Yusufeli'ne bağlı İşhan köyünde yaşayan kadınlar, dut meyvesinin olgunlaşmasıyla pekmez yapımı için işe koyuldu. Her gün saat 04.00'de kalkan ve dutları naylon örtülerin üzerine silkeleyen kadınlar, toplanan dutları önce kazanlarda kaynatıyor. Kaynayan dut, özel olarak hazırlanan mekanizmanın içine koyuluyor ve suyu çıkarılıyor. Hazırlanan dut suyu tekrar kazanlara koyulup, yaklaşık 3 saat kaynatıldıktan sonra pekmez oluyor. Pekmezi hazırlayan kadınlar, bir yandan da dut suyundan pestil ve köme yapıyor. Dut suyunun içine un koyarak, cıvık hamur elde eden kadınlar, 20 dakika karıştırıyor. Hazırlanan hamur karışımı, temiz bezlerin üzerine incecik seriliyor ve kuruması için güneşe bırakılıyor. Kuruyan hamur karışımı, pestil olarak tüketiliyor. Bir yandan da köme yapan kadınlar, cevizleri iplere sırayla diziyor. İnci gibi dizilen cevizler, pestil için de hazırlanan hamur karışımına batırılıyor. Hamura bulanan cevizli kömeler, yine kuruması için iplere asılıyor. 2 gün bahçelerde bekletilen köme ve pestil, kuruyunca toplanıyor.
GÜNEŞTE KURUMASI İÇİN BAHÇEYE SERİLİYOR
Pekmez, pestil ve köme yapımının çok zor olduğunu anlatan Nurdan Şimşek, “Dut pekmezini hazırladık ve kilosunu 55 liradan satacağız. Alıcılarımız da var. Pekmezin ardından pestil hamuru hazırlıyoruz. Yaklaşık 20 dakika yoğuruyoruz. Daha sonra bu hamuru bahçeye götürüp, bezlerin üzerine seriyoruz ve güneşte kurumasını bekliyoruz” dedi.
'ÇOK ZORLU BİR İŞ'
Pekmez, pestil ve köme için ailesine yardım ettiğini söyleyen Gamzenur Şimşek de “Sabah erken saatlerde kalkıyoruz ve dutları silkeliyoruz. Daha sonra bu dutlar, kazanlarda kaynatılıyor ve dutun suyunu çıkarıyoruz. Çıkan suyu da kaynatıyoruz. Bir yandan da pestil ve köme için hamur hazırlanıyor. Bu cıvık kıvamdaki hamur, bezlere seriliyor ve güneşte kuruması için bahçeye seriliyor. Çok zorlu bir iş” diye konuştu.
Yapımının çok zor olduğunu belirten Merve Alkan da “Alanlar, bazen ‘Çok pahalı, ucuza satın’ diyorlar ama çok zor bir iş. Sabah erken saatlerde kalkıyoruz. 2 gün sürüyor, kuruyunca da bezlerden topluyoruz” dedi.