Kamuoyu ramazan ayı öncesi gıda fiyatlarına zam yapan fırsatçıları konuşurken 6 aydır uluslararası deterjan üreticilerinin gramaj yoluyla ürünlere yaptığı gizli zamdan habersiz.
Uluslararası şirketler Türkiyede deterjan fiyatlarını önce aşağı çekerek yerli üreticiyi ekarte ettiler. Şimdi de ürünlerin gramajını düşürüp fiyatı sabit tutarak gizli zamla mal satıyorlar.
Gizli zam ve tekelleşme operasyonu nasıl oldu?
Uluslarası sermaye gücüyle önce yerli ve yabancı marketlerin raflarını, paletlerini ve gondollarını satın aldılar.
Hes Kimya, Başer Kimya, Mio Kimya ve Saruhan Kimya isimli 4 büyük yerli deterjan üreticisi market raflarında yer bulamadı.
Fiyat rekabetine dayanamadıkları için kimi üretimini durdurdu kimi de piyasadan çekilmek zorunda kaldı ve fasona döndü. Deterjan piyasası yabancıların elinde kalınca operasyon başladı
Rafın üstündeki deterjan fiyatı değişmedi ama rafta satılan ürün 15 kg''dan 9 kg''a indi
Gramaj eksikliğinden kimsenin haberi yok.
Kim bunlar?
Procter& Gamble, Ünilever ve Henkel adlı dev firmalar.
Ürettikleri ürünler neler?
Ariel, Alo, Ace, Omo, Rinso, Persil, Tursil.
Kurtlarla kuzuları aynı ağıla koymuşlar.
Adına da serbest piyasa ekonomisi demişler.
Adı üstünde serbest, kim kimi yerse.
Kurdun kuzuyu, kuzunun da kurdu yemesi serbest!
Fındık reklamındaki gibi: "Yersen!"
Bütün dünya da yiyor.
Meşhur hikayedir, öğretmen tebeşirle tahtaya (1) rakamı çiziyor. "Bakın" diyor "bu kişiliktir hayatta sahip olabileceginiz en değerli şey."..
Sonra (1) in yanına bir (0) koyuyor.
"Bu başarıdır, bir (0) daha " bu tecrübedir." Sıfırlar böyle uzayıp gidiyor. yetenek... disiplin... sevgi... Sonra eline silgiyi alıp en baştaki (1) i siliyor geriye bir sürü sıfır kalıyor: "Kişiliginiz yoksa öbürleri hiçtir"...
Kişiliği çıkar yerine ahlakı koy.
Okullarda ahlak dersinin ilkokuldan üniversite son sınıfa kadar konması şart.
Küresel ısınma, kuraklık, sel, deprem gibi tüm dünyayı etkileyen afetlerin altında yatan en önemli sebep küresel ahlaksızlık.
İş dünyasında, eğitimde, devlet yönetiminde, sporda hatta aklınıza gelen her alanda müthiş bir ahlaki erozyon yaşanıyor.
Tüm dünyaya yayılıyor.
Bölgesel değil küresel tehdit.
En yoksulundan en zenginine, memurundan bürokratına, öğrencisinden öğretmenine, köylüsünden esnafına, işadamından işçisine büyük kesimleri sarmış.
Siz, "Müşteri artık kral, o en büyük velinimetimizdir" laflarına kanmayın.
Piyasa ekonomisi aldatma ve kandırma ve yok etme esasına göre çalışıyor.
Örnek mi istiyorsun işte:
Bir yıllık çiçek yağı satışının yüzde 30''u, bakliyatın yüzde 25''i ramazan ayında yapılıyor.
Bunu fırsat bilen üretici, aracı ve tüccar hemen zammı giydiriyor.
Yağ fiyatlarına yüzde 40, süt fiyatlarına yüzde 20''ye varan oranda zam yapıldı.
Üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkı yaş sebze ve meyvede yüzde 240''lara, kurutulmuş ürünlerde yüzde 266''lara, baklagillerde yüzde 177''lere, hayvansal ürünlerde ise yüzde 195''lere kadar çıktı.
Zammın sebebi de kuraklık.
Niye zam 3 ay önce değil de ramazan ayı öncesi?
Sebepleri fırsatçılık olmasa fiyatlar ramazanın 15''inden sonra düşmez. Oysa her yıl ramazan ayı öncesi fiyatlar artar. Ramazanın 15''inden sonra tekrar eski seviyesine gelir.
Zamda kuraklığın etkisi yüzde 20 ise fırsatçılığın etkisi yüzde 80.
Her yıl 9. ayda ticaret hızlanır. Eylül ayı market hacimlerinin en yüksek olduğu ay olduğu için para vatandaşın cebinden esnafın, üreticinin, tüccarın cebine geçecek.
Eylül ayında başlayan okul masrafları ve kış hazırlıkları ile esnafın yüzü gülerken vatandaş ağlayacak.
Bir toplumda yardımlaşma kalkarsa yoksul zengini düşman, zengin de yoksulu hakir görür.
Said Nursi
