Kürt sorununu çözmek ve silahları bıraktırmak yeni anayasa ile aynı günlerde konuşuluyorsa, iki olgunun birbiriyle çok ilişkili olduğu ortaya çıkıyor. Kamuoyunda Kürt sorununun çözülmesi ve Türkiye"nin barış sürecine girmesi için yeni anayasanın önemli bir çözüm olacağı konusunda büyük bir beklenti bulunmaktadır. Yeni Türkiye, yeni bir anayasa ile yoluna devam etmek istiyor. Bu bağlamda yeni anayasaya bir çok önemli anlamlar yüklüyor. Kürt sorununu çözmek yanında din-devlet ilişkilerinin demokratikleşmesi, insan hakları ve özgürlüklerin genişletilmesi, vesayet sisteminin tasfiyesi vs. yeni anayasadan beklenmektedir. Millet darbeci, elitist ve dayatmacı anayasal geleneği tasfiye ederek bunun yerine toplum sözleşmesini talep ediyor. Halkın bu taleplerini somutlaştıran bir çok alan araştırması yapılmakta. Son olarak Varyans Araştırma grubu tarafından, Hukukçular Derneği"nin desteğiyle gerçekleşen Türkiye Kamuoyunun Anayasa Yapım Sürecine Bakışı adlı araştırma önemli bulgular sunuyor bizlere.
Türkiye genelini kapsayan ve beş bin kişilik bir örneklem grubu üzerinde yapılan bu çalışma da Kürt meselesi, anayasa uzlaşma komisyon çalışmaları, yerel yönetimler, başkanlık sistemi, değişmez maddeler gibi bir çok husus ele alınmaktadır. Halkın bu konularla ilgili algıları, beklentileri ve tepkileri hakkında bir çok veri ortaya konmaktadır. %78.3"lük ezici bir çoğunluk, Türkiye"de yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğuna inanmaktadır. Böylece, halkın yeni anayasa yapma konusundaki isteğinin istikrarlı bir biçimde sürdüğünü görüyoruz.
En çok konuşulan değiştirilemez maddelerin varlığına ilişkin %61.2 "evet" demesi oldukça ilginçtir. %38.3 ise hayır demektedir. Ancak değiştirilemez maddeler sunumunda, başka sorularla alınan cevaplarla test edildiğinde kast edilen bayrak, cumhuriyet, devlet ve Türkçe gibi bütünlüğü ifade eden kavramların ve imgelerin olduğunu görmekteyiz. Değişmez maddeleri sadece Atatürk milliyetçiliği olarak algılamanın yanıltıcı olduğunu görüyoruz. Çünkü araştırmada etnik ve ideolojik referanslı bir anayasaya karşı oldukça yüksek bir oran , %72.1 "hayır" demektedir. İdeolojilerden arınık ve etnisiteler üstü bir anayasa talebi oldukça belirgindir.
Kürt sorunu hususunda oldukça yol gösterici verilerle karşılaşmaktayız. Türkiye halkı, yeni anayasayı "Kürt sorununun çözümüne katkı sağlaması" açısından %75 önemli bulmaktadır. Kürtçe konuşanlar kategorisinde yer alanların ise %94.8 gibi yüksek bir oranla buna inanmaktadır. Bu da Kürtlerin ezici çoğunluğu tarafından yeni anayasanın bir yol olarak benimsendiğini gösteriyor. Anayasa gibi toplumsal bir sözleşme ile Türkiye"nin en önemli sorununun yine en önemli muhatapları tarafından çözüm yöntemi olarak algılanması çok büyük bir imkanı oluşturmaktadır.
Kürt meselesi ve yerel yönetimler ilişkisi başka önemli bir husus oluşturmaktadır. Avrupa Yerel Özerklikler Şartına uymak koşuluyla yerel özerkliklerin artırılmasına halkın büyük bir kısmı taraftardır. Halkın %44.1 "katılıyorum" derken, %24.8"i "kısmen katılıyorum" demektedir. İkisini birlikte ele aldığımızda yerel yönetimlerin özerkliğinin artırılmasına olumlu bakıldığı görülmektedir. Yine valilerin halk tarafından seçilmesi konusuna verilen destekle beraber yerel demokrasinin halk tarafından önemsendiği anlaşılmaktadır. Ana dillerin seçmeli ders olarak okutulması ve iş yerlerinde kullanılmasına ilişkin olarak %72"lik bir onay bulunmaktadır. MHP gibi Demokratik Açılıma karşı en dirençli bir partinin seçmeni de anadilin müfredatta yer almasına %82.3 oranında onay vermektedir.
Araştırmanın önemli bulgularından biri de Uzlaşma Komisyonu ile ilgili memnuniyet derecesidir. "Uzlaşma komisyonunun şimdiye kadar yaptığı çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz" sorusuna "olumlu" diyenler sadece %39.9"dur. Ancak, bu çalışmaların başarıyla sonuçlanacağına inananların oranı %58.9"dır. Bununla beraber uzlaşılmayan konularda alternatifleriyle beraber referanduma gidilmesi önerisine oldukça sıcak bakılmaktadır. Uzlaşma Komisyonu"nda işlerin yolunda gitmemesinin bir sonucu olarak Meclis Başkanı Çiçek"in ve Başbakan"ın açıklamaları, halkın algılarıyla da büyük bir örtüşme içinde olduğu görülmektedir.
Anayasa araştırmasının bize söylediği son söz; halk yeni anayasa ile demokratikleşme devam etsin diyor.
twitter.com/ergunharputi
