Türkiye’de 3,5 milyondan fazla KOBİ bulunmaktadır. Bu da tüm işletmelerin yaklaşık yüzde 99’una tekabül ediyor. Günümüzde ekonominin neredeyse tamamını kapsayan ve bu derece geniş bir yere sahip bu işletmelerin ekonomiye yeniden ivme kazandırması için etkin bir KOSGEB modeline ihtiyaç duyulmaktadır.
Öncellikle KOBİ ekosisteminde tüm destek ve teşvikleri bir araya getirecek, düzenleyecek ve en önemlisi de koordinasyonu sağlayacak bir yapıya bugün her zamankinden daha çok ihtiyaç bulunmaktadır.
Çünkü KOBİ’lere yönelik aynı destek ve teşviklerin farklı kurum ve kuruluşlarca verildiği bir yapı kaynak israfını ve etkin olmayan bir teşvik sistemini beraberinde getiriyor. Bu da hem dağınık yapıyı düzenleyecek hem de KOBİ desteklerinde bütünlüğü sağlayacak güçlendirilmiş yeni bir kurum ihtiyacını ortaya çıkarıyor.
Bu ihtiyacı karşılamak için yeni baştan bir kurum inşa etmeye gerek yok. Çözüm basit. KOBİ’ler için verilecek tüm destek ve teşvikler güçlendirilmiş yeni KOSGEB tarafından yapılmalı.
Dünyada ülke ekonomilerini daha üst gelir grubuna çıkarmak için KOSGEB gibi benzeri kurumların daha da güçlendiği görülmektedir. Mesela, Güney Kore’de KOBİ’lerden sorumlu kuruluş müsteşarlık iken bugün bakanlığa dönüştürülmüş. Bakanlığın ismi de KOBİ ve Startups Bakanlığı olarak belirlenmiş.
Peki bugün Türkiye’de KOSGEB, neden bir müsteşarlık ya da bakanlık olmasın?
Güney Kore’nin bugün kişi başına gelirini 25.000 dolar üzerine yükseltmesinin arkasındaki faktör KOBİ’lere verilen önem ve bunların ekonomide gerçekleştirdikleri başarılar değil mi? Bugün Güney Kore’de işletmelerin yüzde 99’unu temsil eden KOBİ’lerin, istihdamın yüzde 88’ni ve ihracatın yüzde 38’ni gerçekleştirmesi tesadüf değil.
Son yıllarda orta gelir grubundan yüksek gelirli ekonomiler grubuna çıkan iki ülkeden birisinin Güney Kore olmasında, KOBİ’lere verdikleri desteklerin, bu desteği veren KOSGEB gibi bir kuruluşun güçlendirilmiş olmasının ve bakanlık seviyesine çıkartılmasının çok büyük bir katkısı olduğu açık.
Öncellikle destek ve teşviklerde hem başvuru noktası açısından hem de bilgilendirme ve yönlendirmenin tek noktada birleşmesi açısından KOSGEB’in tek yetkilendirilmiş merci olması dağınıklığı ortadan kaldırmış olacaktır.
Çünkü bu çok yapılı sistem nedeniyle kimin hangi alanda ve nasıl başvuracağını bilmek gerçekten oldukça zor.
Öte yandan bugüne kadar destek ve teşviklerin etki analizinin yapılamamasının sebebi veri tabanının olmamasıdır. Ancak yeni dönemde ortak veri tabanı ile tüm verilerin KOSGEB tarafından tutulacak olması hem karar vericiler için bir yol haritası sunacak hem de desteklerin izlenmesinde çok kritik bir rol oynayacaktır.
Güçlendirilmiş KOSGEB ile bir taraftan mükerrerlik ortadan kaldırılarak KOBİ’lere yüksek miktarda destek sağlanırken, diğer taraftan da bu işletmelerin hedeflediği yüksek teknolojik ürünler üretme ve uluslararası oyuncu olmanın yolu açılacaktır.
KOBİ’ler yüksek teknolojik ürünler üretirken ve ülkede kişi başı gelir artarken kendilerinin de büyük işletmeler grubuna taşınmaları için teknik işbirlikleri oluşturulmalı ve bu alanlarda destek modelleri geliştirilmelidir.
Yani KOBİ , KOBİ olarak kalmamalı.
Ayrıca ithalata bağımlığın azaltılması ve yerli üretimin artırılması için KOBİ’lere yönelik bir taraftan bölgesel diğer taraftan sektörel kriterler baz alınarak yeni destek modelleri geliştirilmelidir. Bu kapsamda tek muhatabın KOSGEB olması işleyişi daha da hızlandıracaktır.
Son olarak, en önemlisi de 3,5 milyonu aşan KOBİ’lere daha iyi destek sağlanması, KOSGEB’in yeterli kaynak imkanlarına kavuşması için insan kaynağının güçlendirilmesi gerekiyor.
Belki de ekonominin yeni bir başarı hikayesinin en önemli unsuru KOSGEB’in yeniden yapılanması olacaktır.
Neden olmasın?
