Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun 20'inci toplantısını yaptı.
Toplantıya başkanlık eden Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş toplantının açılışında yaptığı konuşmada, "Komisyonumuzun son eşiğine gelinmiştir. O da ortak bir rapor yazılması ve bu raporun TBMM Genel Kurulu'na verilerek buradaki tekliflerin yasalaşması ve diğer tekliflerin yerine getirilmesiyle ilgili sürece öncülük etmektir " ifadesini kullandı.
Komisyonun çalışmaları örnek olsun
Kurtulmuş, komisyonda 58 oturum gerçekleştirildiğini, 86 saat mesai yapıldığını, 135 konuşmacının dinlendiğini ve 4 bin 139 sayfa tutanak tutulduğunu söyledi. Raporların geçen hafta itibarıyla Meclisin sitesinden kamuoyuna açıldığını ifade eden Kurtulmuş, "Bu raporlardan esas muradımız; her partinin kendi siyasi tutum belgesi olarak ortaya koyduğu rapor var olmakla birlikte herkesin, gönlümüz arzu eder ki hatta muhalefet şerhi düşmeksizin kabul edebileceği ortak bir raporun hazırlanmasıdır. Komisyon çalışmalarımızın ortaya koyduğu demokratik nezaket, usul ve üslup bakımından ortaya konulan büyük olgunluk Genel Kurul çalışmalarına örnek olmalı" diye konuştu.
Türkiye iç cephesini güçlendirmeli
Kurtulmuş, İsrail ve Yunanistan arasında imzalanan anlaşmaya da işaret ederek, "Kudüs'te yapılan bir toplantıda İsrail Başbakanı yanında Yunanistan Başbakanı ve Kıbrıs Rum Yönetiminde alarak örtülü olarak Türkiye'yi suçlayan, hatta tehdit eden sözlerini dikkate aldığımızda aynı şekilde kuzeyde Rusya Ukrayna savaşın Karadeniz'e taştığı bir ortamda Türkiye'nin iç cephesini tahkim etmek, kardeşliğini barışını, çatısı korumak için artık uzun vakti kalmamıştır. Tarihe karşı bir sorumluluğumuz varsa, önemi sorumluluklarımızdan biri de budur" diye konuştu.
SDG'ye silah bıraktıracak yer komisyon değil
Toplantının ardından basın mensuplarının sorularını cevaplayan Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun ihtiyaç halinde tekrar toplanabileceğini söyledi. Raporun ocak ayında tamamlanmasını temenni ettiğini kaydeden Kurtulmuş, soru üzerine "Bütün meseleyi çözecek olan komisyon değil. SDG'nin silah bırakmasını komisyon nasıl sağlayacak" yanıtı verdi.
Komisyona yapay zeka analizi
Meclis Başkanlığının talebi üzerine komisyon tutanaklarını ilişkin içerik analizi de hazırlandı. Akademisyenler Prof. Dr. Havva Kök Arslan ile Dr. Murat Sevencan' yapay zeka destekli olarak hazırladığı raporda, komisyonda sürece ilişkin tartışmalar üç ana eksende toplandı. Komisyonda sadece silah bırakma odaklı yaklaşım oranının yüzde 31, silahsızlanmanın toplumsal boyutunun yüzde 30 ve hukuki düzenleme ihtiyacının yüzde 23 oranında tartışmaya açıldığı kaydedildi.
Temel ihtiyaç yasal mevzuat
Komisyonda mevzuat ihtiyacı yüzde 75 oranında dil getirildi. Affa ilişkin yaklaşımlar ise yüzde 4'le sınırlı kaldı. Raporda, şu önerilere yer verildi: Sürecin nihai hedefine ilişkin net, anlaşılır ve ölçülebilir bir tanım yapılmalı. Demokratikleşme adımlarının içeriği konusunda ortak bir zemin tesis edilmeli. Toplumsal güven inşasına yönelik somut adımlar belirlenmeli ve ivedilikle atılmalı. Hukuki altyapı acilen tamamlanmalı. Katılımcılık ve şeffaflık mekanizmaları güçlendirilmeli. Komisyondaki siyasi partilerin sunduğu raporların da içerik analizi yapılacağı da duyuruldu.
Rapor gecikmemeli
MHP Genel Başkan Yardımcısı Fethi Yıldız, komisyonun nihai raporu geciktirmeden yapmak zorunda olduğunu ifade etti. Ayrıca Yıldız, atılacak adımların, terör örgütlerine yeni hareket alanları açmayacak şekilde planlanması gerektiğini ifade etti.
CHP ve DEM gerildi
Komisyonda CHP'nin hazırladığı Terörsüz Türkiye raporunda sürece ilişkin kavram ve önerilerin sınırlı kalması CHP ve DEM Partileri karşı karşıya getirdi. DEM Partili Meral Danış Beştaş'ın eleştirilerine yanıt veren CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, konuya ilişkin bakış açılarının belli olduğunu söyledi.
Komisyon ek süre tanındı
Yapılan toplantıda çalışma süresi 31 Aralık'ta sona erecek olan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'na rapor yazım sürecinin tamamlanması için ek sürede tanınması için oylama yapıldı. Komisyona çalışmalarının 2 ay daha uzatması için oy birliğiyle ek süre verildi.