Dünyadaki ticareti, arz ve talep durumunu ve enflasyonun yönünü gözlemleyebilmenin en iyi yollarından biri navlun fiyatlarını takip etmektir. Bu nedenle okuyucularımı dönem dönem navlun fiyatları hakkında bilgilendirmenin gerekli olduğu kanaatindeyim. Yine bir kırılma anına geldiğimiz bu dönemde daha iyi okuma yapabilmek adına rakamlara bir göz atmanın zamanı geldi.

Kısaca özetleyecek olursak; 2020 yılın Eylül ayında 1800 dolar seviyesinde olan konteynır fiyatları salgının getirdiği başıbozukluk ile sadece 6 aylık bir sürede 6 kat artmıştı. Taşımacılık maliyetinin önemli bir maliyet kalemi olduğu küresel ekonomilerde bu nedenle enflasyonist etkiler baş göstermişti. Sebep sadece navlun fiyatları değildi elbette ancak arz sıkıntısı yaşanacağının aşikar olması nedeniyle fiyatlar seviyesinde geleceğe dönük fırsatçı bir fiyatlamaya da navlun fiyatlarındaki seyir zemin oluşturmuştur.

Tahıl ve hububat gibi ürünleri taşımak üzere hizmet veren kuru yük gemilerinin navlun ücretleri de aynı şekilde fırlamıştı. 2020 haziran ayında 500 dolar seviyesinde olan kuru yük navlun fiyatları 2021 Ocak ayında 5300 dolara kadar yükselmişti.

ABD Merkez Bankası’nın faiz arttırma kararı ile meydana çıkan yeni denklemde yeniden bir değişiklik olacağı ifade edilirken bunun yansımasını da yine navlun fiyatlarından okuyabiliriz.

Birçok ekonomistin küresel bir resesyondan bazılarının ise stagflasyondan bahsettiği bir döneme girerken her iki başlığında getirdiği riskler yeniden fiyatlanmaya başlandı.

Küresel ekonomideki daralma endişelerinin öncü sinyalini taşımacılık sektöründe aşağıdaki grafik ile anlatılan haliyle gözlemleyebiliyoruz. Salgınla birlikte tarihi rekorlar kıran küresel denizyolu taşımacılık navlun endeksleri, düşüşe geçti.

Küresel ticaretin yüzde 90’a yakının taşındığı denizyolunda, ekonominin de öncü göstergelerinden sayılan Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), bu yılın zirvesi olan 23 Mayıs’tan bu yana 1.350 puana yakın düşüş göstererek, dün 2.043 puana kadar geriledi.

Konteyner navlununda da benzer bir düşüş yaşanıyor. Ocak 2022’de 9.600 dolar olan 40’lık konteynerin spot navlun bedeli, Haziran 2022 sonunda 7.066 dolara kadar geriledi.

Küresel ekonomilerde yeniden bir çalkantı dönemine giriyoruz. Emtia fiyatlarında yaşana düşüşlerde yine bu endişe nedeniyledir. Azalan ve azalması muhtemel talebin fiyatlar seviyesini aşağıya çekeceği bir döneme her an girebiliriz. Emtia ve navlun fiyatlarındaki gerilemeyi, kur nedeniyle, belki Türk Lirası cinsinden fazla hissetmesek de enflasyonun yükselen trendine bir nebze set çekebilecek sürece daha kontrollü bir ortama kavuşulabilir. Bu noktada navlun ve emtia fiyatlarının gerilediği sürece Türkiye’de daha sıkı bir para politikası ile girerse enflasyonun dizginlenebileceği bir süreci yakalayabilir. Zirveleri test eden tüm varlık fiyatlarında yaşanacak bu gerilemeyi mutlaka iyi kullanmalıyız.

Bu vesile ile Kurban Bayramı’nızı en içten dileklerim ile kutlar, dünyanın açlıkla imtihan olduğu şu günlerde bolluğa ve berekete vesile olmasını Rabbim’den niyaz ederim.