Bölgenin kalkınması, vatandaşın refah seviyesinin yükseltilmesi, işsizliğin azaltılması için hazırlanan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından temeli atılan "Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve HES" Mardin ve Şırnak sınırları içerisinde Dicle Nehri üzerinde Mardin'in Dargeçit ilçesinin 15 kilometre doğusunda yer alıyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde uzun vadeli bölgesel kalkınma planının temel unsuru olarak, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen GAP'ın Dicle Nehri üzerindeki en önemli kilit projelerinden ve en büyük hidroelektrik yatırımı olan baraj, Türkiye'nin 100 yıllık vizyonu içinde yer alıyor.
Ön yüzü beton kaplı kaya dolgu tipinde dolgu hacmi, kret uzunluğu ve beton yüzeyi bakımından dünyada birinci olan baraj, gövde hacmi bakımdan ülkede Atatürk Barajı'ndan sonra ikinci, göl hacmi bakımından Atatürk ve Keban Barajlarından sonra üçüncü, ürettiği enerji bakımından Atatürk, Karakaya ve Keban Barajlarından sonra dördüncü ve Dicle Nehri üzerindeki en büyük baraj ve HES olma özelliği taşıyor.
Şimdiye kadar 3,7 milyar kilovatsaat enerji üretildi
- 19 Temmuz 2019'da tamamlanan baraj, su tutmaya başladı. İlk türbinin devreye alınması ve ilk enerji üretimi, 19 Mayıs 2020'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın video konferans yoluyla katıldığı törenle gerçekleştirildi. Diğer üniteler de 2020 yılının sonuna kadar devreye alındı ve işletilmeye başlanıldı. Barajda, şimdiye kadar 3,7 milyar kilovatsaat enerji üretilerek ekonomiye 2,6 milyar lira katkı sunuldu.
Ülkenin refahı ve sürdürülebilir kalkınmanın temini açısından önemli olan GAP kapsamında yapılan baraj, başta Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak olmak üzere ülkenin kalkınmasına katkı sağladı.
İstanbul'un barajlarında son durum: Doluluk oranı düşüyor
Ülke ekonomisine yılda 3 milyar lira katkı
- Baraj ile 1200 megavat kurulu gücü ve yılda üreteceği 4,12 milyar kilovatsaat enerji ile ülke ekonomisine yılda yaklaşık 3 milyar lira katkı sunulması hedefleniyor.
Üretilen enerji enterkonnekte sisteme iletilerek ülkenin tamamında kullanılıyor. Bu amaçla şalt sahası inşa edildi.
Projenin maliyeti, baraj, kamulaştırma, köy yolları rölekasyonları, kültürel faaliyetler, anıt eserlerin taşınması ve korunması, tarihi Hasankeyf ilçesinin güçlendirilmesi ve yeniden yerleşim işleriyle yaklaşık 20 milyar lira.
Yüzde 70’i tamamlandı: 43 bin 660 dekar tarım arazisi suya kavuşacak
Kültürel ve sosyal gelişimi de sağladı
Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve HES'in enerji projesinin yanında kültürel ve sosyal gelişimi sağlayacak bir yapısal dönüşüm projesi olma özelliği bulunuyor.
İnşaat çalışmalarının yanında çevre, yeniden yerleşim ve kültürel miras konularında pek çok proje de hayata geçirildi. Özellikle Hasankeyf ilçesinde Bilim Komisyonu ve Kültür Varlıkları Koruma Kurulu onayıyla tarihi eserler başarıyla taşındı, koruma altına alındı ve yeni yerlerine sağlamlaştırılarak yerleştirildi. Böylece eserlerin gelecek nesillere ulaştırılması sağlanmış oldu.
Tabii kaynak ve zenginlikleri koruma, geliştirme ve gelecek nesillere daha modern bir miras bırakma amacıyla hizmete sunulan projede, baraja ulaşım yolu olarak yapılan 52 kilometrelik yol, başta Dargeçit ve Güçlükonak ilçeleri olmak üzere yöre halkına konforlu bir ulaşım imkanı sundu ve bu bölgenin sosyal ve ekonomik gelişimine katkı sağlayarak refah seviyesini yükseltti.
Bunun yanında baraj mansabında yapılan 250 metre uzunluğundaki köprü ile Mardin'in, Şırnak ve Siirt'e ulaşımları çok daha kısa yoldan sağlandı.
Baraja 1 milyon 200 bin sazan bırakıldı
Mardin Valisi Mahmut Demirtaş baraj inşaatının 2008'de başladığını, kısa sürede bitirilerek peyderpey hizmete sunulduğunu söyledi.
Barajın en önemli özelliğinin Türkiye'nin 100 yıllık vizyon projeleri içerisinde yer alması ve çok kısa sürede tamamlanmış olması olduğunu aktaran Demirtaş, "Hakikaten çok büyük bir yatırım. Hem bölge insanına hem de enerji açısından ülkemize çok ciddi bir katkı sağlayacak." diye konuştu.
Bugüne kadar baraja yaklaşık 1 milyon 200 bin sazan bıraktıklarını ifade eden Demirtaş, özellikle bölgede yaşayan vatandaşların barajla balıkçılık konusunda bir atılım gerçekleştireceğine inandığını bildirdi.
Tarım ve Orman Bakanlığının da kafes balıkçılığına yönelik çalışmasının bulunduğunu, bunu da yakın zamanda başlatacaklarını anlatan Demirtaş, balık üretimine yönelik yeni bir sektörün gelişmesinin sağlanacağını aktardı.
Barajda su sporlarının yapılması için de çalışmaların sürdürüldüğünü belirten Demirtaş, şöyle devam etti:
"Şimdiden ülkemize hayırlı olmasını diliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın özellikle çok güzel bir sözü var. Suyu korumak ile ülkeyi korumak arasında bir farkın olmadığı yönünde. Allah'ın izniyle suyun gücü milletin gücüyle buluşacak. İnşallah yarın Sayın Cumhurbaşkanımız Dargeçit ilçesinde barajın açılışını gerçekleştirecek. Bütün vatandaşlarımızı açılışa davet ediyoruz."