Dün Bayramın 1. ve bugün 2. günü. İran ve Sahra altı Afrika"nın dışında İslam dünyası, nadirattan ilk defa çoğunluk ortak bir günde bayramı idrak ediyor. Umuyorum bu bir başlangıç olur.
Nedense her zaman bir günlük fark oluyor. Suudilere uyanlar ya bir gün önce veya sonra bayram yapıyorlar, genelde bir gün önce. Bu yıl Suudilere uyanlar 29, Türkiye"ye ve İran"a uyanlar 30 gün oruç tuttular.
Her yıl bitmeyen bir tartışma Ramazan ayının başlangıcı ve bitimi nasıl tespit edilecek.
Eskiden Ramazan ayının başlangıcı ve bitimi konusunda geleneksel yöntemler geçerliydi. Bugün rasathanelerde ay hareketleri ile ilgili bilimsel tespitler yapılıyor. İlginç olan ise bu yöntem sadece ülkemizde uygulanıyor. İslam dünyasında genelde halen geleneksel yöntemler hâkim. "Hilali gör başla hilali gör bitir."
Yıllar öncesinden yapılan tespitler şüphesiz bilimsel verilere dayanmış olabilir; ama geleneksel yöntemler oruç tutanlara başlama heyecanı veriyor ve onları sorumluluk sahibi kılıyor.
İslam dünyasındaki farklı idraklerin ortadan kaldırılması ile ilgili birçok konferans yapıldı ve Rüyet-i Hilal Komitesi oluşturuldu. Bu komitenin amacı İslam dünyasında bayramlar ve kutsal ayları tespit etmek amacı ile ay hareketlerini rasathanelerde gözlemlemek ve ortak bir noktada hareket etmekti. Kısa bir süre komitenin kararlarına uyuldu. Bugün oluşmuş bir ittifak yok.
İslam Dünyası"nda Ramazan ayı orucunun başlangıcı ve bitişi ile ilgili üç farklı eksen bulunmaktadır.
Türkiye"de Diyanet İşleri Başkanlığı "rasathane koordinasyonu" ile yıllar sonrasının Ramazan ayının başlangıcını ve bitimini, Ramazan ve Kurban Bayramlarını bugünden belirlemiştir.
Suudi Arabistan"da ise güvenilir kişilerin "çıplak göz" gözlemine dayalı bir sistem uygulanıyor. Bir grup insan Şaban ayının 29"undan itibaren hilali gözlemeye başlamakta ve hilal görüldüğü an oruca başlanmakta. Aynı şekilde Ramazan ayının 29"unda gözleme başlanmakta ve hilal görüldüğünde ertesi gün bayram ilan edilmekte. Görülmediğinde 30"a tamamlanmaktadır.
İran"da ise Şia mezhebinin kurallarına göre bizzat insanların çoğunluğunun hilali görmesiyle oruç başlıyor ve bitiyor.
İslam Dünyası"nın genelinde başlama ve bitirme hâkimiyeti Suudi Arabistan"ın elinde bulunmakta. Suudileri takip etmek bir mecburiyet halini almış.
Ramazan ayının bitimi Kurban Bayramı"nın başlangıcının belirlenmesini sağlıyor. Bu durum hac ibadetini etkiliyor. İslam ülkelerinin büyük kısmı kafa karışıklığına sebebiyet vermemek için işi otomatiğe bağlamışlar. Suudi"ye bak başla bak bitir.
Suudi Arabistan bu durumdan bir "siyasi önderlik " çıkarttığını düşünmektedir. Rüyet-i Hilal Komitesi"nin akamete uğraması da bundandır.
Ne hazindir ki Müslüman ülkelerin siyasi beklentileri ve çıkarları sevinçlerimizi, acılarımızı ve bayramlarımızı ortaklaştırmaktan bizleri alıkoymaktadır.
Sevinçlerini, acılarını ve bayramlarını ortaklaştıramamış topluluğa "İslam milleti" denilemez.
Ramazan Bayramı İslam dünyasında ilk defa bu kadar geniş katılımla idrak ediliyor.
Acılarımızın, sevinçlerimizin ve bayramlarımızın ortaklaşmasına vesile olması dileğiyle bayramınız bayram olsun.
