Ne zaman bir sohbet ortamında tohumla ilgili bir konu açılsa, ezberlenmişi klişe haline gelmiş, elde çok kuvvetli deliller varmış ya da kaynağından yeni öğrenilmiş gibi şu sözler söylenir; “Yerli tohumlarımızı çaldırdık, artık tarımda dışa bağımlıyız, tohumlarımızı bile İsrail’den alıyoruz”.
Tohum konusunda rakamlar ne diyor ona bakalım.
Bu yılın ilk yedi ayında 150 milyon dolarlık tohum ihracatı yapılırken ithalat miktarı 137 milyon dolarda kalmış. Yani tohum ihracatı ithalat miktarını geçmiş.
Bu bilgileri veren kim?
Türkiye Tohumcular Birliği Başkanı Savaş Akcan.
**
O zaman doğru bilgileri işin ehlinden alalım.
Değişen gıda güvenliği ve güvencesi anlayışının tarımsal üretime etkisi tarladan, bahçeden yani tohumluktan başlıyor.
Tohumculuk sektörü, her biri ayrı ekonomik etkinlik dalı olan; bitki ıslahı, yetiştiricilik, sanayi, dağıtım, pazarlama ve satış ile ihracat-ithalat süreçlerini kapsayan dev bir sektör.
Türkiye’de 2000 yılında 145 bin ton olan üretim, 2007 yılında 325 bin tona, Birliğin kuruluşu, özel sektörün gayreti ve sertifikalı tohum kullanım ve üretim desteklerinin etkisi ile 2010 yılında 497 bin tona yükselmiş, 2017 yılında 1 milyon tonu aşmış, 2021 yılında ise 1 milyon 325 bin ton olmuş.
Tohum üretiminin yüzde 90’ı, tescil edilen çeşitlerin yüzde 77’si özel sektöre ait.
**
Aynı başarı dış ticarette de yaşanmış.
Fidanda ve süs bitkilerinde ihracat ithalattan fazlaydı.
2021 yılı sonunda fidanda yüzde 415, süs bitkilerinde yüzde 300 dış ticaret fazlamız varmış.
Tohumda yüzde 10’luk bir açığımız kalmış.
2022 yılının ilk 9 ayında tohum ihracatı 150.8 milyon dolar, ithalat ise 137.8 milyon dolar olmuş.
Tohumculuk sektörü 2018 yılından itibaren dış ticaret fazlası veren, toplamda ihracatın ithalatı karşılama oranı 2021 yılı sonu itibarıyla yüzde 130 olan bir sektör konumuna gelmiş.
Toplam ihracat 370 milyon dolar, dış ticaret fazlamız 88 milyon dolar olarak gerçekleşmiş.
İhracat yapmadığımız Avrupa ülkesi yok.
Türk cumhuriyetleri, Orta Doğu, Körfez Ülkeleri ve Afrika’ya 2021 yılı sonu itibariyle 350 milyon dolarlık ürün satmışız.
**
Tabii ki dış pazarın isteklerine uygun üretim yapıp ihraç edebilmek için ülkemizde üretemediğimiz tohumları ithal ediyoruz.
Bugün tohumculuk sektörlerini bizden yüz yıl önce geliştirmeye başlamış ülkeler için de aynı şey geçerli.
**
Tarımda söz sahibi olabilmek için bilgi ve teknoloji üretme mecburiyeti var. İstenen düzeyde bilgi ve teknoloji üretebilmek için ise AR-GE çalışmalarına yeterli yatırımların yapılması gerekiyor.
Hayır.
Görüleceği gibi ülkemiz bu alana gerekli bütçeyi henüz ayırabilmiş değil.
