Yeni iş yasasındaki işçinin haklı nedenle derhal iş akdini fesh edebileceği ile ilgili olarak "İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse " maddesine ve aşağıdaki yıllık ücretli iznin kullanılmasından önce yıllık izin dönemine ilişkin ücretin izne çıkılmadan önce ödenmesine ilişkin madde "İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır." gereğince şayet işçi izne çıkmadan önce kendisine izin ücreti peşin veya avans olarak ödenmezse, işçi, iş akdini fesh ederek tazminatını isteyebilir mi? Bunun için işverene izne çıkmadan önce izin ücretinin kendisine ödenmesi hususunda herhangi bir ihtarname vb. işlem yapması ve işvereni temerrüde düşürmesi gerekmekte midir ?

İş Kanunu'nun "yıllık izin ücreti" başlıklı 57. maddesi gereğince, "İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır."

Okuyucumuzun sorusu hakkında tereddüt doğuran husus, 4857 sayılı İş Kanunuínun 24/II. maddesinin (e) bendindeki "İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse," hükmü doğrultusunda, yukarıda anılan hüküm uyarınca yıllık izin ücreti izne çıkıştan önce ödenmezse, işçinin haklı fesih yapıp yapamayacağı noktasında toplanmaktadır. Muhtelif yargı kararlarında da bu konu, incelenmiş bulunmaktadır. Ancak bu kararların sonuçları, doktrinde değerlendirilmiştir: Haklı fesih hakkını kullanan işçi, dürüstlük kuralına uygun davranmalıdır. Ve bu hakkın kullanılabilmesi için, işverenin gerçekten ücret ödemekten kaçınmasının varlığı aranmalıdır.

Yargıtayía göre, işçinin yaptığı fazla çalışmaların karşılığının ödenmemesi halinde de İş Kanunuínun sözkonusu 24/II-e. maddesi hükmü uygulanabilecektir. ì...davacı, çalıştığı süre içinde her yıl ağustos, eylül, ekim aylarında her gün fazla çalışma yaptığını ve buna karşılık ücretlerinin ödenmediğini, ayrıca kullandırılmayan izin ücretlerinin de ödenmediğinden bahisle iş sözleşmesini 1475 sayılı İş Kanunuínun 16/II-d maddesi uyarınca feshetmiştir(...). (Davacı) fazla çalışma yaptığı halde karşılığının ödenmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda davacının (...) sözleşmeyi haklı nedenle feshettiğinin kabulü gerekir. Öte yandan davacının yıllık ücretli izin hakkının doğduğu mahkemece de kabul edilmiştir...î(Yargıtay, 9.HD, 14.01.1997, E.96/17400, K.97/145, Tekstil İşveren Dergisi, Mart 1997, s.19).

Bu ve benzer kararlardaki vurgu doğrultusunda doktrinde, işçinin iş sözleşmesini fazla çalışma ücretinin ödenmediği gerekçesiyle feshetmesi gibi yıllık izin ücretinin ödenmemesini de haklı sebep olarak kabul etmesi ve ilgili hükme göre fesih yolunu seçmesi isabetli görülmüştür.

Bu görüş, işverenin mali imkansızlığı halinde de geçerliliğini korumaktadır. Ücretin kanun hükümleri veya hizmet sözleşmesi şartları gereği hesap edilmemesinin veya ödenmemesinin işçiye haklı sebeple fesih hakkı verdiğini, işverenin mali imkansızlık içinde bulunmasının işçinin bu hakkını engellemeyeceği Yargıtayíca (Y. 9.HD, 07.05.1991, E.91/137, K.91/8207, Tekstil İşveren Dergisi, Eylül 1991, s.17) savunulmuştur. Ancak bu görüşün (ekonomik kriz vb haller nedeniyle) doktrinde eleştiriye uğradığı söylemelidir.

Kanımızca hiçbir mücbir ve haklı neden olmaksızın işverence izin ücretinin izne çıkışta avans vb şekilde ödenmemesi hali, işvereni temerrüde düşürme ihtarnamesi olmaksızın, işçiye iş sözleşmesini haklı olarak feshedip kıdem tazminatını talep hakkı vermektedir. Ancak bu konuda hakimin değerlendirmesini ihmal etmemek de gereklidir.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu