Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde Ankara’da bir araya gelen Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, iki ülke arasında yaklaşık bir yıldır süren krizin çözümü için mutabakata vardı. Türkiye, Afrika’da çatışmaya dönüşebilecek ve küresel etkileri olacak bir krizi büyümeden çözmüş oldu. Somali’den tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Somaliland ile Etiyopya arasında 1 Ocak’ta liman kullanımı ve denize erişim için imzalanan mutabakat zaptı, Somali ile Etiyopya arasında krize neden oldu. İki ülke ile istişareler yapan Türkiye, ülke liderlerini 3 kez Ankara’da misafir etti. Son buluşmada Erdoğan arabulucu rolü üstlendi ve 8 saatlik istişareler sonucunda Ankara Bildirisi imzalandı.
ETİYOPYA SOMALİLAND İLE ANLAŞMA YAPTI
Afrika Boynuzu’ndaki iki komşu ülke Etiyopya ve Somali arasındaki kriz 1 Ocak’ta patlak verdi.
Etiyopya, Somaliland ile imzaladığı mutabakat zaptıyla Kızıldeniz’e erişimi amaçlıyordu. Somaliland ile Etiyopya arasındaki anlaşmanın tamamlanması durumunda Etiyopya, Somaliland’i “bağımsız” olarak tanıyan ilk devlet olacaktı. Krize neden olan anlaşma, Etiyopya ve Somaliland arasında güvenlik, ekonomi ve siyasi iş birliğini güçlendirmeyi amaçlıyordu. Etiyopya’nın ticari ve askeri olarak Somaliland kıyılarında faaliyet yürütmesine izin veren adıma Somali “iç işlerine müdahale” gerekçesiyle şiddetle karşı çıktı.
BÜYÜKELÇİYİ SINIR DIŞI ETTİ
Afrika Birliği (AfB) 4 Ocak’ta Etiyopya ile Somali’ye itidal çağrısı yaptı, 17 Ocak’ta iki ülkeye yaptığı diyalog çağrısına karşılık Somali, toprak bütünlüğünün Etiyopya tarafından ihlal edildiği ve Somaliland ile yapılan anlaşmadan çekilmediği takdirde bu ülkeyle müzakere edilmeyeceğini açıkladı. Cibuti ve Kenya, martta Somali ile Etiyopya arasında yaşanan siyasi krizin çözümü için yeni bir girişim başlattı ancak bu adımlardan da bir sonuç alınamadı. Somali hükümeti, Etiyopya’nın Mogadişu Büyükelçisi’ni sınır dışı etme ve iki konsolosluğunu da kapatma kararı aldığını duyurdu. 5 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ile telefonda görüştü. Somali-Etiyopya arasındaki kaygı verici gerilimin Somali’nin toprak bütünlüğü temelinde sona ermesi gerektiğini söyledi.
DIŞİŞLERİ BAKANLARI ANKARA’YA GELDİ
Etiyopya ile Somali arasında yılbaşında Somaliland ile başlayan kriz Türkiye’nin arabuluculuğunda çözüm yoluna girdi. Etiyopya ile Somali arasındaki krizin çözümü için devreye giren Türkiye, ilk günden itibaren ülkelerin toprak bütünlüğünün korunması gerektiğine vurgu yaptı. İlk olarak 1 Temmuz’da Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Etiyopya Dışişleri Bakanı Taye Atske Selassie ile Somali
Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Ahmed Muallim Fiqi görüştü, “Ortak Ankara Açıklaması”nı yayımladı.
ETİYOPYA BAŞBAKANI’NDAN ZEYTİN DALI
Türkiye’nin ara buluculuğunda Somali ile Etiyopya arasında yürütülen Ankara Süreci’nin 2’nci turu 12 Ağustos’ta Bakan Hakan Fidan’ın ev sahipliğinde yapıldı. Fidan, “Etiyopya-Somali krizinde taraflar arasında önemli yakınlaşma sağlandı. Türkiye’nin arabuluculuğunda yapılan görüşmeler sonrası Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, 4 Temmuz’da mecliste yaptığı konuşmada Somali’nin parçalamasını istemediklerini dile getirdi.”
ERDOĞAN’IN KATILDIĞI TOPLANTI 8 SAAT SÜRDÜ
- Afrika Boynuzu’ndaki barış sürecinde son adım, Etiyopya-Somali arasında, Ankara Bildirisi yayımlanarak atıldı. Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, iki ülke arasındaki anlaşmazlığın çözülmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ev sahipliğinde 11 Aralık’ta bir araya geldi. Erdoğan’ın bizzat katıldığı 8 saatlik görüşmelerin ardından iki ülke arasında anlaşma sağlandı. Türkiye’nin arabuluculuğunda iki ülke arasında Ankara Bildirisi imzalandı. Etiyopya-Somali Ankara Bildirisi’ne göre taraflar, görüş ayrılıkları ve tartışmalı meselelerden vazgeçip, ortak refah doğrultusunda kararlılıkla ilerleme konusunda mutabık kaldı. Taraflar, Somali’nin toprak bütünlüğüne saygı gösterirken Etiyopya’nın denize ve denizden güvenli erişiminden sağlanabilecek çeşitli potansiyel yararları tasdik ettiğini duyurdu.