Havaist korsanlığı: İhalesiz yolcu taşıyarak kamuyu milyarlarca lira zarara uğrattı

Yeni İstanbul Havalimanı’nda 3 yıldır ihalesiz ve kira ödemeden yolcu taşıdığı için kamuyu 2 milyar lira zarara uğratan Havaist’e bir imtiyaz daha geliyor. Havalimanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri A.Ş. (HEAŞ) hukuken yetkisi olmadığı, sadece yer göstermekle sorumlu olduğu halde kendini İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yerine koyarak Sabiha Gökçen Havalimanı’nın taşıma işi için 'bugüne kadar örneği olmayan yetki ve imtiyazlarla' kanunsuz ihale yaptı.

Haber Merkezi Yeni Şafak
Havaist

2011 yılında İETT tarafından açılan İstanbul Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan şehir merkezine yolcu taşıma ihalesi Günaydın ve Çimen Ortaklığına kaldı. Ortaklık iki havalimanında Havataş ve Havabüs adı altında faaliyet yürüttü. Atatürk Havalimanı’nın kapatılmasının ardından İstanbul Havalimanı’nda ortaklığa yeni hat tahsisi yapılmadı, çalışma izni verilmedi.

YENİ HAVALİMANI’NDA HAT VERİLMEDİ VATANDAŞ’IN CEBİ YANDI

Havabüs’ün İstanbul Havalimanındaki ihaleden kaynaklı hakları yok sayılırken, taşıma ihalesiz olarak Havaist’e yaptırıldı. Adeta tekel haline gelen Havaist, kendini İBB Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü’nün (UKOME) yerine koyarak izin almadan şehrin dört bir yanına korsan hatlar açtı, yolcu ücret tarifelerini UKOME izni olmadan izinsiz olarak iki katına çıkardı.

HEAŞ KANUNU HİÇE SAYDI

Havabüs, Sabiha Gökçek Havalimanı’nda ise sözleşme gereği yolcu taşımaya devam etti. Ancak koronavirüs dolayısıyla hava ulaşımı durma noktasına gelince firmanın iş süresi uzatıldı. Skandal burada patlak verdi. Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda “büyükşehir sınırları içerisinde toplu taşıma hizmetlerini yürütmek, bu amaçla gerekli tesisleri kurmak kurdurmak, işletmek veya işlettirmek” yetkisi belediyelere verildiği ve bu Danıştay kararıyla da tescil edildiği halde havalimanını işleten HEAŞ devreye girdi. Belediye Kanununu hiçe sayan HEAŞ yetkisi olmadığı halde ‘şehir içi tarifeli yolcu taşıma’ ihalesine çıktı. İhale sürecinde ilk teklifler kapalı zarf ile toplandı. Şartnamede ikinci tekliflerin açık artırma usulüyle alınacağı belirtilse de HEAŞ, ikinci teklifleri de kapalı zarf usulüyle aldı. Teklif zarfları isteklilerin huzurunda açılmadığı için akıllarda soru işaretleri kaldı. Teklifler kapalı kapılar ardından değerlendirildikten sonra iş Havaist Taşımacılık’a verilmek istendi.

REKABET OLUŞMADI: KAMU ZARARDA

İhale şartnamesi de sürece gölge düşüren başka bir unsur oldu. Şartnameye “teklifte bulunacak isteklinin İstanbul ilindeki havalimanlarında en az 2 yıl süre ile faaliyet gösterdiğine dair sözleşme” maddesi konuldu. Adrese teslim olarak 3 yıldır İstanbul Havalimanı’nda faaliyet gösteren Havaist’in işaret edildiği madde, ihaleye katılımı da sınırladı. Bu madde dolasıyla firmaların ihaleye girmesi engellendiği için rekabet ortamı oluşmadı ve kamu zarara uğradı.

HAVAİST’E İHALESİZ YENİ HAT YOLU

HEAŞ’ın yetkisi olmadığı halde ve ayrıca hazırladığı şartnamede yapılacak işin sınırı da net bir şekilde çizilmedi. Sadece Havalimanı-Taksim ve Havalimanı-Kadıköy hatları için ihaleye çıkan HEAŞ, şartnameye koyduğu hukuk dışı şu muğlak ifade ile Havaist’e ihalesiz yeni hatlar açma izni verilmesinin de yolunu açtı: “Hizmet belirtilen duraklar arasındaki güzergahlarla sınırlıdır. Kiracı tarafından ek durak talebinde bulunulması halinde sözleşme sonrasında HEAŞ’ın uygun görmesi ile ilave duraklara hizmet vermeye başlanacaktır.” Hukukçular bu ifadenin kamu kaynaklarının suiistimaline olanak sağlayacağını belirterek yeni hat ihtiyacı durumunda kamu yararı için aynı usulle ihaleye çıkılması gerektiğini ifade ediyor.

REKLAM GELİRLERİ İNSAFA BIRAKILDI

Şartnamedeki diğer tartışma konusu da önemli bir gelir kaynağı olan giydirme ve otobüs içi reklam gelirleri ile ucu açık ifadeler oldu. Şartnamede yayınlanan ilanların izni tabi olduğu belirtilse de devletin kasasına girmesi gereken reklam gelirleri şu ifadelerle HEAŞ yöneticileri ve Havaist’in insafına bırakıldı: ”HEAŞ reklam gelirine ilişkin pay talep edip etmemekte serbesttir.” Hukuksuz ve şaibeli ihalenin iptali için İdare Mahkemesi’ne başvuruda bulunuldu. Şimdi gözler yargıya çevrildi.

HAVAİST YENİ HAVALİMANINA DA BÖYLE KONDU!

Sabiha Gökçen’de şaibeli bir süreçle yetkisi olmayan bir kurumun yaptığı ihaleyi üstlenmeyi bekleyen Havaist, İstanbul Havalimanı’nda yolcu taşımacılığı yapıyor. Havaist’in buradaki faaliyetleri de oldukça tartışmalı. 3 yıl önce İETT Genel Müdürlüğü tarafından ihale açıldı. İhalede en yüksek teklifi İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Otobüs A.Ş, ikinci teklifi ise Havaist verdi. Otobüs A.Ş ve Havaist tarafından anlaşmalı olarak verildiği izlenimi uyandıran teklifler sonunda ihale Otobüs A.Ş’ye kaldı. Ancak Otobüs A.Ş. işi alt taşeron olarak ihaleye girip kaybeden Havaist’e havale etti.

2 MİLYAR LİRA KAMU ZARARI

Havaist Otobüs A.Ş. ile imzaladığı sözleşme gereğince taşımacılık faaliyetleri yürütürken, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yayımladığı ve konuyla ilgili olmayan bir genelgeyi gerekçe göstererek Otobüs A.Ş. ile arasındaki sözleşmeyi feshetti. Böylece Havaist belediyeye kira ödemekten kurtularak faaliyetlerine devam etti. Danıştay’ın iptal kararlarına rağmen Havaist’e Yeni İstanbul Havalimanı’nda 3 yıldır kira ödemeden faaliyetlerine devam etmektedir. Uzmanlar tarafından bu durum nedeniyle kamunun en az 2 milyar Türk Lirası zarara uğratıldığı ifade ediliyor. Ayrıca havalimanı işletmeciliği yapan firmaların ihalesiz yeni işler tesis etmesinin bu zararları daha da katlayacağını ifade ediyor.

KANUNSUZLUĞA 'DUR' DENİLMELİ

Sabiha Gökçen’de taşımacılık faaliyeti yürüten Günaydın Turizm‘in yetkilileri sürece sert tepki gösterdi. Kamu kaynaklarından edinilen gelirin her kuruşunun devletin kasasına gitmesi gerektiğine dikkat çeken yetkili, “İhale süreciyle hukuken bir ilgisi olmayan genelge çarpıtılarak, bazı firmalara hukuksuz iş verilmek isteniyor, korsan taşımacılık yapmasına göz yumuluyor. Bu yolla kamu milyarlarca lira zarara uğratılıyor. Hem İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hem de ilgili bakanlıkların kamu kaynaklarına sahip çıkarak bu korsanlığa ‘dur’ demesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

İstanbul Yeni Havalimanı'na ulaşım ücretleri belli oldu

Yanlışlıkla Atatürk Havalimanı'na giden yolcuya ulaşım 15 gün ücretsiz

Yol tarifi: İstanbul Havalimanı (Yeni Havalimanı ) nerede nasıl gidilir?