Ekonomik açıdan yeteri kadar büyüyen Avrupa''da da Japonya gibi, büyümenin durması, Türkiye benzeri, üretimde batı ülkelerini yakalayamamış ülkelerin büyümesini de etkileyecek. Sorun Avrupalıların olduğu kadar Afrikalıların da sorunudur. Amerika ve Avrupa''daki ekonomik durgunluk, Çin ve Hindistan''daki işsizlerin sayısını da büyük ölçüde artıracak. Batı dünyasının borç krizi, Çin''in alacak krizine dönüşecek.
*
AB üyesi ülkelerinin ortak para birimleri euro, onların ortak kamu politikaları uygulamalarının bir garantisi olmadı. Ürettiğinden daha fazla tüketen Güney Avrupa ülkeleriyle, tükettiğinden daha fazla üreten Kuzey Avrupa ülkeleri arasında büyük bir borç ve alacak krizi yaşanıyor. Cari açık vermeyen ülkelerin yönetimleriyle, veren ülkelerin yönetimleri arasındaki çatışma, her gün yeni boyutlar kazanıyor.
*
Devletlerde yöneticilerin görevlerinin başında, toplumun bütün kesimleri arasında adaleti sağlamak gelir. Farabi''den İbn Haldun''a kadar bütün düşünürler, devletlerin güçlerinin, adil yönetimlerinden kaynaklandığını sürekli vurgulamışlardır. Devletler de canlılara benzerler, doğarlar, büyürler ve ölürler. Adalet özürlü devletlerin güçlü ve uzun ömürlü olmaları mümkün değildir.
*
Ulusal ve uluslararası düzeyde, ekonomik krizlerin bütün dünyayı etkilediği bir dönemde, devletlerin görev ve sorumlulukları tartışılıyor. Adil yönetimlerin en büyük güvenceleri olan evrensel etik ekonomi ve hukuk ilkelerinin, bütün kültürlerin ortak değerleri olduklarını ortaya koyan, sayısız araştırma yapılıyor. Dünyanın her ülkesinde, güçlülerin hukukunu değil hukukun gücünü yansıtan uluslararası mahkemelerin kararları saygıyla karşılanır.
*
Tarihin her döneminde, insanlar en dayatmacı devleti, devletsizliğin doğuracağı karmaşaya tercih etmişler. Bu yüzden, insanlığın tarihi bir yanıyla dayatmacılğıın tarihi olmuştur. Dayatmacı devletler, ulusal ekenomilerden daha hızlı büyüdüler. Devletler büyüdükçe gösterişe dönük harcamaları da büyüdü. Gösteriş harcamalarının artması toplumun üretici kesimlerinin ödedikleri vergileri artırdı. Artan vergiler toplumların üretici güçlerini tüketti.
*
Hükümetlerin kamu bütçesi hazırlama yetkilerini kötüye kullanmaları, sınırsız ve sorumsuz borçlanmaları, bugünün devletlerinin de, en büyük sorunudur. AB üyesi bir ülkenin para basma yetkisinin olmaması, onun borçlanma ve kamu bütçesini büyütme yetkisinin de olmadığı anlamına gelmiyor. AB içinde Yunanistan ve Portekiz yanında İtalya ve İspanya''nın aşırı borçlanmasının bedelini yalnızca Almanya değil bütün dünya ödüyor.
*
Hem ulusal, hem uluslararası düzeyde en büyük sorun, Hobbes, Leviathan''ını ortadan kaldırmak değil, onu dizginlemek ve onun sorumsuzca borçlanarak, üretmeden tüketmesini önlemektir.
*
Her insan adil bir ülkede yaşamak ister. Devletsiz millet hukuksuz devlet olmaz. Adil ülkeyi herkes vatan bilir.
*
En güçlü devlet en adil olan devlettir.
*
Adalet devletin temelidir.
