Küresel enerji fiyatları artmaya devam ediyor. ABD’de doğalgaz fiyatları rekor kırarken Avrupa’da deyim yerindeyse yer yerinden oynuyor. Artan enerji fiyatları meselesi dünyada artık birinci gündem maddesi haline geldi. Bugün bu konudaki gelişmelere kısaca bir göz atalım.
Yer yüzündeki en önemli emtialardan birisi petrol. Sadece enerji üretimi için değil diğer pek çok alanda da önemli bir hammadde olan petrolün fiyatı tüm dünyanın her zaman yakından takip ettiği verilerin başında geliyor. Bugünlerde ise bu konu çok daha fazla gündemde. Birkaç gün önce petrol fiyatı varil başına 80 Dolara dayandı. Goldman Sachs da yayınladığı bir raporla yıl sonu için petrol fiyat tahminini varil başına 80 dolardan 90 Dolara revize etti.
Ancak bu konudaki gelişmeler bununla sınırlı değil. Enerji sektörünü yakından izlemek için gelişmeleri oldukça teknik bir şekilde analiz eden Dışişleri Bakanlığı Enerji Danışmanı Caner Can’ı takip ederim. Kendisinin geçtiğimiz Haziran ayındaki öngörüsü şu şekildeydi: “Kişisel görüşüm 2022 ikinci çeyrek başında petrol fiyatları 100 Dolar/varil seviyesinin üzerini görür.” Caner Can’ın bu konuda işaret ettiği en önemli başlık ise petrol şirketlerinin bir süreden bu yana gerekli yatırımları yapmıyor olması.
Küresel enerji fiyatlarındaki artışın bir diğer ayağını da doğalgaz fiyatlarındaki artış oluşturuyor. Hafta içinde ABD doğalgaz vadeli kontratları Şubat 2014’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Zira hem stoklar az hem de küresel arza ilişkin ciddi endişeler var.
Benzeri şekilde Avrupa’daki doğalgaz piyasalarında oluşan fiyatlar da dudak uçuklatacak cinsten. Avrupa’da yaşanan tedarik sıkıntıları ve elektrik üretimi için diğer kaynakların yetersiz kalması fiyatları yukarı itiyor. Eğer bu kış mevsim koşulları bir öncekine göre sert geçerse bir doğalgaz krizinin yaşanması da muhtemel.
Türkiye net enerji ithalatçısı bir ülke. Her ne kadar son dönemde yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam elektrik üretimi içindeki payı belirgin bir artış gösterse de konutlarda ve sanayide doğalgaz talebi gün geçtikçe artıyor. Özellikle pandemi sonrası dönemde artan sanayi üretimi ve kuraklık nedeni ile barajlardaki elektrik üretiminin azalması sebebi ile doğalgaz çevrim santrallerinin daha fazla devrede olacak olması doğalgaz talebini önceki yıllara göre artıracak. Böylesi bir ortamda artan petrol ve doğalgaz fiyatı ise her alanda maliyetlerin artması anlamına geliyor. Yani küresel enerji fiyatlarındaki artışın içeride maliyet kanalından enflasyonist bir baskı yapması ihtimali güçleniyor.
