Geçtiğimiz Perşembe akşamı ekonomi yönetimi makro ihtiyati tedbirler olarak adlandırdığı bir dizi adımı ilan etti. Kısaca bu adımları hatırlatıp genel beklentileri değerlendirelim.
Bir süreden bu yana beklentilerin şekillendirdiği yüksek talep; ekonomide hissedilir derecede enflasyonist bir baskı yapıyor ve ithalatı artırıcı bir şekilde olumsuz etkiye neden oluyor. Bu kapsamda BDDK, ihtiyaç kredileri yoluyla kredi genişlemesinin sınırlandırılması amacıyla bir dizi önlem aldı. Alınan önlemlere göre; Tüketici kredilerinde kredi tutarı 50-100 bin TL olan krediler için yeni vade 24 ay, 100 bin TL üzeri krediler için yeni vade ise 12 ay olarak belirlenmiş. Yani vadeler kısalmış durumda. Diğer yandan da kredi kartı asgari ödeme tutarları ise artırılmış.
Bir diğer önemli adım ise; yabancılara swap imkanının yeniden açılması.
Makro ihtiyati tedbirler kapsamında bir diğer adım da Merkez Bankası’ndan geldi. Banka, Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilerde %10 olan zorunlu karşılık oranını %20’ye yükseltti.
Sermaye Piyasası Kurulu ise halka arzlarda yurt dışından fon teminini özendirmek, şirketlerin yurt dışında sermaye piyasası aracı ihracı yoluyla fon temin etmelerini teşvik etmek için ihraçlarda SPK tarafından tahsil edilen ücretleri indirdi. Ayrıca Borsa İstanbul nezdinde “Emtia Pazarı” kuruluyor ve altın sertifikası ihracına ilişkin çalışmalara da başlanıyor.
20 Aralık 2021’de ilk kez gündeme gelen ancak bugüne kadar uygulamaya alınmayan Gelire Endeksli Senet (GES) enstrümanı için geri sayım başlamış durumda. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, TL’nin kullanımını ve cazibesini artırmak için gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi ihraç edilecek ve söz konusu senetler için talep toplama işlemi 15 Haziran’dan itibaren yapılacak.
Geçmişteki GES uygulamalarında söz konusu senetler zarar etmesi mümkün olmayan kamu kurumlarının gelirlerine endeksleniyordu.
Atılacak olan adımların ilan edileceğine ilişkin haberin çıkması ile beraber döviz kurlarında belirgin bir gerileme görüldü. Özellikle GES tarzı bir enstrümanın etkilerinin tıpkı Kur Korumalı Mevduat uygulamasında olduğu gibi sert etkileri olacağı beklentisi oluşmuştu. Sonrasında ise GES’in detaylarının 15 Haziran’da ilan edileceğinin görülmesi kurları tekrar eski seviyesine itti.
Şu ana kadar ilan edilen tedbirler ile talebi artıran kredi kanallarının daraltılmaya başlandığını görüyoruz. Ancak genel beklenti, GES’in koşullarının, getirisinin ve vadesinin ilan edilmesi ile şekillenmiş olacak.
