Doğumun ilk haftasından büluğ çağına kadar çocuklar sünnet ettirilirse de ülkemizde daha ziyade ilkokula devam eden erkek çocuklarımızın tatil ayları başlayınca sünnet ettirilmeleri âdet haline gelmiştir. Tırnak kesmek, tıraş olmak, belli yerlerdeki kılları yok etmek, sakal bırakmak, bıyıkları düzeltmek gibi insana yakışan, rahatlık ve temizlik sağlayan, sağlık için yararlı olan bu uygulamalar hakkında Hz. Peygamber (s.a.) "fıtrat gereğidir, insana yakışan budur" buyurmuş, kendileri uyguladıkları gibi ümmetine de tavsıye etmişlerdir.
Başka müslüman topluluklar sünnet operasyonu için farklı isimler kullanmışlar, bildiğime göre yalnızca Türkler buna "sünnet" demişlerdir. Sünnet kelimesinin asıl islâmî mânası, Allah Teâlâ''nın müminlere örnek gösterdiği Peygamberimizin (s.a.) hayat tarzı, hayatında izlediği yol ve yöntemdir. Türkler çocuklarını bu isimle sünnet ettirirken bunun diğer mânaları ve faydalarından önce Hz. Peygamber''in yaptığı ve tavsıye ettiği bir şey olduğunu düşünmüş, erkek çocukların hayat boyu taşıyacakları bu nişanın aynı zamanda, dini mânada bir sünnet sembolü olmasını istemiş olmalıdırlar. İstemişlerdir ki, erkek çocuklar sünnet oldukları gün, hayatlarını "sünnete" göre yaşama sözü de vermiş olsunlar, bu sünneti gördükçe de o sünneti hatırlasınlar.
Ümmetin yaklaşık yarısını kızlar ve kadınlar oluşturduğuna göre, erkekler için sünnetin gördüğü işi kızlar için ne görecektir? Onlar için sünnetin yerini tutabilecek bir sembol var mıdır? Eskiden Arabistan''da, bugün bazı Afrika kabilelerinde kızların da sünnet edildiklerine (küçük bir parçanın kesildiğine) dair bilgiler vardır. Ancak bu uygulama genelleşmemiş, islâmî bir âdet/sünnet halini almamıştır. Bunun yerine kızlar için Hz. Peygamberi örnek alma niyet ve ahdinin -erkek çocuğun sünneti yerine geçen- sembolü örtünmedir. Kızlar ergenlik çağına yaklaşınca uygun bir törenle başları örtülür ve bu "örtünme töreni" erkeklerin sünnet düğün ve törenlerinin yerini tutar.
Anadolu''da geçen çocukluk yıllarımdan hatırlıyorum, kızlar ergenlik çağına yaklaşıncaya kadar mahallede karma yaşar ve oynardık. O gün gelince çocukluk arkadaşımız kız örtüye girer, biz erkeklerle ilişkisine de bir takım sınırlar konmuş olurdu. Biz erkekler sünnet olunca ve günü gelip ihtilam da olunca erkek olarak büyüdüğümüzü ve hayatımıza yeni bazı sınırların ve sorumlulukların girdiğini farkederdik. Kızlar da önce örtüye girer sonra zamanı gelince âdet görürler, böylece sınır ve sorumluluk çağları başlamış olurdu. Bugün erkekler için sünnet, kızlar için de daha ziyade Kur''an okumaya gönderilirken baş örtüsü giydirme âdeti devam ediyor. Yavaş yavaş unutulan geleneğimiz ise -Kur''an okumak için değil- Hz. Peygamber''in rehberliğinde hayatı yaşamak için gerekli bulunan örtünme törenidir. Eskiden bu tören aile içinde, çok kere ana ile kız arasında olup biterdi. Sandıktan, genç kızlığa adım atan çocuğa uygun bir başörtüsü çıkarılır, itina ile ve öğretilerek başa bağlanır, gerçekten yakıştığı için bu da ifade edilir, bundan böyle "eller ile yüz" dışında kalan yerlerin kapatılması, namahreme gösterilmemesi gerektiği, bunun Allah ve Peygamber buyruğu olduğu söylenirdi.
Günümüzde örtünme töreni için çeşitli şekiller bulunabilir. Mesela kızın ailesi, maddi imkanınına uygun bir çay veya yemek daveti yapar, kızın arkadaşlarını, bazı uygun yakınları çağırır, tören örtünme âyetleri ve meallerini okuyarak başlar, arkasından kısa bir konuşma yapılarak örtünmenin hükmü, şekli ve hikmeti anlatılır, hazırlanmış başörtüsü uygun bir pakette getirilir, ilâhî eşliğinde paket açılır, kızın başına bağlanır, büyüklerin elleri öpülerek duaları alınır, sonra yenilir, içilir, sohbet yapılır ve tören biter. Elbette örtüye girmek için tören mecburiyeti yoktur, tıpkı sünnet için düğün mecburiyeti olmadığı gibi, ancak her iki törenin de eğitim ve öğretim bakımından yeri doldurulamaz faydalarının bulunduğu unutulmamalıdır.
