükselmesi yine yüksek enflasyonun diğer belirleyenleri olarak belirtilmektedir.
Son yıllarda enflasyondaki artış eğiliminin en önemli belirleyeni olarak gıda fiyatları görüldüğünden, kısaca adı Gıda Komitesi olan bir yapı kuruldu (aralık 2014). Bu yapı bazı bakanlıklarla (icracı) güçlendirilerek sekreteryası merkez bankasına aktarıldı (aralık 2016).
Halen gıda fiyatlarındaki artış enflasyonun temel belirleyeni olduğuna göre Gıda Komitesi de henüz fiyat artışlarını kontrol altına alabilecek politikalar geliştiremedi denebilir.
**
Özel kapsamlı TÜFE (çekirdek enflasyon) göstergelerine göre, Mart ayında işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE yüzde 0,84 artış gösterirken (yıllık yüzde 11,38), enerji, alkolsüz ve alkollü içecekler, tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE ise yüzde 0,79 (yıllık yüzde 11,44) artış göstermiştir.
Bir anlamda merkez bankasının kontrol alanındaki fiyat hareketleri de hedef enflasyon oranının üzerinde gerçekleşmiştir denebilir.
**
Enerji kalemlerinde yukarı yönlü bir artışın mümkün olabileceğini beklentisi enflasyonun azaltılmasını engelleyecek bir risk olarak duruyor.
Ayrıca döviz kurlarında mart ayında yaşanan ani yükselişlerin de Nisan ayı verilerine girmesi muhtemel.
Son olarak üretici fiyatlarında meydana gelen ocak ayında yüzde 2,86, Şubat ayındaki yüzde 2,68 ve Mart ayındaki yüzde 1,54’lük artışın da yavaş yavaş tüketici fiyatları üzerinde etkili olmaya başlaması muhtemel olumsuzluklar arasında.
**
Yılın tamamına yakınında çift haneli rakamlarda kalması beklenen enflasyonun ancak yılsonunda tek haneli rakamlara inme ihtimali üzerinde duruluyor.
MÜSİAD’ın yayınladığı Satın alma Müdürleri Endeksine (SAMEKS) göre de enflasyondaki yüksek seyrini 2018 yılı boyunca süreceği ifade ediliyor.
Enflasyonun bu seviyelerde tutunmasını sağlayan faktörlerden önemli de aslında bu beklentiler.
Beklentilerin çift haneli rakamlara işaret etmesi, Merkez Bankasının piyasaları hedefleri doğrultusunda yönlendirecek politikalar üretemediği anlamına da geliyor.
İlgili çevrelerin hem fikir oldukları nokta; yapısal sorunların devam etmesinden dolayı 2018 yılında enflasyonda kayda değer bir azalışın meydana gelmeyeceği.
Kısaca; enflasyon bildiğiniz gibi seyrediyor…
