Anne kimdir? Nasıl bir vasıfla hayata tutunur? Annenin tarihi nedir? Annenin anlam tarihi nedir? Bu soruların cevaplarını bulmak zorundayız. Çünkü aile, ocak, çocuk, evlat ancak anne ile beraber anlam kazanır. Aileyi anne tutar. Anne, çocuğun güzelliğini insanlığa hediye eder. Anne, evladına karşılıksız hayat verir.
Baba, her zaman otoritedir. Evlatlarından ödev ister. Karşılıksız sevgi vermez. Korumak, kollamak, yönetmek, kontrol etmek, emir vermek babanın vasfıdır. Baba, devlettir. Evlada karşı ve aileye karşı en fazla kendisini sorumlu tutar. Ailenin, evladın ve namusun toplumsal algıdaki bekçisi babadır. Baba, babadır. Arkada insanı sırtında taşıyan dağdır. Evlat için çoğu kez onun varlığının bilincinde olmak yeterlidir. Hayata karşı korkusuzca atılmasının ruhsal temelidir. Şimdi ne kadar çok babasız babalarımız var! Mafya babası, patron baba, siyaset babası…Babanın rolünü çalan ne kadar çakma babalar meydanda geziyor.
Anne, katıksız sevgidir. Karşılıksız sevgidir. Ruhun sevgisidir. Madde ve mideye dayanmayan sevgi… Evladın beklentisiz sevgi isteğini karşılayan çeşmedir. Bu çeşmede merhamet akar. Çocuk onu yudumlayarak hayata güvenle uzanır. İlk çığlığı, anneden ayrılışla atan insan…Çığlıklardan kurtulmak için yine anneyi arar.
Anne, her zaman evladına inanandır. Annenin gözünde evladı büyüktür. Onu yürüyeceği yolda zafer edasıyla seyreder. Fatihin şahlanan atındaki kahraman imgedir annenin kafasındaki evlat. Kızı da sultan… Her anne kızını prensese reva görür. Onun dünyanın en güzel insanı olduğuna inanır. Bundan dolayı ona gözü gibi bakar. Yemez, ona yedirir. Giymez, ona giydirir. Saadetini onun saadetine feda eder.
Anne, Hacer’dir. İsmail evladıyla yapayalnız yaşamayı göze alır. Dağda eşkıyalar ve canavarlarla baş başa kalsa da çocuğunu her daim korumak için bütün tehditleri göze alandır. Anne, Fatma’dır. Hasan ve Hüseyin yetiştirendir. Anne, Meryem’dir. İsa’yı doğurarak bütün insanlığı baştan başa büyük bir hikayenin içine yerleştirir. İftiraların bin türlüsüne aldırmadan oğluna sahip çıkar. Anne, insanlığa peygamberler doğurandır. İnsanlığı aydınlatan peygamberleri dünyaya taşıyandır.
Annenin tarihi Havva ile başlar. Meryem, Hatice, Fatıma ile devam eder. Anne, tarih içinde insanlığa selam verir. Bir tarihte köledir, bir tarihte sultandır, bir tarihte yün çorap örendir, bir tarihte berivandır, bir tarihte Fatma Hatundur. Annenin kadim tarihinde büyüklük, saygınlık ve ayrıcalık vardır. Hiçbir evlat annenin bu vasıflarından şüphe duymamıştır. Anneliğin büyüklüğü, “onlara öf bile demeyiniz” nidasında zirveye ulaşır.
Modernite ile beraber anne yeni bir tarihte yaşıyor artık. Anne, salt işçidir. Anne, bütün gün evlatlarından ve ocağından ayrı düşmüştür. Başka insanların işlerinde, başka insanların malikanelerinde, başka insanların ofislerinde, başka insanların fabrikalarında, başka insanların evlerinde…Anne, artık evden kopmuştur. Evden kopan her anne çocuktan da kopar. Büyük bir ıstırap bu. Anne bu ıstırapla yanıp tutuşur. Merhamet ve sevgisiyle emziremediği çocuğundan ırak olmanın huzursuzluğuyla bunalır. Bu mesafeyi, bu kopuşu ve bu huzursuzluğu aşmak için iki seçenekle yüz yüzedir: Merhametsiz ve sevgisizliğe kaçmak ya da çocuğunu metalara boğmak. Merhamet ve sevginin yetersizliğini metalarla dolduruyor anne. Oyuncaklar endüstrisi böyle doğar. Oyuncaklar mağazası, oyuncaklar müzesi…Hepsi de anneliğin paylaşamadığı zamanı, paylaşamadığı sevgiyi, paylaşamadığı saadeti maskeliyor.
Annenin modern tarihi endüstri ve kapitalizm tarihidir. Anneliğin yeni tarihi, paranın ve metanın kendi başına büyük bir değer olduğu tarih içinde yazılır. Anne, bu tarih içinde mutasyona uğrar. Para ve iş döngüsü içinde hayalete döner. Kariyer inancının cinine çarpılır. Çoğunlukla anne, kariyer teşvikinin baştan çıkarıcı yalanları ile ev arasında büyük bir gerginlik yaşar. Annelik ve kapitalist patron işçisi arasında gelgitler yaşar. Heyhat! Annelik bile patronun iznine tabidir. Doğuma o müsaade eder. Anne, en fazla patrona karşı sorumluluk duyar. Amirine itaat eder. Çocuk, külfete döner. Çocuk kendisiyle berber rızık getiren değil para götürendir. Anne olmak büyüklük değildir, saygın da değildir. Büyüklük ve saygınlık iş kadını, kariyer kadın, girişimci kadın, patron kadın, amir kadın olmaktır. Anne, modern kadın formundan çekilir. Anne, tarihinin sonuna gelir. Anne, anneliğin kıyametine yaklaşır.
Anne, uzaklardan kulaklarımıza akarak içimizde yankılan bir şarkıdır. Anne, ruhumuzun nefesidir. Anne, kadının ebediyete kanatlanan merhamet ve muhabbetidir.
