Çeçenistan Rusya''nın dağılmasının anahtarı durumunda. Üstelik seçime bir hafta kala Ruslar hala zafer kazanmış değiller.
Pazar günü Rusya''da devlet başkanlığı seçimi yapılacak. Kremlin''deki karanlık iktidar hesaplarından Rusya''nın dış ilişkilerine kadar bütün planlar bu seçime endekslenmiş durumda. Seçimi, Rusya''nın emperyal vizyonunu tekrar devreye sokan, Basra Körfezi''nden Kuzey Kore ve Vietnam''a kadar Soğuk Savaş dönemi stratejilerini yeniden uygulamaya başlayan, Orta Asya ve Kafkaslar''da kanlı ve istikrarsızlıklarla dolu bir geleceğe yönelik sıkıntı verici adımlar atan, yumuşama dönemindeki Rusya''nın batılılaşması sürecini kapatan ve nükleer korku üzerine uluslararası siyaset yürüten Viladimir Putin''in kazanması için hiç bir şey şansa bırakılmıyor.
Rusya''nın dünya ile ilişkileri gibi, özellikle Batı''nın Moskova ile ilişkilerinin geleceği de bu seçime ayarlı. Yeltsin''in bir anda devreden çıkarak Putin''in vekaleten devlet başkanlığına gelmesinden bu yana Batı, kalıcı ilişkileri yeniden belirlemek için seçimi beklemek zorunda kaldı. Bu arada Putin''i de test etme yoluna gitti.
Ancak generallerin temsilcisi Putin, bugüne kadar Batı''ya hiç de iyi sinyaller vermedi. Rus milliyetçiliğinin ve emperyalizminin eski Sovyet coğrafyasını tekrar sıkıştırmaya başlaması, Batı''yı Rusya politikalarını gözden geçirmek zorunda bıraktı. Eğer seçimi bugün iktidarda olan askeri kadrolar kazanırsa, Rusya''nın dünya ile ilişkileri oldukça gergin bir döneme girecek. Orta Asya ve Kafkaslar''daki karışıklıklar daha da artarken, yeni dönemin etkisi Çin-ABD ilişkilerindeki rahatsızlığın da yardımıyla, Pasifik''ten Güney Asya''ya, hatta Ortadoğu''ya kadar uzanacak. Kafkaslar''daki savaşın yayılmasını, bu bölgede yeniden tesis edilen Rus hegemonyasının Türki Cumhuriyetler''in bağımsızlıklarını nasıl tehlikeye düşürdüğünü göreceğiz.
Savaşın Kremlin''deki anlamı ne?
Putin''in seçimi kazanma stratejisinin en önemli ayağını Çeçenistan''daki savaş oluşturuyor. Çeçenler''in özgürlük direnişinin kırılması hem Putin''i karşı konulmaz bir kamuoyu desteği sağlayacak hem de Rusya''nın yeniden dirilişinin kalkış noktasını oluşturacak. Ukrayna''nın Rusya''nın Karadeniz''e açılan kapısını büyük oranda kapatması, Hazar çevresinin Türki Cumhuriyetleri''nin inisiyatifine geçmesi, her iki bölgeye bağlılığını küçük kara parçaları ile korumaya çalışan Rusya''nın güneye açılan yollarınının tehlikeye düşürdü.
Çeçenistan''da başlayan direnişin boydan boya Kafkaslar''ın batısını kaplaması ve Hazar''a girişi sağlayan Dağıstan''ı etkisi altına alması Rusya''nın yüzyıllarca mücadele ettiği güney kapılarının tamamen kapanmasına yol açacak. Üstelik bölgedeki bağımsızlık hareketi Federasyon''un ikinci parçalanma dönemini de başlatacak ve süreç, Rusya''nın Kuzey''e sıkışıp kalmasına kadar gidebilecek. Yeniden yayılmacı bir hüviyete bürünen Moskova için bu yok oluş demektir. Buradan hareket eden Putin ve generaller, savaşın ne pahasına olursa olsun kazanılmasını istiyor. Savaşı kazanırlarsa hem yeni Rusya''nın önü açılacak hem de emperyal Rusya''yı taşıyacak kadrolar iktidarda kalacak. Batı''dan gelen cılız tepkileri umursamıyorlar bile.
Ancak bu hesapların tam tersi de mümkün. Çeçenistan Rusya''nın dağılmasının anahtarı durumunda. Üstelik seçime bir hafta kala Ruslar hala zafer kazanmış değiller. Argun''dan başlayarak güneye doğru uzanan dağlarda hiç bir varlık gösteremediler. Zaten yüzyıllar süren direnişinin ana noktaları da hep bu bölgeler olmuştur. Savaşı, dağların kontrolünü kim elinde tutarsa o kazanır. Çeçenler''in her an bir sürpriz yapıp Moskova''yı karıştırmaları da mümkün. Dağıstan ve İnguşistan''a ağır takviye birliklerinin gönderilmesinin sebebi de bu. Salman Raduyev''in kaçırılması, Putin''in Grozni''ye gelerek şov yapması Rus ordusunun başarısızlığını kamufle etmeyi amaçlıyor. Putin''in Grozni''de, Çeçenler''le görüşmeye hazır olduğu yönündeki açıklamasını da buraya eklemek gerekir. Dünyaya mesaj niteliği taşımasından öte bir anlam olmayan ''görüşme''den kasıt, Çeçenler''in direnişi bırakarak teslim olmaları. Çeçenler için bu hiç bir anlam ifade etmiyor. Şimdi Çeçenler''e düşen 26 Mart''tan önce Putin''e önemli bir mesaj vermeleri ki, bunu bekliyoruz.
Savaşın ve Kremlin''deki karanlık iktidar hesaplarının bir başka boyutu daha var: İnsanlık değerlerinin, bir ulusun yaşama hakkının, özgürlük hakkının denge savaşlarına, enerji kaynaklarına, stratejilere kurban edilmesi. Hem de bütün dünyanın sessiz onayıyla... Başta Türkiye olmak üzere, Avrupa ve Amerika Kafksalar''daki bu toplu imha hareketine karşı tarihe geçecek bir duyarsızlık sergiledi.
Özellikle Türkiye''nin savaşı, Rusya''nın basit propagandalarına indirgeyerek algılaması, Osmanlı tarihi boyunca Rusya ile yaşananları unutması ve 21. yüzyılda yaşamamız muhtemel süreci öngörmedeki yeteneksizliği tam anlamıyla ibretlik bir durum. Bu sığlık Çeçenistan''la sınırlı da değil. Balkanlar''dan Orta Asya''ya ve özellikle Doğu Türkistan''a kadar, Türkiye''nin uluslararası konumunu güçlendirmede çok önemli misyonlar yüklenecek bir çok dost topluluk, ucuz hesaplara kurban ediliyor.
