Dijital kimlik: Getiri ve riskler

Koronovirüsün hızlı yayılımı ve yaygın şekilde dünyayı kuşatması; kontrol edilmesi ve aşı dağıtımı için

dijital kimlik kullanımının uygun ve gerekli olacağı algısı oluşturmuştur.

Dünya üzerinde

1 milyardan fazla insanın

herhangi

bir kimliği söz konusu

değil. Kayıt dışı olan bu insanların; devlet yardımlarından sağlık hizmetlerine, finansal hizmetlerden iş gücü piyasasına, mülkiyet haklarının güvence altına alınması ve iş yeri kaydına kadar

çok sayıda erişimleri engellenmektedir.

Dijital kimlik, bir kişinin gerçek dünyadaki kimliğine benzer şekilde, dijital dünya için yasal olarak verilmiş bir dizi dijital sıfat ve kimlik bilgisidir.

Dijital kimlikler, bir anlamda fiziksel kimliğin elektronik eş değeri olarak kabul ediliyor.

Dijital kimlikler yüz tanıma veya ses ve hareket izleme gibi biyometrik yaklaşımlarla oluşturulabilir.

Dünyada

200 ülke

koronavirüs salgınına yanıt olarak sosyal koruma önlemleri almış, uygulamış, bunun yanında kapsama girmeyen

kayıt dışı çalışanları belirlemek için de ciddi efor

sarf etmiştir.

Yine bazı ülkelerde

güvenli dijital kimlik

sisteminin kurulması;

kadın, yoksul, kayıt dışı göçmen, uzak bölgelerde yaşayan insanlar ve mülteciler gibi

savunmasız gruplara acil nakit transferi

yapmaya olanak sağlamıştır.

Doğrusu böylesine önemli bir fayda potansiyeli taşıyan sisteme, mahremiyet ve bireysel hakları koruma yeteneği de dahil olmak üzere,

güven çok önem taşımaktadır.

İyi dizayn edilmiş dijital kimlik programları

ekonomik ve sosyal politikalarda

güvenli ve emniyetli bir dünyaya erişimin kilidini açabilir.

Dijital kimlik sistemleri bireyler, işletmeler ve devlet kurumları için önemli ekonomik değer yaratabilir. Bir araştırma şirketi dijital kimlik uygulayan ülkelerin 2030 yılına kadar

GSYİH’nın yüzde 3 ile 13’ü arasında ilave bir ekonomik değer üretebileceğini tahmin etmiştir.

Dijital kimlik özellikle

bankacılıkta müşteri hizmetlerinin kalitesini artırabilir

maliyetini düşürebilir.

Finansal kurumlar dijital kimliğin sağladığı yüksek güvenceli kimlik doğrulama yöntemini kullanarak

hırsızlık ve dolandırıcılık türlerini azaltabilir.

Açık iş pozisyonlarının daha nitelikli adaylarla daha hızlı doldurulmasına katkı sağlayabilir.

Dijital kimlik sistemleri insanların uzaktan işlem yapmalarına izin verdiği için

dijital ödemeleri ve veri yönetimini

etkinleştirebilir

Estonya ve Singapur gibi ülkeler (az nüfuslu) kapsamlı dijital kimlik sistemi ile insanların devlet ve hizmetlerine çevrimiçi olarak erişmesine izin veren, salgının neden olduğu ekonomik kesintileri kısmen hafifleten gelişmiş yardım sistemleri uygulamaktadırlar.

Hindistan bir finansal katılım programı kapsamında 200 milyondan fazla kadına, dijital kimliklerle iyileştirilmiş bir süreç yardımıyla, hızlı ödeme yapabilmiştir.

Dijital kimliğin potansiyel yararlarıyla birlikte taşıdığı

büyük riskler

de gündeme gelmektedir. Örneğin; ABD’de en hızlı büyüyen suç türünün “sentetik kimlik kartları” olduğu, temerrüde düşen kredi kartı borcunun

yüzde 20’sinin bu sahtekarlıktan kaynaklandığı

tahmin edilmektedir. Sahtekarlık nedeniyle bankacılık sisteminin yıllık kaybı 6 milyar doların üzerine çıkmaktadır.

Uygun tasarım ilkelerine ve kontrole sahip olmadan devreye giren dijital kimlik sistemleri

yöneticilerin ellerine muazzam bir güç vererek ayrımcılığa ve eşitsizliklere neden olabilir.

Bazı çevreler; ‘dijital kimlik resmileştiğinde demokrasi ve insan hakları yönünden de bazı sorunlar ortaya çıkarabilir’, demektedir. Şöyle ki, dijital kimlikler veri odaklı ve yapay zeka kontrollü bir yaklaşımın gücü ile birleştirildiğinde

insanlar nesneler gibi yönetilebilir hale gelir

ki bu durum insan onurunun ve

insan haklarının temel ihlali

anlamına gelir.

Çipler veya kişiselleştirilmiş aşılar gibi vücut için çözümler de önemli

sağlık riskleri

oluşturabilir.

Yani büyük veri ile dijital kimliği birleştirerek yapay zeka tarafından kontrol edilen bir toplum vizyonu ahlaki tuzaklara ve kavramsal sınırlamalara açıktır.

Dijital devrim

kesinlikle küresel ölçekte iletişim, bilgiye erişim, sistem optimizasyonu, otomasyon için

çığır açan çözümler sunuyor.

Bunlardan biri de dijital kimliktir.

Dijital kimliğin sağlayacağı sosyal, ekonomik ve politik avantajlar yanında, taşıdığı risklerin farkında olarak riskleri asgariye indirmek için harekete geçilirse

dijital kimlik kapsayıcı büyümenin anahtarı olabilir.

Dolayısıyla

risklerin varlığını anlamak ve yönetmek

için

ayrıntılı sistem tasarımına ve iyi dizayn edilen hükümet politikalarına

(veri koruma ve gizlilik yasaları, caydırıcı yaptırım ve güvenlik önlemleri)

ihtiyaç vardır.

Herkesi dijital kimliğe dahil etme,

yalnızca kayıt altına alınmalarını sağlamak için değil, aynı zamanda

herkesin yardım alması, ekonomik olarak güçlendirilmesi anlamına da gelecektir.

#Dijital

#kimlik