Hafta içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2019 yılındaki ilk enflasyon raporu yayımlandı. Enflasyon raporu TCMB’nin para politikasını tahmin etmek için oldukça fazla ipucu içeren bir doküman. Bu bakımdan satır araları bile son derece dikkatli bir şeklide incelenmeli. Son açıklanan TCMB Enflasyon Raporu’na bakmadan önce 2018’in son raporunu kısaca hatırlamakta fayda var. Zira iki rapor arasındaki farkların bize vereceği ipuçları TCMB’in süreci nasıl okuduğunu bize daha iyi anlatacak ve olası politika değişiklikleri hakkında önemli fikirler verecektir.
2018’in son enflasyon raporunda TCMB’nin küresel olarak yakından takip ettiği konuların başında küresel iktisadi faaliyetteki yavaşlama geliyordu. Burada gelişmekte olan ekonomilerin yavaşlayan performansları ve Euro bölgesindeki iktisadi faaliyetlerin yavaşlamasındaki belirginleşmeye dikkat çekilmişti. Öte yandan İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasının oluşturduğu belirsizlik, ABD ve Çin arasındaki ticaret gerilimi, İtalya’daki bütçe sorunları ve petrol fiyatlarındaki yükseliş temel küresel riskler olarak belirlenmişti. Gelişmiş ülkelerin getirilerinin artması ve korumacı ticaret politikaları neticesinde ortaya çıkan oynaklığın, gelişmekte olan ülkelerin risk primleri üzerindeki olumsuz etkisine bağlı olarak portföy çıkışları ve para birimlerinde yaşanan değer kayıplarına dikkat çekilmişti.
İçeride ise; Ağustos ayında yaşanan spekülatif kur atağına atıfla ortaya çıkan dalgalanmanın etkileri, Türk Lirası’ndaki aşırı değer kaybı, risk primlerindeki artışlar ve iktisadi yavaşlama konuları ana başlıkları oluşturuyordu. Öte yandan fiyatlama davranışlarındaki bozulma, enflasyon beklentilerindeki yukarı yönlü revizeler ve döviz kurundan tüketici enflasyonuna geçişkenliğin güçlenmesi de temel riskler olarak öngörülmüştü.
Tüm bu gelişmeler ve endişeler neticesinde 2018 yılsonu enflasyon tahmini yüzde 13,4’ten yüzde 23,5’e yükseltilmişti. 2019 yılsonu için enflasyon tahmini de yüzde 15,2 olarak öngörülmüştü. Ayrıca halen üzerindeki tartışmaların devam ettiği gıda enflasyonu tarafında ise; 2018 yılsonu gıda enflasyonu tahmini yüzde 13’ten yüzde 29,5’e; 2019 yıl sonu gıda enflasyonu tahmini ise yüzde 10’dan yüzde 13’e güncellenmişti.
TCMB’nin önceki raporunda takip ettiği küresel iktisadi faaliyetteki ivme kaybına bu kez gelişmiş ülkelerin büyüme hızlarındaki yavaşlama da dahil oldu. Öte yandan Euro bölgesindeki iktisadi faaliyet yavaşlamasının daha belirgin hale geldiği, korumacılık eğilimlerinin giderek artarak belirsizliği tetiklediği vurgulandı. Öte yandan önceki raporda artış gösterdiği için riskler grubunda yer alan petrol fiyatları, bu kez yaşanan son düşüşlere bağlı olarak olumlu algılandı.
Önceki raporda vurgulanan gelişmekte olan ülkelerde yaşayan portföy çıkışlarının yerine bu kez ABD Merkez Bankası FED’in politikasındaki normalleşme sürecinin yavaşlamasına bağlı olarak, yeniden portföylerde toparlanma eğilimi sergilendiği ifade edildi. İçeride ise; sıkı para politikası duruşu, petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki düşüşler, vergi indirimleri ve iç talepteki zayıflamanın etkisinin görülmeye başlandığı belirtildi. Bu kapsamda TCMB, 2019 yılsonu enflasyon öngörüsünü yüzde 15,2’den yüzde 14,6’ya 2020 yıl enflasyon öngörüsünü ise yüzde 9,3’ten yüzde 8,2’ye güncelledi. Ancak gıda enflasyonu tahminlerini değiştirmedi.
TCMB iç talepteki yavaşlama ve enflasyondaki geri çekilmeye rağmen halen küresel risklerin kur üzerindeki baskı ihtimalini yüksek gördüğü için büyük ihtimalle ilk iki çeyrek boyunca temkinli bir şekilde beklemeyi tercih edecek. Her ne kadar bir önceki raporda yer alan “döviz kurundan tüketici enflasyonuna geçişkenliğin güçlenmesi” ifadesi son raporda yer almasa da yurtiçi üretici fiyatlarının geldiği seviyelerin tüketici fiyatları üzerindeki baskısı ve Dolar Endeksi’nin seyri göz önüne alınmış olarak görünüyor. Açıkçası son rapor, reel sektörün istediği faiz indirimlerine TCMB’nin en azından bir süre daha olumlu yanıt vermeyeceğine işaret ediyor.
