|

Türk Musıkisi'nin unutulmaz iki sesi Lale ve Nerkis Hanımlar

Osmanlı'nın son devri ile Cumhuriyet'in ilk yıllarında plaklara ilk şarkı okuyan, kendilerine has üslup sahibi olan Lale ve Nerkis Hanımların okuduğu eserler Güvercin Müzik tarafından 'Lale ve Nerkis Hanımlar' adı ile yeni bir albüm olarak yayınlandı.

Şamil Kucur
00:00 - 13/11/2011 Pazar
Güncelleme: 22:42 - 12/11/2011 Cumartesi
Yeni Şafak
Türk Musıkisi'nin unutulmaz iki sesi Lale ve Nerki
Türk Musıkisi'nin unutulmaz iki sesi Lale ve Nerki

Lale ve Nerkis Hanımlar, Cumhuriyet'in ilk yıllarında plaklara ilk şarkı okuyan kadınlardı. Geçtiğimiz günlerde, okuduğu eserler albüm olarak basılan kardeşlerin asıl adları Neyyire ve Lebibe'ydi. Colombia ve Sahibinin Sesi gibi, dünyanın en itibarlı firmalarına plaklar doldurmuşlardı. Rumelili olan ve 1895 ve 1896 doğumlu Neyyire ve Nerkis Hanımlar, Balkan Savaşı'ndan sonraki yıkımda aileleriyle birlikte İstanbul'a göçtüler. Neyyire ve Lebibe kardeşlerin olağanüstü musiki kabiliyetleri küçük yaşlarında anlaşılınca, babaları hem piyano ve şan dersleri aldırmış, hem de büyük üstat Nevres Bey'den geleneksel şarkılarımızın seçkin örneklerini öğrenmelerine fırsat hazırlamıştı. Nevres Bey, onlara yalnız şarkıları öğretmedi, kendi zarif üslubunu da verdi. Plak doldurmaya başladıklarında otuzlu yaşlarının başındaydılar. Bu, ses sanatçılarının seslerinin ve üsluplarının olgunlaştığı, sanatlarının zirvesinde oldukları çağdır.

TAKDİR VE İFTİHARLA YAD EDİLECEK İKİ SES

Nerkis ve Lâle Hanımlar'ı musiki âleminde tanımayan hemen hiç kimse yok gibidir. Seslerinin ilahi güzelliği ve teganni [şarkı söyleme] sanatındaki üstadane vukufları ile yalnız plaklarda dinlemeye muvaffak olduğumuz bu iki kardeş okuyuculuk sanatının daima takdir ve iftiharla yâd edeceği iki harikadır. Her ikisi teganni ederken dinleyin, bir kişi okuyor zannedersiniz. Okuyuş tarzları tavırların en kibarıdır. Sesleri hissiz ve katı kalpleri bile heyecana getirecek kadar ilahi ve füsunkârdır. Nerkis ve Lâle Hanımlar'ı alkışlamak ve takdir etmeyi manasız buluyoruz.

HERDÖNEM BESTEKARLARIN ESERLERİNİ OKUDULAR

İsmail Dede, Hacı rif Bey, Şevki Bey gibi, önceki dönemlerin bestekârlarına ait şarkılar da icra ettiler. Fakat daha çok Lem'î Atlı, Sadettin Kaynak, Selahattin Pınar, Artaki Candan gibi bestekârların yeni şarkılarını -belki de ilk olarak plağa okudular.

Udi Nevres Bey, hayran olduğu öğrencilerine her plaklarında eşlik etti. Onun yanında pek çok plakta virtüöz kemani Nubar Tekyay yer aldı. Lale ve Nergis Hanımlar'ın eşlikçileri arasında Kemani Sadi Işılay, Kemençeci Niyazi Seyhun, Kanuni Artaki Candan ve Çelloda Mesut Cemil gibi tanınmış müzisyenler de vardı. Onların da katkılarıyla Türk kayıt tarihinin en değerli plakları arasında yer alan Lale ve Nergis plaklarından 20 kadarı daha Güvercin Müzik tarafından CD'ye aktarılarak müzikseverlere sunuldu.

OSMANLI VE CUMHURİYET'İN İLK KADIN ŞARKICILARDAN

Kadınların adlarını gizleyerek plak doldurmak zorunda kaldıkları yıllarda, plak yapan Lale Hanımın'nın asıl adı Lebibe İhsan Sezan, Nerkis Hanım'ın asıl adı ise Neyyire İpekçi'dir. Türk Musıkisi yanında Batı Musıkisi eğitimi alan ve Batı Müziğinde de şarkılar söyleyen Lale ve Nerkis Hanımlar, Türk Musıki tarihine adlarını okudukları eserlerdeki kendilerine has üslupları ile unutulmaz sanatkarlar arasında yer aldılar.



12 yıl önce