Kuzey Irak'ta Türk Özel Kuvvetleri'ne bağlı 11 askerin Amerikan askerleri ve Kurdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı peşmergeler tarafından gözaltına alınması Türkiye ile Amerika arasında, Irak işgalinden bu yana en ciddi krize neden oldu.

Türk askerlerinin bulunduğu bölgenin kuşatılması, askerlerle birlikte Irak Türkmen Cephesi yetkililerinin de gözaltına alınması, askerlere ve bu kişilere terörist muamelesi yapılması ve askerlerin Kerkük'ün Kürt Valisi'ne suikast düzenlemeyi planladığı gibi ağır bir ithamda bulunulması Ankara'da şok etkisine neden oldu. Türkiye, ABD'den acil bilgi isterken BaşbakanYardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ı arayıp bilgi istedi. Gözaltı olayının Türkiye, İran ve Suriye arasındaki güvenlik işbirliğinin güçlendiği, İran ile Suriye'nin PKK'ya karşı operasyonlara başladığı bir döneme denk gelmesi dikkat çekici.

Terörist muamelesi

Önceki gün gerçekleşen olayda ABD'li askerlerinin desteğinde peşmerge güçleri, Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentinde, aralarında Türk Özel Kuvvetler Komutanlığı'na bağlı askerlerin de bulunduğu 30 kişiyi gözaltına aldı. Yaklaşık 100 Amerikan askeri ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) lideri Celal Talabani'nin oğlu Bafel Talabani komutasındaki peşmergeler, Süleymaniye yakınlarında görev yapan Türk Özel Kuvvetler Komutanlığı'na bağlı bir unsurun bulunduğu Hacı Halil Sokağı'nı Türkiye saatiyle 14.00 sıralarında abluka altına aldı. Yaklaşık 4 saatlik ablukanın ardından ABD'li askerler ve peşmergeler, Türk askerlerinin bulunduğu binaya girmek istedi.

Çatışma yaşandı

Bunun üzerine ITC bürosu önünde bulunan Türkmen korumalar tarafından ABD askerleri ve peşmergelere ateş açıldı. Kısa süren çatışmanın ardından ABD askerleri ve peşmergeler binalara girdi. Ardından 30'dan fazla kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında Türk askerleri ve Türkmen Cephesi üyeleri de bulunuyor. Hacı Halil Sokağı'na girmek isteyen bazı kişiler de gözaltına alındı. Olayın ardından Amerikan askerleri bölgeyi terkederken, peşmergeler binada kaldı. Binanın bulunduğu caddeye giriş çıkışlar ise yasaklandı.

Çatışma sonrası binaya giren asker ve peşmergelerin binayı tahrip ettiği, bazı evrakları aldığı ve bina içindeki Atatürk posterlerini de yırttıkları öğrenildi. Gözaltına alınan asker ve diğer yetkililerin Kerkük'te olduğu iddia edildi.

HABUR SINIR KAPISINDA KISITLAMA

11 Türk askerinin Kuzey Irak'ta gözaltına alınmasına Türkiye'den ilk karşılık Habur sınır kapısının kapatılmasıyla geldi. Daha önce de belirli dönemler kapanan Habur'un bu kez Irak'taki gözaltı olayı ile ilgili kapatıldığı öğrenildi. Yetkililer kararın kapatma olmadığını kapıda bir miktar yavaşlamanın sözkonusu olduğunu belirttiler. Ancak Habur Sınır kapısı'nda dün sabah itibarıyla işleyiş durmuş durumda. Daha öncede belirli dönemler kapanan Habur'un bu kez Irak'taki gözaltı olayı ile ilgili kapatıldığı öğrenildi. Tüm giriş ve çıkışların durdurulduğu Habur Sınır Kapısı'nda kuyrukların 14 kilometreye ulaştığı bildirildi. ABD'nin tutumuna tepki olarak kapatılan sınır kapısında BM ait yük taşıyan araçlar ile ABD ordusuna kurşunsuz benzin ve LPG taşıyan araçlar dahil tüm giriş ve çıkışlar durduruldu. Sınır kapısında 6'şar şerit halinde 14 kilometrelik bir konvoy oluştuğu bildirildi. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, "Sınır kapısı kapalı değil, sınır kapısı açık çalışıyor. Sınır kapısında bazı kısıtlamalar var" dedi.

'K. Irak'a girseydik bunlar olmazdı'

DYP lideri Mehmet Ağar, Kuzey Irak'ta Türk askerlerinin ABD'li askerlerce alıkonulmasıyla ilgili olarak, "Aralık ayında Türkiye Kuzey Irak'a girseydi bu sorunla karşı karşıya kalmazdık" dedi. Kalecik'te park açılışı yapan Ağar, hükümeti eleştirirken, "İlk defa bir NATO ülkesinin askerleri bir başka NATO devletinin askerlerini esir aldı. Dışişleri Bakanı ABD seyahatini gözden geçirmeli, gerekirse iptal etmelidir. Aralık ayında Türkiye Kuzey Irak'a girseydi bu sorunlarla karşı karşıya kalmazdı" dedi.

BBP ve İP'ten protesto

Büyük Birlik Partisi (BBP) ve İşçi Partisi (İP) İstanbul il örgütleri, ABD'nin Kuzey Irak'ta Türk askerlerini gözaltına almasını protesto ettiler. ABD'nin Tepebaşı'ndaki İstanbul Başkonsolosluğu yakınında toplanan İP üyesi bir grup, ABD aleyhine sloganlar attı. BBP İstanbul İl Teşkilatı'na üye bir grup da, İstinye'deki ABD'nin yeni İstanbul Başkonsolosluğu önüne siyah çelenk bıraktı. Partinin İstanbul İl Başkanı İsmail Türk, "Kuzey Irak'ta Türk askerlerinin ABD'liler tarafından tutuklanmasını kınıyoruz. Türk askerleri derhal serbest bırakılsın'' dedi. BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu da yaptığı açıklamada ABD'nin bu küstahça girişimine karşı en kararlı tavır alınmalıdır. Türkiye bu küstahlığa asla hoşgörüyle karşılayamaz" dedi.

Ağar: ABD özür dilemeli

DYP lideri Mehmet Ağar, Kuzey Irak'ta gözaltına alınan Türk askerlerinin derhal serbest bırakılarak Türk halkından özür dilenmesini istedi. Ağar, yaptığı yazılı açıklamada, Türk askerlerinin, gözaltına alınmasının Türkiye'ye karşı büyük bir saygısızlık olduğunu kaydetti. "Bu onur kırıcı davranış, ABD dahil kimden gelirse gelsin Türkiye'nin bu saygısızlığı verecek bir cevabı olacaktır'' diyen Ağar, ABD'nin Türkiye'den özür dilemesi gerektiğini belirtti.

Başbakan, Cheney'le konuyu görüşecek

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Uğur Ziyal ve Genelkurmay Harekat Başkanı, Askeri Başdanışmanı Korgeneral Köksal Karabay ile Başbakanlıkta bir toplantı yaptı. Başbakanlık Merkez Binası'nda 23.45'te başlayan toplantı, 1 saat 45 dakika sürdü. Toplantıdan sonra bir açıklama yapan Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, durumun kabul edilemez olduğunu belirterek, Başbakan Erdoğan'ın bugün ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney ile telefon görüşmesi yapacağını söyledi. Çiçek, Başbakan Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile görüşüp görüşmediği ve MGK'nın toplanıp toplanmayacağına ilişkin soruya, "Hayır" cevabını verdi.