Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve beraberindeki heyetle birlikte Ukrayna’ya bu ikinci gidişimdi. İlk ziyaretimiz 2020 yılının Şubat ayında Ukrayna’nın başkenti Kiev’e olmuştu. O ziyaretimizde şehirdeki 2. Dünya Savaşı Tarihi Müzesi beni çok etkilemişti. Savaşta yakınlarını kaybedenlerin resimleri, tanklar, bombalar savaşın acımasız yüzünü bütün yönleriyle anlatıyordu. Bugün ise o müzeye yeni acı hatıralar ekleniyor. Zaten yaşı ne olursa olsun bir Ukraynalının savaşla ilgili bir hatırası mutlaka var. 24 Şubat’ta başlayan Rusya Ukrayna savaşı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve beraberindeki heyetle ikinci defa Ukrayna’ya gittiğimizde bunu daha iyi anlamış oldum. Bu defa Kiev’e değil güvenlik gerekçesiyle savaştan çok daha az etkilenmiş Lviv kentineydik. Ancak savaşa rağmen hayat kaldığı yerden devam ediyordu.
UKRAYNALI ÇİFTÇİLERİN SEVİNCİ
- Kiev’de olduğu gibi Türk iş adamlarının yatırım için tercih ettiği bu şehre Polonya üzerinden kara yoluyla yaklaşık üç saatlik bir yolculukla ulaştık. Ormanlık alanlardan geçtiğimiz bu güzergahta sınır bölgesine yakın kilometrelerce uzunlukta bekleyen tırlar dikkatimizi çeken ayrıntılardan birisiydi. Yol boyundaki ormanlardan ise elde edilen keresteleri tercih eden ülkelerden birisinin de Türkiye olduğunu öğrendik. Şehre giren heyeti ellerinde cep telefonlarıyla görüntü almak için yarışan yaşlı genç her yaştan Ukrayna halkı karşıladı. Şehrin ana caddelerinde sıralanan çocuklar, gençler, yaşlılar bir yandan görüntü almaya çalışırken diğer yandan da konvoy araçlarına sevgiyle el sallıyorlardı. Bazı aileler ise ellerinde pankartlarla Rusların eline düşen asker yakınlarının kurtarılması için yardım çağrısında bulunuyordu. Özellikle tahıl koridorunun açılması ülkede büyük bir sevinçle karşılanmış. Öğrendiğimize göre ülkede savaş olsa da bu yıl Ukraynalı çiftçiler topraklarını ekmişler. Ancak uygulanan ambargodan dolayı depolar boşalmadığı için tarlalardaki ürünlerin ziyan olması gündemdeymiş. Yapılan anlaşmayla tahıl koridorunun açılması bu yüzden en çok toprağını eken Ukraynalı çiftçilerin yüzlerini güldürmüş. Öte yandan, sokaklara taşan sevgi seline, geçtiğimiz yıl ağustos ayında Bosna-Karadağ bölgesine Cumhurbaşkanımızla yaptığımız gezide de şahit olmuştum. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı görmek için birbiriyle yarışan gençler, çocuklar ve Erdoğan’a dualar ederek sarılan yaşlılar, Türkiye’ye sevgi ve güvenlerini en samimi hal dilleriyle anlatıyorlardı. Ukrayna halkı da savaşın bitmesi umuduyla yine aynı duygularla sokaklara dökülmüştü.
TARİHİ ESERLERİ KORUMA ALTINDA
Tarih ve kültür kenti olarak öne çıkan Lviv, 2. Dünya Savaşı yıllarında Sovyetler Birliği’ne katılmış ve 1991’de Ukrayna’nın bağımsızlığıyla birlikte de Ukrayna’nın ticari ve kültürel kimliğiyle öne çıkan bir şehri olmuş. Tarihi merkezi UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alıyor. Şehrin tarihi binaları, meydan ve sokaklarında demir perdeler içine alınan heykeller dikkatimizi çekiyor. Öğrendiğimize göre olası saldırılara karşı bu önemli eserlerin korunması için alınan önlemlermiş.
ERDOĞAN POLONYA’YA DAVET EDİLDİ
- Görüşme bu tarihi kentin kimliğine uygun bir adres olan Potoçki Sarayı’nda yapıldı. Basına kapalı üçlü zirve sonrası yine sarayda Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ortak bir basın açıklaması yaptı. Bu ortak açıklama öncesi geniş güvenlik önlemleri içinde saraya alındık. Sarayın bahçesinde zirve görüşmesinde verilen molada bahçede ellerinde karton bardaklarla sarayın merdivenlerinde oturup kahve içip samimi bir sohbete dalmış Dışişleri Başkanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile karşılaştık ve kendileriyle kısa bir selamlaşma sohbetinin ardından toplantının olduğu salona geçtik. İki saatlik basın toplantısında alınan kararlar açıklandı. Dönüş yine karayoluyla Polonya’ya yapıldı. Bu yolculuk sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile bir telefon görüşmesi yaparak Polonya üzerinden gerçekleşen Ukrayna seyahatine verdiği destekten dolayı kendisine teşekkür ettiği bilgisini aldık. Aldığımız bilgiye göre Erdoğan bu konuşmada Ukrayna’nın barış sürecine katkı yapmasını umduklarını da dile getirmiş. Polonya Cumhurbaşkanı Duda ise Rusya Ukrayna krizinin çözümüne yönelik yapıcı rol ve çabaları ile tahıl ihracatı anlaşmasında ortaya koyduğu katkıları için Erdoğan’a teşekkürlerini ve tebriklerini iletmiş ve ayrıca Erdoğan’ı Polonya’ya davet etmiş.