Önümüzdeki günlerde hareketli bir Orta Doğu izleyeceğiz. Mısır"da darbeciler ve destekçileri ile İhvan arasında devam eden gerginlik nasıl bir şekil alacak göreceğiz. Gelişmeler tarafların birbirlerine karşı güç kullanmaya daha yakın durduklarını gösteriyor. Herkes birbirini sabır testine tabı tutuyor.
Suudi Arabistan"ın liderliğinde oluşan Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt ittifakı darbecilerin başarılı olması için taahhüt ettikleri ekonomik desteği hemen yerine getirdiler.
Öte yandan ABD darbecilere açık destek verirken, AB de "gayrimeşru" ilan ettiği yönetimle görüşerek halkın siyasi tercihlerine saygı duyulması ve tutuklu siyasilerin serbest bırakılması çağrısında bulundu.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton"un Mısır ziyaretinin ardından İhvan hareketinin sözcüsü "AB"nin darbe yönetimiyle kendileri arasında arabuluculuk yapabileceğini" açıkladı. Önümüzdeki günlerde bu konuda yeni gelişmeler olacak.
Darbe yönetiminin atadığı hükümet geçici Cumhurbaşkanı Adli Mansur"un önünde yemin ederek görevine başladı.
Darbe yönetimi gösteri alanları ve Sina"nın dışında güvenlik sorunlarını büyük oranda aşmış, benzin ve mazot sıkıntısı da giderilmiş gözüküyor. Şu anda acil çözüm bekleyen sorunlar: halklar arasında birliğin sağlanması yani siyasi istikrar, elektrik kesintileri ve refah düzeyinin yükseltilmesi.
Ülke bütünlüğünün sağlanabilmesi için İhvan"ın siyasi süreçlere dâhil edilmesi gerekir. Bu durum gerçekleşmezse Mısır"da bir iç savaş kaçınılmaz gözüküyor. Dün hem darbecilerin, hem de Mursi destekçilerinin sertleşmesi sorunun acil çözülmesi gerektiğini gösteriyor.
ABD yönetimi bir taraftan Mısır"da darbe yönetiminin hâkimiyetini sağlamaya çalışırken; öte yandan da Ekim 2010"dan itibaren kesilmiş olan Filistin-İsrail görüşmelerini yeniden oluşturuyor.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry birkaç gündür Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail hükümeti ve Ürdün arasında mekik diplomasisi yürütüyor.
Abbas, Filistin- İsrail Barış görüşmelerinin başlayabilmesinin ilk şartı olarak "Doğu Kudüs"teki Yahudi yerleşim birimleri inşasının 3 ay süreyle durdurulması ve siyasi tutukluların serbest bırakılması" gerektiğini açıkladı.
Her şey yolunda giderse önümüzdeki hafta taraflar ABD"de bir araya gelecek ve barış görüşmeleri yeniden başlayacak. Taraflar barış görüşmelerinin başlayabilmesi için asgari taleplerde uzlaşmış gibi gözüküyor.
Barış görüşmelerinde en rahat taraf her zaman olduğu gibi İsrail olacak. Kerry, Abbas ile yaptığı görüşmeler sonucunda barış sürecinin yeniden başlaması başta Hamas olmak üzere İslami Cihad ve Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi tarafından ret edildi.
Suriye sorunu ve Mısır darbesi en çok Hamas"ı etkiledi.
Hamas, Arap Baharı"nın başlaması ve Suriye sorunun ortaya çıkışı ile birlikte İran-Suriye-Hizbullah- ekseninden kopartılmış ve Katar bloğuna oturtulmuştu. Böylece Suriye"nin başkentinde olan siyasi bürosunu Katar"ın başkenti Doha"ya taşımıştı.
Katar, Mısır ve Türkiye, El Fetih-Hamas uzlaşması için devreye girerek taraflar arasında Kahire, Doha ve Ankara görüşmelerini başlatmışlardı. Son Kahire görüşmelerinde Devlet Başkanlığı, Parlamento ve yerel seçimlerin yapılmasıyla ilgili önemli kararlar alınmış ve yol haritası çıkartılmıştı. Bugün gelinen noktada Filistin barış süreciyle ilgili kararları sadece Abbas ve El Fetih yönetiminin verdiği anlaşılıyor.
Hamas Sözcüsü Sami Ebu Zuheyr, barış görüşmeleri ile ilgili bir açıklama yaparak, "Hamas, Filistin yönetiminin işgalci Siyonistlerle müzakerelere dönmesine karşıdır. Bunu ulusal tutumdan sapmak olarak nitelendiriyoruz. Bu şartlarda müzakerelerden yararlanacak tek taraf İsrail"dir" dedi.
Mısır darbesi ve Suudi Arabistan liderliğindeki Körfez ülkelerinin bunu desteklemesi en çok Filistin-İsrail siyasetini etkileyecek.
Şimdiden Mısır, Refah sınır kapısından günlük geçişleri 4 saate indirmiş ve tünellerin büyük bir kısmını tahrip etmiş durumda.
Gazze halkını ve Hamas"ı zor günler bekliyor.
Hamas, bugün ilk ittifak blokundaki pozisyonundan daha geri duruma düşmüştür. ABD arabuluculuğunda New York"ta başlayacak olan barış görüşmelerini etkileme gücü yok. Ayrıca olası bir İsrail gerginliğinde kendisine direkt destek olacak ittifakları da kaybetmiş gözüküyor.
Mısır"daki gelişmeler Türkiye"nin Orta Doğu siyasetini derinden etkilerken; en ağır darbeyi de Hamas"a indirmiştir.
Orta Doğu siyasetinin yeniden gözden geçirilmesi kaçınılmazdır.
